Land- en tuinbouw wil snel actie van Rijk bij halen klimaatdoelen

Een concreet instrumentarium voor boeren en telers om maatregelen te treffen om het klimaatakkoord uit te voeren, ontbreekt tot nu toe, vinden LTO Nederland, NAJK, POV, Nevedi, COV, Glastuinbouw Nederland en BO Akkerbouw.

Het Rijk moet daarom met passende regelgeving en voldoende budget komen en meewerken aan versnelde (vergunnings)procedures, zodat de agrarische sector de klimaatmaatregelen kan halen, beklemtonen de briefschrijvers. Zij reageren hiermee kritisch op de plannen die klimaatminister Rob Jetten (D66) donderdag bekendmaakte om de klimaatdoelen te bereiken.

Het stuit de partijen tegen de borst dat volgens de minister concrete klimaatresultaten in de land- en tuinbouw nog uitblijven en dat de agrarische sector daarom stappen moet nemen om zijn doelen te halen. De brief van Jetten doet volgens hen 'geen recht aan lopende trajecten in de agrarische sector en daaruit voortvloeiende resultaten.'

Juist de agrarische sector heeft 'unieke oplossingen voor de emissiereductie van broeikasgassen'. 'De sector staat klaar, maar is sterk afhankelijk van andere partijen. Niet in de laatste plaats van de rijksoverheid. Realisatie van deze transitie vraagt niet alleen passend gereedschap, maar ook eerlijke erkenning van CO2-winsten van de sector en een realistisch tijdspad', stellen de briefschrijvers.

Grote duurzaamheidsprojecten

Het klimaatfonds biedt boeren en telers vanaf 2024 kansen om te investeren in een duurzame sector. Dat is erg laat om de klimaatdoelen in 2030 te behalen, geven de opstellers van de brief aan. Volgens hen liggen er in de land- en tuinbouw grote duurzaamheidsprojecten op de plank, die snel kunnen worden gerealiseerd.

Naast een snelle en bredere toegang tot het klimaatfonds vragen de partijen het Rijk om meer geld vrij te maken voor innovatie in het transitiefonds. Dat is cruciaal om te kunnen investeren in verduurzaming, betogen zij. Ook zet het volgens de agrarische sector meer zoden aan de dijk dan een focus op krimp van de veestapel. Ze roepen de overheid op om modernisering van het teeltareaal glastuinbouw onder te brengen in het fonds. Dat dit niet in beeld is als mogelijke maatregel, zien ze als gemiste kans.

Ook pleiten LTO Nederland, NAJK, POV, Nevedi, COV, Glastuinbouw Nederland en BO Akkerbouw voor mogelijkheden om methaan- of lachgasemissies te reduceren en de stokkende transitiebudgetten te hervormen.

Eerlijke erkenning CO2-winsten

Bovendien vragen de partijen eerlijke erkenning van de CO2-winsten. De bijdrage die sector aan de energietransitie wordt niet eerlijk erkend, stellen de organisaties. 'Dergelijke framing doet het draagvlak voor het nemen van klimaatmaatregelen bij boeren en tuinders geen goed.'

Zij dringen daarom aan om prioriteit te geven aan het financieel mogelijk maken van verdienmodellen voor telers die gewassen als vlas en lisdodde telen. Met deze gewassen kunnen grondstoffen voor biobased bouwmateriaal worden geteeld. De partijen vragen ook aandacht voor de teelt van suikerbieten en aardappelen waarvan producten gemaakt worden die langjarig koolstof vastleggen.

Daarnaast is het zaak dat voor maatregelen die voldoende wetenschappelijke basis hebben snel emissiefactoren worden vastgesteld. Hierdoor worden emissiereducties zichtbaar in de emissieregistratie. Zonder deze registratie blijft een innovatie onaantrekkelijk omdat onzeker is of de emissiereductie daadwerkelijk wordt toegerekend aan de sector, schrijven de organisaties.