Erik Ronnes: 'Als boeren blijven innoveren, leggen we de puzzel'

Wat merkt u van de ophef die is ontstaan na de gepresenteerde stikstofplannen van het kabinet?

'Door de manier waarop de minister communiceerde, is er veel onrust ontstaan en kwamen er heftige emoties los. Dat heeft zijn weerslag op het verloop van de gesprekken in de gebiedsprocessen. Dat had nooit mogen gebeuren op die manier.

Hoe de vlag er na de verkiezingen bij hangt, zal dan blijken; ik laat me niet afleiden door peilingen

Erik Ronnes, gedeputeerde in Noord-Brabant

'Ondernemers weten niet meer waar ze aan toe zijn. Ze snappen het niet meer. Gelukkig zitten we in de gebiedsprocessen bij veel ondernemers aan tafel en proberen we die onzekerheid weg te nemen.'

Kunt u de zorgen wegnemen bij de boeren?

'Voor een deel van de ondernemers moet uit de gebiedsprocessen blijken met welke randvoorwaarden ze te maken krijgen en welke mogelijkheden er voor de toekomst zijn. Dat is niet iets wat je voor iedereen in een paar maanden op een rijtje hebt. Daar moet voldoende tijd voor zijn. Zeker ook omdat het kabinet na het reces ook nog water- en klimaatdoelen heeft aangekondigd.'

Wat is uw deadline?

'2030. Dan moeten we een eind op scheut zijn met de opgaven. In juli 2023 moeten we de plannen indienen voor de gebiedsprocessen. Daar zitten natuurlijk nog niet alle concrete invullingen in wat het voor individuele boeren gaat betekenen. Dat kan nooit. Daar is het echt te veel werk voor. Het is vooral van belang dat we de beweging op gang krijgen en dat we ons niet blind gaan zitten staren op cijfertjes. Het gaat om de instandhoudingsdoelstellingen. Die moet we goed voor ogen blijven houden.'

De gebiedsgerichte aanpak is vanuit hydrologische doeleinden ingegeven. Daar is stikstof bijgekomen. Dat maakt het proces er niet gemakkelijker op.

'Laat ik zeggen dat het voor veel onrust zorgt die de voortgang niet heeft bespoedigd. Maar als je stalmaatregelen én de stoppers én alle andere maatregelen om stikstofdepositie te reduceren bij elkaar optelt, dan kun je al een flink deel van de puzzel leggen.

'De hydrologische aspecten en versterking van de natuur zijn minstens zo belangrijk in de gebiedsprocessen. Uiteindelijk gaat het om de instandhouding van de natuur en niet om de stikstofdepositie an sich.'

Maar als de stikstofreductie niet wordt gehaald, dan lopen de gebiedsprocessen ook vast?

'Die reductie is natuurlijk wel belangrijk omdat die wettelijk is vastgelegd in de Wet stikstofreductie en natuurverbetering, maar het uiteindelijke doel is de instandhouding van de stikstofgevoelige natuur in de Natura 2000-gebieden.

'We hebben gebieden in Noord-Brabant waar we de reductiedoelstellingen nooit gaan halen. In de Brabantse Wal, de Peel en het Ulvenhoutse Bos gaan we de kritische depositiewaarde nooit halen, ook niet volgens het kaartje van de minister. Daarin komt ongeveer 39 procent van de hectares van stikstofgevoelige natuur in Noord-Brabant onder de kritische depositiewaarde. Met onze eigen aanpak hadden we dat ook ongeveer zo berekend.'

Hebben de protesten en de stikstofkaart invloed op de lijn van CDA aangaande het Brabantse veehouderijbeleid?

'Ik zie dat ze veel onrust en pijn in de partij opleveren.'

Ligt u er weleens wakker van?

'Ik zie het gevecht dat boeren leveren voor hun toekomst en wat ik zie, doet me pijn. Zeker voor de jonge boeren die hun toekomst aan het zoeken zijn. Daar is te veel onzekerheid over. Daarom vind ik het belangrijk dat je als overheid duidelijkheid moet geven. Je moet zorgen dat er toekomstperspectief ontstaat.'

Maar dat is juist wat er nu misgaat, toch?

'Daar moet de minister voor aan het werk. Hoe zit het met het mestbeleid, wanneer voldoe je aan bepaalde randvoorwaarden van de wettelijke normen en hoe kan een houdbaar bedrijfsmodel tot stand komen? Daar moet allemaal duidelijkheid over komen, zodat je weet waar je aan toe bent op het moment dat je plannen voor je bedrijf gaat maken.'

Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

'Ja, maar we hebben de deadline opgeschoven van 2022 naar 2024 en er is nu een versnellingspakket van 45 miljoen euro van de overheid. Er zijn natuurlijk nog veel beren op de weg, maar de puzzelstukjes moeten in elkaar gaan vallen en in de gebiedsprocessen zal het tot een goede oplossing moeten worden gebracht.'

Maar dan moeten die puzzelstukjes wel de goede kant op vallen. Neem de rechtszaak over de Rav-codes, waarbij de rechter na de zomer gaat oordelen of nieuwe brongerichte stalsystemen al dan niet terecht een Rav-code hebben gekregen. Dat kan ook zomaar een extra beer op de weg worden.

'Er zijn stalsystemen die door en door zijn getest. Ik geloof niet dat zulke innovaties helemaal van tafel gaan door een uitspraak van de rechter. Maar de tijd zal het leren. In het najaar verwachten we de eerste uitspraken hierover.

'Los daarvan, als Brabantse boeren doorgaan met innoveren, als de stoppers ook echt gaan stoppen, dan gaan we die puzzel gewoon leggen. Er zijn veel puzzelstukjes. Het is zaak er zoveel mogelijk om de goede plek te leggen.'

De Statenverkiezingen staan voor de deur en BBB doet ook mee in Noord-Brabant. Bent u nog gedeputeerde na 15 maart 2023?

'Ik verwacht dat we bij de verkiezingen worden afgerekend op het werk dat we nu doen. Ik doe naar eer en geweten mijn werk als gedeputeerde en laat me niet afleiden door allerlei peilingen. Hoe de vlag er na de verkiezingen bij hangt, zal dan blijken.'