Glastuinbouw mist concrete stappen in klimaataanpak kabinet

De Nederlandse glastuinbouwsector staat voor een grote energieopgave. In de Kamerbrief van de minister zegt Staghouwer kansen te zien om met de glastuinbouw wereldwijd koploper te zijn in energiezuinige en de circulaire productie van groenten, fruit, bloemen en planten. Met een samenhangend pakket van heffingen, energiebesparing, aardwarmte, toegang tot externe CO2 en CO2-vrije elektriciteitsproductie beoogt het kabinet de transitie in de sector te versnellen.

Glastuinbouw Nederland ziet ook kansen om in samenwerking met de overheid de energietransitie versneld handen en voeten te geven, maar wel met het onlangs aangeboden investeringsplan van het glastuinbouwcluster. 'Hiermee wil en kan de sector bijdragen aan zowel de doelen van de Europese Green Deal als het realiseren van de doelen van Parijs', zegt voorzitter Adri Bom-Lemstra. 'Dat vraagt nu concrete maatregelen van het kabinet om met onze telers en tuinders effectieve stappen te zetten naar klimaatneutraliteit in 2040.'

Gematigd positief

Juist ten tijde van hoge gasprijzen en geopolitieke spanningen verlangt de sector stevig handelingsperspectief om de energietransitie te versnellen en de afhankelijkheid van Russisch gas versneld af te bouwen, aldus Glastuinbouw Nederland. Niettemin is de organisatie gematigd positief over het pakket aan maatregelen waar de minister in zijn brief over schrijft.

Glastuinbouw Nederland is blij dat de technische correctie van het CO2-plafond van 2018 door de minister is goedgekeurd en afgerond. Dit komt voort uit een afspraak uit het CO2-convenant van 2012. Op basis van een toe- of afname van het areaal, of van wkk-netlevering, kan het plafond omhoog of omlaag worden bijgesteld. Deze factoren worden bepaald door marktwerking en kunnen daardoor niet op de sector worden afgewend. Eerder verhoogde de minister al het plafond voor 2019 en 2020 om dezelfde reden.

Onderzoek naar toepassing van waterstof

Tegelijkertijd zet het kabinet in op een verhoogde klimaatopgave voor de sector. De minister wil dat de sector in 2030 circa 0,5 tot 1 megaton CO2-equivalent meer moet reduceren ten opzichte van het coalitieakkoord. Volgens Glastuinbouw Nederland is dit verhoogde doel alleen realistisch wanneer duidelijk handelingsperspectief wordt geboden. Het investeringsplan en onderzoek met de rijksoverheid en ketenpartijen naar de toepassing van waterstof kunnen hieraan bijdragen.

Glastuinbouw Nederland onderschrijft de visie van de minister dat een nieuw sectorsysteem vanaf 2025 individuele ondernemers beter kan stimuleren energiezuiniger te worden. Maar het daarnaast afschaffen van het verlaagde tarief voor ketelgas en het inperken van de inputvrijstelling voor gasgestookte warmtekrachtkoppelingen (wkk's) per 2025 zetten het verdienvermogen verder onder druk. Zeker als handelingsperspectief voor duurzame energie uitblijft.

De brancheorganisatie pleit voor een zo snel mogelijke oplevering van een analyse die duidelijkheid geeft over de financiële impact en de mate waarin deze belastingmaatregelen bijdragen aan CO2-emissiereductie.

Betere steun voor aardwarmteprojecten

De steun voor aardwarmteprojecten in de SDE++-subsidieregeling wil het kabinet verbeteren. Daarbij wordt bijvoorbeeld de realisatietermijn verhoogd van vier naar vijf jaar. Ook koolstofafvang kan volgens het kabinet worden ondersteund met de SDE++. Om deze energiebesparingen te stimuleren, moedigt Glastuinbouw Nederland klimaatminister Rob Jetten in het investeringsplan aan hiervoor in de SDE++ voldoende budget beschikbaar te stellen.

In de huidige SDE-structuur staan vrijwel alle operationele duurzame projecten op het spel. Dit komt door de koppeling tussen subsidie en gasprijs. Blijft die koppeling gehandhaafd, dan staken in 2023 tientallen duurzame projecten, gaan bedrijven terug op het verbruik van gas en neemt het gasverbruik jaarlijks met ruim 340 miljoen kuub toe.

Om dit te voorkomen roept Glastuinbouw Nederland het kabinet op de eerder aangeboden groslijst aan concrete maatregelen en projecten te omarmen. Daarmee kan volgens de organisatie binnen vijf jaar al 900 miljoen kuub gas per jaar worden bespaard, jaarlijks goed voor een reductie van 1,6 megaton CO2-uitstoot.