Edwin en Elly Michiels-Fleuren rouwen na afstoten vleesvarkens

Het erf van de familie Michiels is afgezet met kuubskisten. Uit oogpunt van veiligheid, maar ook omdat de aanblik van de tien jaar oude vleesvarkensstal die wordt afgebroken pijnlijk is. De zichtstal werd helemaal naar eigen inzichten en vooruitstrevend gebouwd: energiearm, voorzien van verneveling, de luchtinlaat op het noorden en uitgerust met een luchtwasser die fijnstof, ammoniak en geur reduceerde.

'De stal was als ons vierde kindje', zegt Edwin Michiels. 'Stoppen is een realistisch, maar ook emotioneel besluit', vult zijn vrouw aan.

Onjuiste beeldvorming

Op 22 juni tijdens een inspraakavond van de gemeente zei Elly Michiels-Fleuren daarover: 'Mensen die mij kennen, weten dat Ik sta voor dialoog. In onze zichtstal ontvingen wij in de loop der jaren meer dan 100.000 bezoekers, onder wie van ngo's zoals Wakker Dier en Varkens in Nood. Stoppen is een ondernemerskeuze, maar ik wil u ook laten beseffen dat dit het resultaat is van een jarenlange strijd tegen onjuiste beeldvorming en het rupsje-nooit-genoeg.'

Het besluit om de varkens af te stoten, komt niet uit de lucht vallen. Elke winter tijdens het sorteren passeert het leven de revue. Elly Michiels-Fleuren: 'Het gaat over hoe het afgelopen jaar is gegaan, waar volgend seizoen de proeven komen te liggen, welke investeringen we gaan doen, ons gezin en de uitdagingen die we aan willen gaan.'

De vraag of de varkenstak potentie voor iemand anders heeft, komt de laatste jaren steeds voorbij. Aanleiding daarvoor is de verharding in de sector en vanuit de samenleving. Ook het advies vanuit de bank speelt mee. Elly Michiels-Fleuren: 'Onze passie lag bij de vleesvarkens, niet bij zeugen.' Bovendien betekent investeren in zeugen afscheid nemen van de akkerbouw en de bollenteelt.

Financieel klem

Wat daarnaast steekt, is het feit dat de financiering van grond dertig jaar mag lopen, maar het hele bedrijf bij de bank is aangeslagen als varkenshouderij. De financieringstermijn daarvan is twintig jaar. Door de bedrijfsovername in 2008 en bouw van de stal in 2011 is de financieringsdruk hoog. Voor de Limburgse ondernemers zit daardoor de bedrijfsontwikkeling helemaal vast. Edwin Michiels: 'En dan komt weleens de vraag op: hoeveel zeggenschap heb ik nog op mijn eigen bedrijf?'

De ondernemer vervolgt: 'De laatste jaren bekroop mij steeds vaker het gevoel dat er voor ons type bedrijf geen toekomst is. De toekomstige varkenshouderij kent in mijn beleving twee typen bedrijven: grote bedrijven die produceren voor de internationale markt en gesloten familiebedrijven die onze Nederlandse consument bedienen. Voor alles daartussenin is in mijn optiek geen ruimte meer.'

Subsidieregeling

Op het moment dat de locatie zal worden getaxeerd, komt de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen af. Meedoen aan die regeling geeft ruimte om de akkerbouw en bollenteelt verder te ontwikkelen. Het betekent ook dat de familie kan blijven wonen aan de Herenbosweg en de andere bedrijfsgebouwen hun functie houden.

Het bericht dat de ondernemers stoppen met de varkens verbaast velen. Zij zijn zo verweven met de sector. Vanaf het eerste begin overtuigd deelnemers aan het Beter Leven-keurmerk via StarFarmers. Ook hoorden ze bij bij de selecte groep varkenshouders die sinds 2018 exclusief leveren aan Plus-supermarkten. De reacties die ze krijgen lopen sterk uiteen. Er zijn collega's die het zien als falen. Anderen uiten hun waardering voor het besluit.

Producenten Organisatie Varkenshouderij

Elly Michiels-Fleuren: 'Keuzes maken is soms stoppen waar nodig. Bovendien is waar wij ons voor hebben ingezet, niet weg nu wij zijn gestopt.' Het moeilijkst noemt zij het besluit delen met het regiobestuur van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV). Vanaf het begin was zij daarbij betrokken. 'Als bestuurder wilde ik me tot het laatste moment 100 procent inzetten voor onze achterban.'

In Melderslo is het nu wachten op de afronding van de sloopwerkzaamheden, de herinvesteringen en dan kan de nieuwe koers worden uitgezet. De stip op de horizon is een levensvatbaar, courant akkerbouw-/bloembollenbedrijf dat ook voor een volgende generatie kansen en mogelijkheden biedt.

Positief-kritische houding

Wat zeker niet verandert, is hun positief-kritische houding en het feit dat het leven voor hen meer is dan het boerenbedrijf. Elly Michiels-Fleuren: 'Het bedrijf staat ten dienste van ons.' Edwin Michiels vult aan: 'Het is een vehikel om tijdens ons werkzame leven te doen waar wij als mens, maar ook als collega en als maatschappij gelukkig van worden.'