Ontrafelen uiengenoom betekent sneller nieuwe rassen

'Het in kaart brengen van de genetische samenstelling was een behoorlijke puzzel', erkent Richard Finkers, WUR-onderzoeker plantenveredeling. 'Het uiengenoom is groot, zo'n zestien keer groter dan dat van een tomaat en vijf keer groter dan dat van de mens.'

De ui is een van de meest geproduceerde groente ter wereld en zit vol vitamines en mineralen. In veel landen maakt deze groente dan ook een belangrijk onderdeel uit van het dieet. Ieder jaar is zo'n 800.000 ton extra uien nodig om de groei van de wereldbevolking bij te benen.

'Om de productie van uien over de hele wereld mogelijk te maken, zijn geschikte rassen nodig', zegt Olga Scholten, WUR-onderzoeker plantenveredeling. 'Denk aan uienrassen die resistent zijn tegen schimmels. Die kunnen uien aantasten en dat zorgt voor productieverlies.' De veredeling van nieuwe rassen wordt gemakkelijker nu het uiengenoom in kaart is gebracht.

Hele klus

Het ontrafelen van het uiengenoom was een hele klus, want het is erg groot. Finkers: 'Het in kaart brengen van het uiengenoom kan je vergelijken met het leggen van een puzzel van honderdduizend stukjes, waarvan 95.000 stukjes blauwe lucht afbeelden. Slechts vijfduizend stukken zijn echt behoorlijk verschillend. Een groot deel daarvan hebben we op volgorde kunnen leggen, doordat er grote en kleine stukjes zijn die gedeeltelijk overlappen.'

Nu het uiengenoom is gepubliceerd, zullen andere onderzoekers en veredelaars gebruikmaken van de mogelijkheden die de genoomsequentie biedt. Finkers: 'Hierdoor zal meer kennis beschikbaar komen en zullen veel meer rassen worden getoetst op de aanwezigheid van bepaalde genen of op het maken van combinaties daarvan. Denk aan het inkruisen van interessante eigenschappen uit andere uienrassen of verwante wilde soorten.'

Verdelingsbedrijven

Wageningen University & Research werkte samen met drie bedrijven aan het bepalen van de DNA-volgorde van de ui. Dat zijn de veredelingsbedrijven Bejo Zaden en De Groot en Slot en het genomics bedrijf ServiceXS. Veredelaars gaan ervan uit dat met de kennis van de DNA-volgorde het veredelen van uien twee keer sneller kan, in zo'n zes tot zeven jaar.