Ronald Knook geniet dagelijks van vierhonderdjarige Purmer

Achtergrond Noord-Holland Bert Hartman 18 jan 2022 om 06:30uur

De Purmer viert dit jaar zijn vierhonderdjarig bestaan. Akkerbouwer Ronald Knook is een van de aanjagers van de festiviteiten. Samen met drie collega-bestuurders werkt hij al ruim anderhalf jaar aan de voorbereidingen. De animo in het gebied voor het jubileum is groot. Veel activiteiten hebben een agrarisch karakter.

Ronald+Knook+geniet+dagelijks+van+vierhonderdjarige+Purmer

Knook woont en werkt al zijn hele leven in de Purmer. Hij nam er het akkerbouwbedrijf aan de Oosterweg over van zijn vader en doet nu veel loonwerk, ook in de omliggende polders. 'De Purmer is de kleinste droogmakerij en minder bekend dan de Schermer en de Beemster. De polder heeft een beetje een aparte status vanwege de ligging, precies op de snijvlakken van drie gemeenten: Purmerend, Edam-Volendam en Waterland.'

Al die gemeenten hebben hun eigen kenmerken. Het deel van Purmerend is het meest volgebouwd, merkt de akkerbouwer op. 'Edam-Volendam is actief met ruimtelijke ontwikkelingen, waarbij ze de Wet voorkeursrecht gemeenten inzet om een industriegebied uit te breiden. Waterland is heel anders, met veel meer een landbouwkarakter. Daarnaast is er in de polder ruimte voor natuur en recreatie.'

Open landschap

Het hart van de polder is nog grotendeels agrarisch. Knook geniet van dat open landschap. 'Niet iedereen die dagelijks van de ene naar de andere gemeente rijdt, zal dat beseffen. Ook niet de moeite die het kost om het mooi open te houden. In winter is het er een stuk stiller, met weinig vee en machines in het land, maar intussen gebeurt er van alles.'

Purmer akkerbouwers waren hun tijd vroeger ver vooruit

Ronald Knook, akkerbouwer in de Purmer

De jubileumviering kan helpen om die bewustwording verder te vergroten. Diverse activiteiten zijn daar ook op gericht en volgens de akkerbouwer past dat ook goed vanwege de rijke agrarische historie van de polder. Zelf is hij de derde generatie die er boert. 'Mijn opa is hier het bedrijf begonnen. Het is wel mooi dat hij hier de revolutionaire ontwikkeling van dichtbij heeft meegemaakt, van met de hand rooien tot en met machinaal oogsten.'

Coöperatie

Zij vader Piet Knook was daarin een voorloper. De saamhorigheid in de Purmer was destijds ook al groot, weet Knook. 'In 1967 was mijn vader erbij, toen de Vereniging van Purmer Akkerbouwers werd opgericht, een coöperatie die gezamenlijk machines kocht om het land te bewerken. De eerste ploeg werd zo om beurten in de hele Purmer ingezet. Aangedreven door een rupstrekker, met ongelooflijk veel herrie, vertelde mijn opa.'

Gaandeweg breidde het machinepark van de coöperatie uit. 'Nadat een tweede aardappelrooier was aangeschaft, konden ze in twee teams werken, met twee inschuurlijnen. Daarmee waren ze hun tijd ver vooruit. Langzaam werden de bedrijven groter. Zelf teelden we 60 hectare, toen ik het overnam, waarna ik nog uitbreidde naar iets boven de 100 hectare. Er zat wel veel pachtgrond bij, die intussen andere functies kreeg.'

Het merendeel van de negen families die deel uitmaakten van die coöperatie, is gestopt of heeft zijn heil elders gezocht. 'Jan en Dirk de Heer hebben hier nog een traditioneel akkerbouwbedrijf. Zelf teel ik nog 30 hectare tarwe, graszaad en suikerbieten. Met aardappelen ben ik gestopt, omdat die teelt wat betreft planning combineert met het loonwerk.'

Reuring

De ondernemer is veel in de omliggende droogmakerijen aan het werk. 'De Purmer heeft uiteraard mijn voorkeur. Ik ben er geboren en getogen. Maar als ik op een mooie dag in het najaar in de Schermer aan de gang ben, kan ik het ook waarderen om overal machines en kiepwagens op het land te zien. Die reuring vind ik mooi. Dan gaat mijn boerenhart open', glimlacht hij.

'De Beemster en zeker de Schermer hebben het geluk dat ze meer beschermd zijn. Hier in de Purmer is er de laatste jaren veel van het landbouwareaal afgeknabbeld. Gezien de ruimtelijke uitdagingen in Nederland, zeker dicht bij de Randstad, zal het niet eenvoudig zijn om het fraaie karakter van de Purmer te behouden.'

Purmerringvaart

Maar dat betekent toch niet dat dit het laatste eeuwfeest wordt? Knook: 'Zeker niet. De Purmerringvaart blijft altijd bestaan, dus die vijfhonderd jaar wordt gehaald, al weten we niet in welke vorm.'

Maar dat is niet nieuw, stelt de akkerbouwer. 'Twintig jaar geleden werd het plan van Tjeerd Dijkstra gelanceerd, waarbij een deel van de polder tot Ilpendam dicht zou worden gebouwd, geflankeerd door een groot meer. Projectontwikkelaars hebben zich toen in de polder gepositioneerd. Gelukkig is er niets van dat plan terechtgekomen, maar het laat wel zien dat de toekomst zich lastig laat voorspellen.'

Knook heeft tegenwoordig zijn hoop gevestigd op de drie gemeenten, die bezig zijn met een gezamenlijke toekomstvisie. 'Hoewel er her en der wel nieuwe functies worden geopperd, is de lijn dat de rest van de Purmer open en groen moet blijven. Daar hopen we op. Dat gaan we sowieso dit jaar vieren.'

Het hart van de polder is nog grotendeels agrarisch. © Ronald Goedheer

Inwoners van de Purmer omarmen jubileumfeest

Het jubileumcomité voor vierhonderd jaar Purmer heeft een enquête gehouden onder de inwoners om de animo voor de activiteiten te peilen, waarbij ze waarderingscijfers konden geven op een lijst met veertig initiatieven. 'Daarmee wilden we een schifting maken, maar de ideeën zijn zo goed ontvangen dat ze allemaal overeind zijn gebleven', zegt Ronald Knook. Aan elke activiteit is een groep vrijwilligers verbonden voor de uitvoering. Dat toont volgens Knook de bereidheid om actief iets aan het jubileum bij te dragen. 'De saamhorigheid in de polder is er nog steeds. Net als vroeger.' Een van de hoofdevenementen is de Agrarische Dag op 12 juli met een koeienkeuring en een landbouwbouwbeurs.