WUR verwacht daling landbouwopbrengst door Green Deal

Tussenrapportages wezen eind vorig jaar al richting deze resultaten, stelt WUR. De onderzoekers hebben zich geconcentreerd op de impact van de boer-tot-bordstrategie en de biodiversiteitsstrategie, beide onderdeel van de Europese Green Deal. Die is bedoeld om klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit tegen te gaan.

Er is gekeken naar de effecten voor eenjarige gewassen (tarwe, koolzaad, mais, suikerbieten, hop en tomaten) en meerjarige gewassen (appels, olijven, druiven en citrusvruchten). De onderzoekers brachten de impact in kaart op basis van vier scenario's, afgeleid van de genoemde strategieën. In het scenario waarbij het gecombineerde effect van de voorgestelde maatregelen is meegewogen, is het productieverlies het grootst.

Daarbij is rekening gehouden met een reductie van het gewasbeschermingsmiddelengebruik met 50 procent, een halvering van de nutriëntenverliezen en een vermindering van het kunstmestgebruik met 20 procent. Verder wordt 10 procent van de landbouwgrond aan de natuur teruggegeven.

Daling verschilt per gewas

Volgens Johan Bremmer, onderzoeker aan Wageningen University & Research, leidt het gecombineerde effect tot een gemiddelde productiedaling tussen de 10 en 20 procent. 'Sommige gewassen hebben er meer last van dan andere. Het productievolume kan tot 30 procent dalen, maar er zijn ook gewassen die nauwelijks last hebben van de boer-tot-bordstrategie.'

Bremmer wijst er ook op dat minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest kan leiden tot kwaliteitsproblemen. 'Graan kan vatbaar worden voor schimmels, waardoor het ongeschikt wordt voor menselijke of dierlijke consumptie. In de appelteelt kan minder gebruik van meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen leiden tot een lagere hectareopbrengst, kleinere vruchten en aangetaste schillen. De consument is niet bereid om evenveel te betalen voor fruit van mindere kwaliteit.'

Markteffecten

De productiedaling heeft gevolgen voor de markt, zegt Bremmer. 'Als er geen verandering komt aan de vraagzijde, betekent dit dus dat we meer schaarste en daarmee prijsstijgingen kunnen verwachten. Het heeft ook negatieve gevolgen voor de Europese handelsbalans, aangezien de uitvoer daalt en de invoer stijgt.'

Het onderzoek maakt ook duidelijk dat er bij minder productie in de Europese Unie extra landbouwgrond daarbuiten nodig zal zijn. Johan Bremmer: 'Bij gelijkblijvende vraag moet Europa het tekort aanvullen door meer te importeren. En als Europa minder exporteert, zullen landen buiten Europa zelf meer moeten produceren. Wij hebben berekend hoeveel hectare landbouwgrond buiten de EU nodig is om deze combinatie van effecten op te vangen. In elk scenario is deze indirecte verandering in landgebruik aanzienlijk.'

Studie op Europese bedrijven

In het kader van het onderzoek zijn eerst gedetailleerde casestudy's verricht op 25 landbouwbedrijven in de hele Europese Unie. Voor elk bedrijf werd beschreven welke aanpassingen de bedrijven zouden aanbrengen in de toepassing van gewasbeschermingsmiddelen en kunstmest als het nieuwe Europese beleid werkelijkheid zou worden. Vervolgens werd het effect op de opbrengst van de gewassen berekend.

Na extrapolatie naar het niveau van de EU-lidstaten werden de resultaten gebruikt in economische modellen om de markteffecten te beoordelen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van CropLife Europe en CropLife International, waarbij ook andere stakeholders in de voedselvoorzieningsketen zijn betrokken. WUR bracht in oktober al de eerste onderzoeksresultaten naar buiten. Andere onderzoeksinstituten hebben het effect van de Green Deal ook onderzocht en kwamen tot vergelijkbare conclusies.

Klimaatvoordelen niet meegenomen

Het onderzoek is uitsluitend gericht op de economische gevolgen van de Green Deal-strategieën voor de plantaardige productie, benadrukt Bremmer. 'Het is goed om te beseffen dat de Europese strategie bedoeld is om voordelen te behalen op het gebied van klimaat en biodiversiteit. In dit onderzoek zijn die voordelen niet meegenomen.'

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van CropLife Europe en CropLife International, waarbij ook andere stakeholders in de voedselvoorzieningsketen zijn betrokken. Wageningen bracht in oktober al de eerste onderzoeksresultaten naar buiten en presenteerde deze week het eindrapport.