LTO: oorlog heeft stevige economische gevolgen voor Nederlandse boer

De kosten voor grondstoffen, kunstmest en energie lopen sterk op, terwijl de opbrengstprijzen hoogst onzeker zijn, somt LTO op. In de veehouderij is er onzekerheid over de kosten van onder meer veevoer en energie (gas) op korte en middellange termijn. Hierdoor produceren pluimveehouders soms al onder de kostprijs.

In de plantaardige sectoren zoeken ondernemers voor bepaalde productgroepen – bloemen, planten, bomen, pootaardappelen, groenten en fruit – vanwege handelsbelemmeringen naar alternatieve afzetmarkten. Dit zet prijzen onder druk en anderzijds voor logistieke uitdagingen. De forse kostenstijgingen voor boeren en tuinders komen nog niet terug in de prijs die zij voor hun product krijgen, waarmee het verdienvermogen verder onder druk komt te staan.

Brandstof

Ook de hoge prijzen voor brandstof en kunstmest drijven de kostprijs voor boeren en tuinders op. De kosten die nu worden gemaakt, lopen vooruit op de opbrengsten die pas op een later moment in het seizoen worden gerealiseerd. Dat maakt de liquiditeitspositie bij de meeste bedrijven zorgelijk, constateert LTO Nederland.

Het kabinet verlaagt de accijns op benzine en diesel per 1 april tot het einde van het jaar met 21 procent. Dat betekent voor benzine een verlaging van 17,3 cent per liter en voor diesel 11,1 cent per liter.

Kunstmest

Als de export van (Wit-)Russische kunstmest wegvalt, dan zal dat in Nederland niet direct tot braakliggende velden leiden, zegt LTO. Het leidt wel tot forse hogere kosten voor boeren en tuinders. Dat is zorgelijk, aangezien de kosten voor kunstmest – ook door de stijgende energieprijzen – al ongeveer zijn verdubbeld.

De stijgende kosten en zorgen over de beschikbaarheid van kunstmest onderschrijven volgens LTO het belang van verlenging van de derogatie. De organisatie wijst erop dat dit geen volwaardige vervanger is van alle kunstmest en dat het daarom ook belangrijk is dat Brussel sneller stappen neemt om kunstmestvervanging (Renure) met bewerkte dierlijke mest toe te staan.

Aanpassen Europees landbouwbeleid

Stabiliteit van voedselketens, energievoorziening en voedselzekerheid zijn door de oorlog hoger op de agenda komen te staan. In dit licht vraagt LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroente om het Europese gemeenschappelijke landbouw (GLB) te toetsen aan de veranderde situatie op de wereldmarkt. Bedrijven die volgend jaar in aanmerking voor de basispremie van het GLB willen komen, worden onder meer verplicht om 4 procent van hun oppervlakte bouwland als niet-productieve areaal aan te merken.

Voor de akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt in Nederland komt dit neer op 25.000 hectare productieve landbouwgrond. Dit is de halve Noordoostpolder. Deze crisis laat volgens de vakgroep zien dat de landbouw van grote strategische waarde is. Hun oproep luidt dan ook om het potentieel van de Europese landbouwgrond te benutten en het te vormen beleid hierop aan te passen.

Dat geldt ook voor de Green Deal in relatie tot voedselzekerheid, aangezien uit recent onderzoek blijkt dat de huidige voorstellen leiden tot aanzienlijk minder landbouwproductie in Europa, minder productie, verschuiving van handelsstromen en hogere consumentenprijzen.

Terugkeer rode diesel

Ook boerenactiegroep Agractie vraagt de overheid om maatregelen in verband met de oorlog in Oekraïne. Hun verzoek heeft grotendeels dezelfde strekking als dat van LTO. Ook vragen zij om het herintroduceren van 'rode diesel' voor de periode van minimaal twee jaar. Rode diesel valt onder een lager accijnstarief en heeft een rode kleurstof toegevoegd gekregen.

Verder benadrukt Agractie dat de kostprijsstijgingen bij de retail en de eindgebruiker moeten komen en niet bij de boer op het erf moeten blijven. Tot slot pleit de boerenactiegroep voor het opschorten van de stikstofaanpak en het noodplan voor woningbouw.