Vrijwillige opkoopregeling veehouderij voorjaar 2022 open

De vrijwillige opkoopregeling is onderdeel van de structurele stikstofaanpak van het Rijk. In aanmerking komen melkveehouders, varkenshouders en pluimveehouders. Door deze maatregel moet stikstofreductie geboekt worden die ten gunste komt van natuurherstel, voor het verstrekken van natuurvergunningen aan PAS-melders en om ruimte te creëren voor nieuwe activiteiten, schrijft Schouten in een Kamerbrief.

Voor deelname aan de Lbv komen veehouders in aanmerking met een locatie die ten minste een zeker niveau van stikstofdepositie op voor stikstof gevoelige en overbelaste Natura 2000-gebieden veroorzaakt. Hiervoor wordt een entree-eis in de vorm van een nog vast te stellen drempelwaarde gehanteerd. Dat draagt volgens Schouten bij aan een kosteneffectieve regeling.

De minister kondigt ook aan dat vanaf de tweede tranche van de Maatregel Gerichte Opkoop (MGO), de gerichte opkoopregeling van piekbelasters door provincies, de zogenoemde stoppersverklaring komt te vervallen. Deelnemers aan de MGO kunnen onder voorwaarden een bedrijf elders overnemen, mits ook daar een emissiereductie wordt gerealiseerd.

Efficiënte vermindering stikstofneerslag

De Landelijke Beëindigingsregeling Veehouderij (Lbv) is een vrijwillige regeling, waarbij varkens-, rund- en pluimveehouders een subsidie kunnen krijgen om te stoppen met hun bedrijf. De regeling richt zich daarmee op een efficiënte en landelijke vermindering van stikstofneerslag. Hiervoor wordt een bedrag van 970 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Als het volledige subsidiebedrag wordt benut, levert de Lbv-regeling een stikstofreductie op van 16 tot 35 mol per hectare per jaar, zo berekende het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De bandbreedte is hier groot, omdat van tevoren niet voorspelbaar is welke bedrijven een aanvraag in gaan dienen en welke bedrijven in aanmerking komen voor een subsidiebeschikking.

Langere beslistermijn

Gebaseerd op de ervaringen met de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (Srv) krijgen veehouders flink meer tijd om te besluiten over deelname: de beslistermijn wordt zes maanden, aldus Schouten. Bij overintekening wordt geselecteerd op bedrijven met de hoogste stikstofdepositie en de meeste kosteneffectiviteit.

Schouten wil de regeling komende september openstellen voor een internetconsultatie. Belangstellenden kunnen dan hun mening geven over deze maatregel. Bij een voortvarend vervolg, onder meer bij tijdige goedkeuring door de Europese Commissie, zal de regeling in maart 2022 kunnen worden gepubliceerd en kort daarop worden opengesteld.

Nadat alle aanvragen binnen zijn, zullen deze rond de zomer van 2022 worden beoordeeld en zo nodig gerangschikt. In het eerste kwartaal van 2023 kunnen de subsidiebeschikkingen dan worden verstrekt, waarop veehouders een start kunnen maken met de beëindiging van hun veehouderijactiviteiten.

Budget piekbelasters opgehoogd

Onlangs kondigde minister Schouten al aan dat het budget voor de Maatregel Gerichte Opkoop voor piekbelasters met 130 miljoen euro wordt opgehoogd met de overgebleven middelen uit de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen. Daarmee is voor die regeling nu in totaal 480 miljoen euro beschikbaar. Na evaluatie deze zomer opent de tweede tranche naar verwachting eind dit jaar.

De termijn waarbinnen aankopen door provincies moeten worden gerealiseerd, wordt verlengd. Provincies krijgen zo twee maanden extra de tijd om koopovereenkomsten te sluiten met veehouders. Minister Schouten kondigt in de brief verder een pilot aan waarbij 100 miljoen euro gaat naar het opkopen van grond van deelnemers aan de Lbv. Vrijwillige verkoop van grond door de Lbv-deelnemers is daarbij het uitgangspunt.

Pilot grondfonds

De pilot is bedoeld om regio's te ondersteunen bij de grote opgaven in het landelijk gebied. Zo kan aangekochte grond bijvoorbeeld worden ingezet voor het versterken van de natuur of het extensiveren van landbouwgrond. Het grondfonds treedt in werking zodra de eerste tranche van de Lbv in uitvoering gaat.

De Lbv en MGO maken onderdeel uit van het programma stikstofreductie en natuurverbetering dat onderdeel is van de Wet natuurbescherming en de Omgevingswet die in maart van dit jaar door de Eerste Kamer is aangenomen. Het kabinet heeft voor deze aanpak in de periode tot aan 2030 5 miljard euro beschikbaar gesteld, waarvan ruim 2 miljard euro voor het nemen van bronmaatregelen en circa 3 miljard euro voor natuurmaatregelen om de uitstoot en neerslag van stikstof te verminderen en de natuur te herstellen.