Melkveehouder De Groot verbouwt voer zoveel mogelijk zelf

Buiten is het koud en winters. André de Groot zit aan de keukentafel. 'Op het land hebben we nog niets te zoeken. Al kijk ik al wel vooruit naar het nieuwe groeiseizoen. Zodra het iets opdroogt, beginnen we met uitrijden van vaste mest', zegt hij. 'Ik hoop dat de loonwerker snel kan beginnen met drijfmest aanwenden. Mijn ervaring is dat vroeg uitrijden van mest op onze hogere esgronden ieder jaar goed uitpakt. Het liefst begin ik half maart met het weiden van de koeien. Dat gaat het best als er vroeg is bemest. Bovendien zorgt vroeg drijfmest aanwenden voor meer gras.'

De Groot heeft een melkveebedrijf met 115 koeien en 75 stuks jongvee in het Gelderse Laren. Vorig jaar had hij 90 hectare grond in gebruik, nu 70 hectare door het wegvallen van 20 hectare tijdelijke pacht van natuurgrond van de provincie. 'Maar ik sluit niet uit dat mijn areaal de komende maanden nog groeit.'

Voederbieten

Een ruime grondpositie past bij zijn strategie om het voer voor zijn koeien zoveel mogelijk zelf te verbouwen. 'Voer in de eigen regio telen is duurzamer dan het van ver halen.' Sinds vier jaar verbouwt hij zelf ook krachtvoerachtige gewassen. Vooral voederbieten. Een akkerbouwer uit de buurt verzorgt de teeltwerkzaamheden. 'Naast een hoge opbrengst hebben voederbieten als groot voordeel dat koeien er gek op zijn. Bieten vergroten de smakelijkheid van het totale rantsoen en daardoor neemt de totale drogestofopname toe.'

Weidegang is voor De Groot een belangrijk thema. Hij is demonstratiebedrijf voor Nieuw Nederlands Weiden, een beweidingssysteem waarbij de koeien dagelijks een nieuw blok grasland bezoeken. Hij probeert zijn koeien zoveel mogelijk te laten weiden om verschillende redenen. 'Allereerst vanwege de kosten. Vers gras uit de wei kost 7 cent per kilo droge stof. Ingekuild gras kost 17 cent per kilo droge stof. Ook met het oog op het voorkomen van stikstofverliezen pakt weidegang goed uit. In de wei blijven urine en poep van de koe gescheiden en daarmee voorkom je dat stikstof als ammoniak de lucht in vliegt.'

Kringloopwijzer

Om onnodig stikstofverlies te voorkomen, voert de ondernemer zijn koeien niet meer eiwit dan ze nodig hebben. 'De Kringloopwijzer laat zien dat we in 2020 een rantsoen voerden met gemiddeld 154 gram ruw eiwit per kilo droge stof. Dat is genoeg.' Hij gebruikt het ureumgehalte in de melk als indicator voor de stikstofbenutting in de koe. 'Globaal geldt dat bij honderd koeien iedere punt ureum minder overeenkomst met 50 kuub mest die je minder hoeft af te voeren.'

Om nauwkeurig te kunnen voeren, werkt de melkveehouder met krachtvoeders die hij naar eigen wens laat samenstellen. 'Ik voer van CAVV Zuid-Oost Salland in Haarle, een kleine mengvoederproducent die geen extra kosten rekent voor het maken van voer op maat. In het voorjaar, als het weidegras erg eiwitrijk is, voer ik brok met slechts 75 gram ruw eiwit per kilo. Vorig jaar kwamen we uit op 5 cent krachtvoerkosten per kilo melk. Stikstof besparen via voeding pakt saldotechnisch goed uit. Iedere kilo stikstof die je via voer niet aanvoert, hoef je ook niet af te voeren als mest. Het mes snijdt aan twee kanten.'

Opleiding natuurinclusieve landbouw

Vorig jaar is De Groot begonnen met een opleiding natuurinclusieve landbouw. 'Kringlooplandbouw waar ik me al jaren hard voor maak, sluit volgens mij goed aan op het combineren van landbouw en natuur. We boeren in een regio waarin dat al van nature gebeurt. Met behulp van de opleiding zoek ik naar mogelijkheden om het nog beter te doen. Ook hier geldt dat de maatregelen die ik neem, niet ten koste moeten gaan van het bedrijfsrendement.'

De melkveehouder noemt als voorbeeld het meezaaien van luzerne/klaver bij graslandvernieuwing. Dat is goed voor de koeien, maar de luzerneplanten zorgen ook voor extra ruigte in het grasland. Dat is nou net iets waar patrijzen gek op zijn. Soms laat ik een perceel met luzerne in bloei komen. Daar doe je insecten een groot plezier mee.'

Commentaar

Vanuit de hoek van behoudender collega's krijgt De Groot soms commentaar op zijn actieve houding. Hij is het daar meestal niet mee eens. 'Aan alles kun je aanvoelen dat de landbouw een bepaalde kant uit moet bewegen. Dan kun je maar beter alvast uitproberen hoe dat het beste kan, voordat je vastloopt met nieuwe regels.'

Overigens vindt De Groot dat de agrarische sector niet klakkeloos alle maatschappelijke kritische geluiden ter harte moet nemen. Als voorbeeld noemt hij kalveren bij de koe laten na de geboorte. 'We houden koeien om melk te produceren. Aan dat uitgangspunt moet je niet tornen. Met kalveren bij de koe zouden we van onze boerderij een dierentuin maken en entree moeten heffen. Die kant wil ik niet op.'