LTO Nederland waarschuwt voor landjepik

Daarmee reageert LTO op een plan van demissionair landbouwminister Carola Schouten voor een proef met een grondfonds in het kader van de stikstofaanpak. Met het fonds kan grond worden aangekocht in de buurt van Natura 2000-gebieden. Die grond kan volgens de minister weer worden ingezet voor bijvoorbeeld het versterken van de natuur of het extensiveren van landbouwgrond.

Het grondfonds treedt in werking zodra de eerste tranche van de Landelijke beëindigingsregeling veehouderij (Lbv) wordt uitgevoerd. In de regeling wordt landbouwgrond buiten beschouwing gehouden, maar de minister wil wel een 'recht van eerste onderhandeling' bij vrijkomende landbouwgrond in een zone van 500 meter rondom de Natura 2000-gebieden.

Niet gecharmeerd

LTO Nederland is blij dat landbouwgrond buiten de Lbv valt, maar is niet gecharmeerd van het recht van eerste aankoop. 'Het kan dus niet zo zijn dat deze gronden automatisch worden omgezet naar natuur en bijvoorbeeld worden afgewaardeerd', vindt Trienke Elshof, portefeuillehouder Platteland & Omgeving bij LTO Nederland.

Schouten kondigde ook aan dat vanaf de tweede tranche van de Maatregel Gerichte Opkoop (MGO) de stoppersverklaring vervalt. De MGO is de opkoopregeling van piekbelasters door provincies. Veehouders die daaraan mee willen doen, mogen onder voorwaarden een bedrijf ergens anders over nemen, mits daar een emissiereductie wordt gerealiseerd. Eerder was er nog sprake van een beroepsverbod.

Doel niet uit oog verliezen

LTO Nederland denkt dat de regelingen kunnen bijdragen aan een oplossing voor de stikstofproblematiek, maar waarschuwt dat het doel niet uit het oog moet worden verloren, namelijk reductie van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden en niet iets anders.

'Kosteneffectiviteit is hierbij een sleutelwoord', vindt Trienke Elshof, portefeuillehouder Platteland & Omgeving bij LTO Nederland. 'Dat wil ook zeggen dan saneren hand in hand moet gaan met innoveren. Daarmee komt het doel sneller in zicht, maar kunnen ook PAS-melders snel worden gelegaliseerd met vrijkomende stikstofruimte.'

Verplaatsen

Daarnaast moet volgens Elshof de basis van de regelingen altijd vrijwillig zijn en blijven. 'Van gedwongen opkoop kan geen sprake zijn. Gelukkig wordt er bij de MGO gekeken naar de mogelijkheden van verplaatsen van bedrijven in plaats van beëindigen. Dat zou bij de Lbv ook moeten.'

LTO Nederland heeft ook zorgen over het behoud van voldoende kritische massa van sectoren, die nodig is voor het in stand houden van werkgelegenheid, innovatie en financiering van collectieve activiteiten. De pluimveesector pleit daarom bijvoorbeeld voor een maximumaantal pluimveerechten dat via de Lbv uit de markt kan worden genomen.

Verder wil LTO in de Lbv een deel van de rechten van de opgekochte bedrijven beschikbaar houden voor andere veehouders, onder wie jonge boeren. Elshof: 'Het voorkomt dat rechten voor de blijvers duur worden. Dat werkt positief door in de sectoren en zorgt ervoor dat er ruimte is om te investeren in verduurzaming.'