Europese agriclubs willen betere doorberekening boer-tot-bord

De samenwerkende organisaties doen deze oproep omdat dit blijkt uit een aantal recente onderzoeken waarbij geprobeerd is de effecten van de boer-tot-bordstrategie en de biodiversiteitsstrategie te meten en te beoordelen. Daaruit komt naar voren dat de plannen van de Europese Commissie, indien zo geïmplementeerd zoals voorgesteld, aanzienlijke kosten met zich meebrengen voor de boeren in de Europese Unie. Het raakt daarmee de levensvatbaarheid van de hele Europese agrarische sector.

Het gaat om het onderzoek van het Amerikaanse ministerie van Landbouw, het HFFA-onderzoek, onderzoeken van de Europese Joint Research Center (JRC), de Universiteit van Kiel en van Wageningen University & Research. 'De tijd van politieke boodschappen over de boer-tot-bordstrategie is voorbij', schrijven de organisaties in een gezamenlijke verklaring. 'Het is nu tijd om de gegevens te analyseren die beschikbaar zijn.'

Voedselimport en emissie-export

De analyses gebruiken verschillende methodieken en hebben verschillende aandachtspunten en beperkingen, maar ze vullen elkaar aan. De conclusies zijn vrijwel gelijk: lagere productie, hogere voedselprijzen, afhankelijk van het gebied en het product. Zowel de Universiteit van Kiel als Wageningen University & Research concludeert dat er verschillende effecten, afwegingen en blinde vlekken zijn die aandacht vragen van de beleidsmakers in de Europese Unie en daarbuiten.

De studie van de Universiteit van Kiel voorspelt dat Europa een netto-importeur van voedsel kan worden. Dat is in tegenspraak met de open strategische autonomie die wordt gepropageerd door de Europese Commissie tijdens de coronacrisis. Het Amerikaanse onderzoek concludeert dat de doelstellingen die zijn vastgelegd in de boer-tot-bordstrategie, kunnen leiden tot voedselonzekerheid voor 22 miljoen mensen.

De JRC-studie voorspelt een verwachte daling van 40 tot 60 procent van de broeikasgasemissies van de Europese landbouw als gevolg van de implementatie van de boer-tot-bordstrategie. Die strategie kan er volgens JRC toe leiden dat de Europese landbouwproductie, inclusief de emissies, deels wordt uitbesteed aan derde landen.

Cumulatieve impact

Voor de cumulatieve impact van de doelstellingen laat het laatste onderzoek van Wageningen University & Research een gemiddelde productiedaling van 10 tot 20 procent zien met een daling tot 30 procent voor bepaalde gewassen. Wat de veehouderij betreft, wijst de studie van de Universiteit van Kiel op een reductie van 20 procent in de rundvleesproductie in de Europese Unie en een reductie van gemiddeld 17 procent voor de varkensvleesproductie.

Nog een beleidsnota van Wageningen University & Research, die waarschijnlijk woensdag verschijnt, bevestigt een algehele afname van de rundvlees-, varkens- en zuivelproductie. Dat zal volgens de onderzoekers niet alleen leiden tot een prijsstijging voor de EU-consumenten, maar ook gevolgen hebben voor het inkomen van veehouders.

Achter de verduurzamingsdoelen

De organisaties keren zich in hun gezamenlijke verklaring niet tegen de principes die zijn uiteengezet in de boer-tot-bordstrategie. Ze vinden dat er substantiële veranderingen moeten worden aangebracht om te zorgen voor een meer duurzame benadering van de voedselsystemen. Maar de organisaties pleiten voor 'een uitgebreide beoordeling omdat ze willen begrijpen waar zich problemen kunnen voordoen, zodat we de mogelijke oplossingen kunnen bespreken'.

'Het is hoog tijd dat de Europese Commissie een holistische impact heeft beoordeeld', zeggen de organisaties. 'De deadline van de boer-tot-bordstrategie nadert. Acht jaar voor de landbouwsector is niet zo lang. We hebben dringend behoefte aan concrete voorstellen en een diepere discussie over de keuzes die we maken. Dit moet gebaseerd zijn op betere gegevens.'