'Eten wat de aarde schaft'

Met groot enthousiasme las ik de 'Visie op de transformatie van het Nederlandse voedselsysteem' van Imke de Boer in de Nieuwe Oogst van 20 maart.

Eindelijk een idee met een totaalplan voor de aarde, boer en consument. In tegenstelling tot de verkiezingsprogramma's van de meeste conservatieve partijen, die aan symptoombestrijding doen en niet de oorzaak van problemen doorgronden.

Wat mij betreft, mag LTO Nederland deze visie een-op-een overnemen en hieraan gaan werken. Want dat is hard nodig, willen we voor de toekomstige generaties de voedselproductie veiligstellen en de aarde leefbaar houden. Hoe sneller LTO dit omarmt, des te meer boeren en tuinders er overblijven. Natuurlijk zal een en ander niet zonder slag of stoot gaan, maar keer op keer de kont tegen de krib gooien en niet daadwerkelijk met de oorzaak aan de gang gaan, betekent een versnelde sluiting van boerenbedrijven.

Kringlooplandbouw

Dertig jaar geleden maakten we als landbouw al kennis met kringlooplandbouw. Met enkele doelvoorschriften werd toen zeer effectief het mineralenprobleem aangepakt. Het oprichten van proefboerderij De Marke gaf voor de melkveehouderij nieuwe inzichten voor het toepassen van de mineralenbalans, later Minas. Helaas is dit systeem snel afgeschaft en zijn we alweer twintig jaar bezig met 'pappen en nathouden' zonder een stip op de horizon te zetten.

De overgang van melkquotering naar fosfaatrechten was ook een rommeltje. De veestapel groeide, terwijl dit volgens de EU-afspraken niet kon. De regering moest achteraf ingrijpen, terwijl veel boeren al hadden geïnvesteerd in nieuwe stallen. Gedeeltelijke leegstand leidde tot verliesgevende jaarrekeningen.

Behalve wispelturige wetgeving moeten we als sector veranderingen in de marktvraag ook niet ontkennen. Al jaren is er een geleidelijke groei in consumptie van vlees- en zuivelvervangers. Vion en Campina spelen daar terecht op in. Nu wij boeren nog. Misschien niet vreemd opkijken als een deel van ons soja gaat telen voor plantaardige zuivel in plaats van koeien te melken.

Grondverhuur voor zonneparken

Een andere 'vraag uit de markt' is de verhuur van grond voor zonneparken. Dit is een niet tegen te houden ontwikkeling. We kunnen 'nee' roepen of van de nood een deugd maken en kansen grijpen. Als boerenorganisatie behartigt LTO de belangen van boeren en tuinders. Dit betekent dat de organisatie er alles aan doet om het agrarisch ondernemen in Nederland vrij baan te geven. Dit neemt niet weg dat we als sector ook een maatschappelijk belang dienen.

Laten het nieuwe kabinet en de landbouworganisaties snel de handen ineen slaan en de visie van Imke de Boer omarmen. Pas dan is ook de landbouw zelf de belangrijkste speler als het gaat om de invulling ervan en kan het grootste deel van de bedrijven de omschakeling maken. Geld kan het probleem niet zijn. Als er een bankencrisis is, zijn er miljarden euro's in overvloed. Net als bij het ondersteunen van de economie tijdens een pandemie.

Dus het nieuwe kabinet zal geld uit moeten trekken om deze transitie mogelijk te maken. De voordelen zullen groot zijn. Voor boer (inkomen en bestaansrecht), consument (kwalitatief goed voedsel voor een betaalbare prijs), aarde (geen uitbuiting van grond en dieren) en volksgezondheid (voorkom nieuwe pandemie in dichtbevolkt en veedicht land).