Variabel spuiten levert meeropbrengst in uien op

Op zijn 180 hectare tellend akkerbouwbedrijf in het Groningse Sellingen werkt Berend Jansema steeds meer met precisietechnologie. Organische mest, compost en kunstmest dient hij variabel toe. 'Je moet daar variëren waar het loont. Graan, suikerbieten en zetmeelaardappelen zijn wat dat betreft relatief marginale teelten', verklaart de akkerbouwer.

'In de zaaiuien, die ik sinds drie jaar teel, is het rendement veel groter. Uiteindelijk is dat van de marktprijs afhankelijk, maar de potentie is er. Afgelopen jaar was het al de bedoeling om variabel bespuitingen uit te voeren. Dat bleef toen hangen op de juiste taakkaart en techniek', zegt Jansema.

Plaatsspecifiek spuiten

'In het seizoen ben ik als eenpitter razend druk. Het ideale spuitmoment laat je niet voorbijgaan. Het betekende op dat moment dat het precisiespuiten bleef liggen. Als gevolg daarvan spoot ik planten op de zandkoppen bijna volledig weg. Dat kostte zeker 30 procent opbrengst. Plaatsspecifiek spuiten kan dat voorkomen.'

Afgelopen winter kreeg de ondernemer de kans zich beter voor te bereiden door de kennisbijeenkomsten van het project 'Kringlooplandbouw Veenkoloniën'. Dit project is geïnitieerd door Boerenverstand en bevindt zich in de afrondingsfase, zegt begeleider Wouter Zunneberg van De Priorij Advies.

Ideaal praktijkscenario

'Er zijn vier thema's waarover kennis wordt gedeeld waaronder precisielandbouw. De deelnemers tonen veel interesse voor het variëren met herbiciden. Berend Jansema bleek een ideaal praktijkscenario te hebben.'

Op twee percelen van ieder 4,5 hectare is dit voorjaar driemaal variabel gespoten. Jansema beschikte al over bodemkaarten. Die maakte Eddie Loonstra voor hem met zijn passieve gamma bodemscanner. Deze meet onder meer lutum, het organischestofgehalte, het fosfaatgehalte, de zuurgraad en nutriënten in de bouwvoor tot 30 centimeter.

Bodemzonekaart

Daarnaast zijn monsters gestoken. Dataspecialist BioScope heeft een bodemzonekaart geleverd, die op basis van meerjarige satellietdata wordt samengesteld. 'Met Berend hebben we op basis van beide kaarten de doseringen bepaald en zo van een relatieve een absolute taakkaart gemaakt', legt Jeroen Verschoore van BioScope uit. 'Naast onze taakkaart is met Cloudfarm van Dacom de uitkomst gevalideerd door Berend. Het resultaat bleek identiek.'

Jansema is verrast. 'De plekken met meer of minder organische stof die Jeroen intekende, kwamen precies met mijn praktijkervaring overeen. Ik hanteer de vuistregel dat 1 procent minder organische stof een 10 procent lagere dosering vereist. Bij 4 procent organische stof geef ik de volle dosering. Het perceel varieert van 2 tot 5 procent organische stof. De dosering varieert van min 20 tot plus 10 procent', zegt hij.

Besparen

'Bij driemaal spuiten bespaar ik 15 euro per hectare. Dat weegt niet op tegen de kosten. De winst zit 'm in een hogere opbrengst, betere kwaliteit en egalere sortering.'

Jansema's veldspuit van het merk CHD kan variëren. De 45 meter brede machine beschikt over een dubbele spuitleiding. 'Door met de doppen en druk te variëren, kan ik twee verschillende doseringen spuiten of ze combineren', verklaart hij. 'Dat is 180 of 280 liter of beide gecombineerd.' De machine kan variëren per sectie van 3 meter.

Techniek niet rendabel

Omdat de akkerbouwer geen doppen kan schakelen tijdens het rijden, is de spreiding in de afgifte te groot, vindt hij. 'Wil ik een andere dop gebruiken, dan zit ik klem met de wetgeving. Dat betekent investeren in aanvullende techniek om in een hogere driftklasse te raken. Kijkend naar het potentieel rendement, dan is dit niet rendabel.'

Een ander probleem is volgens de ondernemer de bestrijdingsstrategie. 'Dit seizoen is het stelen tussen de buien door en werkt het uitstekend om kleine doseringen te spuiten. Dat is niet toegestaan. Vorig jaar was het extreem droog. Toen kon ik de dosering wel halveren. Ik start vroeg met beregenen, zodat bodemherbiciden goed werken. De taakkaarten zijn vooraf getest. In het seizoen is er meestal geen tijd om bij te sturen.'

Door het wegvallen van de kiemremmer Chloor IPC is het dit seizoen toch al uitdagend om het gewas schoon te houden, benadrukt Jansema. Vorig jaar waren zijn uien brandschoon. 'Een collega merkte op dat ik dan te veel gespoten moest hebben. Je pest de uien dan te veel en dat kost kilo's. Misschien dat ik een onkruidje moet laten staan. Dat is nu de afweging.'

Grondsoort

Ook met de vervolgbespuitingen houdt de akkerbouwer rekening met de grondsoort. 'Door het vochtige weer zie ik op de streep af waar zandkoppen zitten. Die drogen sneller op. Ik stuur handmatig bij met de afgifte. In de twee percelen zit leemachtig zand, een zandrug en veenplekken. Een nulstrook ligt er niet in omdat ieder perceel slechts twee spuitsporen heeft', legt hij uit.

'Door plaatsspecifiek te werken en aantoonbaar de juiste dosering te gebruiken, kunnen we in de toekomst hopelijk middelen behouden die anders op losse schroeven staan. Ik wacht niet af, maar doe nu al ervaring op met de techniek.'