'Voorkom dat China ons aftroeft met efficiëntere gewassen'

Telers staan steeds voor de keuze: welk gewas is het beste in mijn situatie? Is er een nieuw ras met betere eigenschappen? Maar nieuwe rassen laten lang op zich wachten. Kruisen van nieuwe eigenschappen duurt vele jaren. Het woord 'kruissnelheid' komt duidelijk niet van het kruisen van planten. Dat is een probleem. Zonder efficiëntere of sterkere gewassen daalt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen niet zo snel als zou kunnen of beslaat de landbouw meer ruimte dan nodig is.

Toch bestaat de techniek gewoon. Wetenschappers kunnen de klassieke veredeling versnellen met Crispr-cas voor het planten-DNA.

Planten die milieuvriendelijker en efficiënter zijn, liggen in het verschiet. Je zou verwachten dat de EU en de milieulobby met spandoeken op de barricaden staan voor deze techniek. Maar nee. Organisaties als Greenpeace zijn tegen, Bionext heeft geen belangstelling. Het Europees Hof van Justitie legde producten met de techniek in 2018 flink aan banden. Ten onrechte meenden de rechters dat Crispr-cas hetzelfde is als genetische modificatie.

Ik vind dat jammer. Als SGP hebben we geen probleem met Crispr-cas, zolang dat beperkt blijft tot DNA van dezelfde plantensoorten. Kruisen van tulpen, tomaten en andere planten is natuurlijk en doen we al eeuwen. Iets anders is het 'knippen en plakken' van menselijk DNA of van soortvreemd DNA. Dat is onnatuurlijk. We zouden dan zelf voor God spelen in de schepping, wat we uiteraard nooit moeten willen.

Het strenge Europese beleid zet onze landbouw ondertussen op achterstand. China en de VS gaan wel door met Crispr-cas. China registreerde meer octrooien op planteigenschappen dan de EU en de VS bij elkaar. Het Financieele Dagblad schreef daar vorige week een alarmerend verhaal over.

Octrooien op planteigenschappen zijn al slecht. Nog slechter zijn octrooien in handen van vreemde mogendheden. Dat geeft afhankelijkheid en onzekerheid. Het is bijzonder zorgelijk als telers voor nieuwe, betere gewassen afhankelijk worden van het staatsgeleide China. Maar die kant gaat het wel op.

Een lichtpuntje is dat de Europese Commissie in mei een rapport presenteert over nieuwe veredelingstechnieken. Het wordt hoog tijd dat de Europese Commissie de ogen opent voor de werkelijkheid: Crispr-cas is een prima techniek. Ik hoop op een wetsvoorstel dat ruim baan geeft voor Crispr-cas in landbouwgewassen. Alleen zo blijft de Europese voedselproductie onafhankelijk en kunnen onze telers blijven kiezen uit efficiëntere gewassen.