Specialist varkensketen: 'Retail heeft belang bij openheid en leverzekerheid'

In opdracht van de Dierenbescherming startte Connecting Agri & Food in 2018 met de prijzenmonitor voor vers vlees en vleeswaren. Wat levert dat op?

Prijsmonitor is eerste stap om te komen tot duurzaam prijssysteem en helpt werkelijke kosten door te berekenen

Peter van Balkom, specialist varkensvleesketen

'Het geeft transparantie over de prijsvorming en is een mogelijkheid om de werkelijke kosten voor dier en natuur inzichtelijk te maken. En om te komen tot een duurzaam prijssysteem, zowel economisch als ecologisch. Het is een eerste stap op weg naar stabiliteit en strategische samenwerking. Het maakt ook meteen inzichtelijk hoe complex de varkensvleesketen is.'

Wat maakt de keten zo complex?

'Vraag en aanbod zijn moeilijk op elkaar af te stemmen, bijvoorbeeld met supermarktacties. Ook hebben ketenschakels conflicterende belangen en gelden verschillende economische modellen. Zo verdient een varkenshouder een gezinsinkomen en rekenen verwerkers en retailers in netto- en brutomarges.

'Daarnaast gaat het bij de boer om een product van zo'n 125 kilo levend gewicht waar in het winkelschap de helft van over is, met ook nog eens vierkantsverwaarding in de keten.'

Hoe breng je ketenpartners bij elkaar?

'Door de complexiteit met elkaar te bespreken en de belangen die er op elk niveau zijn met elkaar uit te pluizen. Daarbij moet je ieders rol en vakmanschap accepteren, de werkelijke kosten doorberekenen en elkaar vertrouwen. Elke week rollebollend over de prijs over straat gaan, brengt je niet verder.

'Met een prijssysteem in een keten kun je een langjarige samenwerking aangaan, waarbij je ook het eindproduct kunt verbeteren door bijvoorbeeld genetica aan te passen.'

Hebben alle partijen wel belang bij zoveel transparantie?

'De trend is om elkaar op te zoeken. Varkenshouders willen een goede prijs en goed zijn voor dier en milieu. Banken zien graag langetermijnafspraken over afzet als voorwaarde voor financiering. En de retail wil kunnen sturen op producten die de consument vraagt. Ze heeft alle belang bij leverzekerheid en openheid over de productie in de hele keten. Dan kan ze de faalkosten verlagen en innovaties rondom duurzaamheid doorvoeren.'

Hebben varkenshouders niet tegelijkertijd prijssystemen nodig voor bijvoorbeeld de voerkosten?

'De huidige schommelingen van 1,30 tot 1,80 euro voor een kilo varkensvlees zijn vooral te wijten aan vraag en aanbod. Zelfs een hoge voerprijs heeft daar betrekkelijk weinig invloed op.'