Vijf miljard aaltjes bestrijden larven van uienvliegen

Een medewerker van loonbedrijf Van Dun reed twee weken geleden langs zeven percelen in de buurt van Creil, Espel en Rutten, aan de rand van de Noordoostpolder, voor het doseren van insectenparasitaire aaltjes. Hij gebruikte daarbij een werktuigcombinatie die normaal wordt ingezet om een anti-stuifdek aan te brengen met dunne mest of papiercellulose.

‘Om hun werk goed te kunnen doen, hebben de aaltjes veel vocht nodig’, verklaart Piet van Boven van BASF. ‘Dit is de tweede keer dit seizoen dat we de aaltjes uitrijden en mogelijk is nog één herhaling nodig. Bij de eerste toepassing in de derde week van mei regende het, dat was voor het bestrijdingseffect waarschijnlijk erg gunstig.’

Britse productielocatie

Van Boven is bij BASF als technisch productadviseur bioinsecticiden onder meer verantwoordelijk voor de insectenparasitaire nematoden die onder de naam Nemasys op de markt worden gebracht. Het betreft vijf verschillende aaltjessoorten die insecten en slakken bestrijden. De grootschalige vermeerdering van de aaltjes gebeurt bij een productielocatie in Groot-Brittannië, waarvan BASF sinds 2012 de eigenaar is.

‘Vanaf 2013 zijn we al bezig met de bestrijding van probleeminsecten door aaltjes in de glastuinbouw. Vooral in intensieve teelten is de werking effectief. Maar ook in de open grond, bijvoorbeeld in pioenrozen, zien we goede resultaten. Dit is de eerste demo in de akkerbouw. Vorig jaar realiseerde Uireka al een positief resultaat in uien met drie behandelingen en regelmatig beregenen’, meldt Van Boven.

De werking van de nematoden is gebaseerd op het infecteren van de larven van de uienvliegen met bacteriën, legt de technisch adviseur uit. ‘De aaltjes kunnen zich vermeerderen in de dode larven en uiteindelijk afhankelijk van de hoeveelheid vocht in de bodem zo’n week of vier in de grond overleven. Er vindt echter geen opbouw van een populatie plaats.’

Vooral de randen

Op de zeven percelen in de Noordoostpolder worden in eerste instantie vooral de randen behandeld met de aaltjes. Het eerste doel is volgens Van Boven om de invlieg van uienvliegen vanuit belendende percelen, bermen of bosranden tegen te gaan.

‘Door de randen van de percelen te behandelen worden bovendien de kosten beperkt tot zo’n 200 euro per perceel’, legt Van Boven uit. ‘Het is zaak de aaltjes zo doelgericht mogelijk in te zetten aan de hand van een risico-inventarisatie en monitoring van de vluchten van de uienvliegen. Dit vereist maatwerk.’

Toeleverancier Ten Brinke is nauw betrokken bij de demo met Nemasys. ‘We hebben contact gezocht met BASF’, meldt teeltmanager akkerbouw Barry Raadschelders. ‘In ons werkgebied blijkt het steeds lastiger om uienvliegen effectief te bestrijden. Dat heeft te maken met het verbod op zaadcoating en verder is de dekking van de steriele insectentechniek (SIT) van Groene Vlieg hier onvoldoende. De inzet van aaltjes voor de natuurlijke bestrijding kan daarop heel goed een aanvulling zijn.’

Tellen van vliegen

De percelen die Ten Brinke heeft aangewezen voor de demo betreffen zaaiuien, zilveruien en eerstejaarsplantuien. Raadschelders vertelt dat hij en zijn collega’s op zo’n 75 praktijkpercelen voor het tweede jaar de uienvliegen monitoren. Dat gaan ze nu ook doen op de behandelde percelen. ‘We zijn in week 17 begonnen met het tellen van vliegen. Wat tot dusver opvalt, is dat de vangsten in aantallen vlakker verlopen vanwege het koudere voorjaar.’

Raadschelders is benieuwd naar de uitkomsten van de demo. ‘Het is afwachten wat de verschillen zijn tussen behandeld en niet behandeld en of het daadwerkelijk lukt om de invlieg van uienvliegen te beperken. Belangrijk is wel dat we werken aan een oplossing voor een probleem dat steeds groter wordt voor de uienteelt in Nederland.’