Nederlandse wijn scoort goed bij kenners

Op internationale keuringen krijgen Nederlandse wijnen vaak hoge cijfers voor kwaliteitsaspecten als kleur, geur, smaak en afdronk. Dik Beker, woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Wijnproducenten (VNWP), meldt dat onlangs nog bij een beoordeling van wijnen uit de Lage Landen in Duitsland de Nederlandse inbreng hoger scoorde dan een 7.

'In totaal zijn 294 Nederlandse wijnen ingezonden en bijna 90 procent daarvan werd als bovengemiddeld beoordeeld. Naast een uitstekende smaak is er ook waardering voor de duurzame teelt van de wijndruiven. In Nederland telen we vooral rassen met veel resistenties en daardoor is het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen relatief laag', verklaart Beker.

Aantal Nederlandse druiventelers

De Kamer van Koophandel (KvK) publiceerde vorige week cijfers waaruit blijkt dat het aantal druiventelers dat is ingeschreven in het handelsregister vanaf 2016 is toegenomen met 82 procent van 94 naar 171. De provincies met de meeste wijnproducenten zijn Gelderland, Limburg en Noord-Brabant met respectievelijk 46, 27 en 20 bedrijven.

Beker plaatst wat kanttekeningen bij de cijfers van KvK. 'Wij zien ook wel een stijging van het aantal producenten van wijn in Nederland, maar niet in deze omvang. KvK baseert zich op bedrijven die zich inschrijven in hun register. Volgens onze eigen gegevens zijn er vooral in de periode tussen 2000 en 2010 veel wijnproducenten bijgekomen. In die tijd werden nieuwe druivenrassen geïntroduceerd die ook goed afrijpen in ons klimaat.'

Kleiner areaal bij CBS

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) registreert alleen de bedrijven met agrarische activiteiten die via de Landbouwtelling zijn aangemeld bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). Voor 2021 gaat het CBS voor Nederland uit van honderd bedrijven die wijndruiven telen in de open grond op een totaal areaal van 190 hectare. Dit areaal betrof in 2005 volgens de CBS-cijfers nog 70 hectare, verdeeld over zestig bedrijven.

Bijna 90 procent van de Nederlandse druiventelers is lid van de VNWP, meldt Beker. Volgens hem komen er jaarlijks nog wel nieuwe professionele telers bij, maar zijn er ook ondernemers die stoppen met wijndruiven. 'De teelt is niet te onderschatten, het is behoorlijk arbeidsintensief met vijfhonderd tot zeshonderd uur per hectare. Veel telers hebben verder vanwege spreiding van de risico's naast hun druiven ook nog een andere bedrijfstak, zoals een boerderijwinkel of agrotoerisme.'

Hoge kostprijs

Dure grond, dure arbeid en daarbij de hoge milieu-eisen van de overheid zorgen ervoor dat de kostprijs van Nederlandse wijn relatief hoog is. Bij een productie van zo'n 3.500 liter per hectare, beetje afhankelijk van de wijnsoort, rekent Beker met 15 euro per fles aan kosten als richtlijn. Het betekent ook dat de Nederlandse wijn daarmee te duur is voor grootschalige budgetverkoop via bijvoorbeeld de retail.

'Er zijn diverse producenten met verkoop aan huis of die rechtstreeks leveren aan de horeca. Veel Nederlandse wijn wordt verder verkocht in speciaalzaken. Dit jaar is Albert Heijn op kleine schaal gestart met het aanbod van lokale wijnsoorten in de grotere winkels. Dat is vooral om aan te sluiten op de wens om meer lokale producten te verkopen', legt Beker uit.

Afzet in eigen land

Het aanbod van Nederlandse wijn is ondanks de sterke groei van het aantal producenten nog steeds heel beperkt. Om de productie in perspectief te plaatsen, vertelt Beker dat deze op jaarbasis zo'n 900.000 liter ofwel een miljoen flessen bedraagt. 'Daar staat tegenover dat we op jaarbasis voor de binnenlandse consumptie ongeveer vierhonderd miljoen flessen wijn importeren. De wijn geproduceerd van Nederlandse wijngaarden is vrijwel volledig voor afzet in eigen land.'

De droge groeijaren in 2018, 2019 en 2020 waren uitstekend voor de teelt van wijndruiven in Nederland. 'We zijn drie jaar verwend met hoge producties', meldt Beker. Maar dit jaar is anders. Door de koele zomer en de vele nattigheid is er meer ziektedruk en de opbrengsten zijn lager.

'De verwachting is dat de oogst 20 procent kleiner is dan in 2020', zegt Beker op basis van een grove schatting. 'De kwaliteit van de wijn lijkt wel heel goed. Dat heeft alles te maken met het relatief mooie weer in september, dat is enorm belangrijk voor de uiteindelijke smaak.'