ZLTO: 'Boeren over de grens is van alle tijden'

Navraag onder ZLTO-afdelingen in de grensstreek wijst uit dat slechts een enkeling vanwege de strenge Brabantse milieuregels naar België is vertrokken om daar het bedrijf voort te zetten. Het gaat volgens voorzitter Jan Bruurs van ZLTO-afdeling Baarle-Nassau/Ulicoten om een bedrijf in de intensieve sector die een uitbreiding in België kan financieren, doordat hij zijn fosfaatrechten in Nederland heeft verkocht.

'Familiebedrijven hebben daar veelal de middelen niet voor of de ondernemers zijn te oud, hebben geen opvolger of ze hebben de fut niet meer om opnieuw te beginnen', legt Bruurs uit.

Historie

Alle andere afdelingsvoorzitters kunnen geen ondernemer noemen die vanwege soepelere stikstof- en fosfaatregels in België naar Vlaanderen is vertrokken om er een nieuw bedrijf te beginnen of de bestaande boerderij in Noord-Brabant uit te breiden. 'Boeren in Vlaanderen is van alle tijden', zeggen zij. 'Net zoals Belgische boeren over de grens in Noord-Brabant ondernemen. Dat is door de historie zo gegroeid.'

Voorzitter Toos Mijs van ZLTO-afdeling Kempengrens spreekt uit eigen ervaring. 'We weten niet beter dan dat boeren die dicht bij de grens zitten, in België grond hebben of vee houden. Dat is niets nieuws. Dat gebeurt al tientallen jaren. Vijftien jaar geleden volgden enkele melkvee- en varkenshouders. Van een recent massaal vertrek is geen sprake in onze afdeling.'

Omgekeerde beweging

Voorzitter Adje Aerts-Brouwers van ZLTO Baronie Zuid-Oost wijst op de omgekeerde beweging. 'Boeren die stoppen vanwege het Brabantse beleid, verkopen hun grond aan Vlaamse boeren. Vlak over de grens staan Belgische bedrijven met grondhonger. Zij hebben geen ruimte om uit te breiden.'

De afdelingsvoorzitters constateren dat veel Brabantse boeren vanwege de regeldruk besluiten te stoppen. 'In De Kempen gaat het om de helft van de agrarische bedrijven', zegt Mijs. 'Ze missen een goed verdienmodel, toekomstperspectief en maatschappelijke waardering. Ze zijn het vechten zat. Om te vertrekken naar het buitenland, heb je contanten nodig. Vaak zijn die er niet.'

Beloofde land

Er wordt vaak makkelijk over gedacht, zeggen de afdelingsvoorzitters, maar België is ook niet het beloofde land. 'Fiscaal komt er heel wat bij kijken als je in twee landen onderneemt', weet Mijs. 'In België heb je ook regels en een mestboekhouding, alleen zijn ze anders.'

Voorzitter Bas Verstijnen van ZLTO-afdeling Eersel-Veldhoven hoort de verhalen over Belgiëgangers ook. 'De regels zouden er minder streng zijn en vergunningen zijn makkelijker te verkrijgen. Fosfaatrechten zijn niet nodig en de kostprijs van een kilo melk is lager. België heeft jaren stilgestaan, nu rijzen de bedrijven de pan uit', zegt hij.

'Provincie Noord-Brabant streeft kringlooplandbouw na, maar het verdienmodel klopt nog niet. Toch ken ik niemand die is vertrokken', aldus Verstijnen.

Geen concrete plannen

Ook voorzitter Jos Naalden van ZLTO-afdeling Roosendaal ziet collega's soms in de richting van de horizon wijzen. 'Daar is het veel beter, zeggen ze dan. Ideeën zijn er wel, maar geen concrete plannen', stelt hij.

'Mensen zitten in een impasse. Ze willen best invulling geven aan de Brabantse regelgeving, maar de onzekerheid werkt verlammend. Regels en maatregelen veranderen om de haverklap. Familiebedrijven staan op de tocht. Alleen een aantal grote bedrijven heeft de slagkracht om te investeren', vertelt Naalden.

Voorzitter Bart Rijnen van ZLTO-afdeling De Hilver ziet dat gezonde, moderne bedrijven verdwijnen door opkoopregelingen. 'Zij hebben geen opvolger of zien de toekomst in de sector niet meer zitten. Vanuit ons gebied zien we nog geen ondernemers die in België willen beginnen.'

Drijfveren

Woordvoerder Vanessa Saenen van de Belgische Boerenbond bevestigt dat de regels in België anders zijn, maar niet minder streng. 'Wij hebben geen data over het aantal Brabantse bedrijven dat naar Vlaanderen komt. Ook zijn de drijfveren van deze ondernemers ons onbekend. In Europa bestaat een vrij verkeer van diensten, kapitaal, goederen en personen. Wel is het zo dat in Vlaanderen de druk op de ruimte en vergunningen nu al bijzonder groot is.'

Dat sluit aan bij het onderzoek van Omroep Brabant waarin wordt gesteld dat ook in België discussie is over de groei van agrarische bedrijven en de komst van Nederlandse boeren. Volgens Bruurs is het een kwestie van tijd voordat de Belgen de teugels aantrekken. 'Belgische bestuurders wachten af wat Nederland doet om vervolgens hun eigen regels nog strenger te maken.'