Markt fosfaatrechten op dezelfde voet verder

Melkveehouders mogen sinds 2018 alleen runderen houden als ze over fosfaatrechten beschikken voor deze dieren. Net als ten tijde van de melkquotering moeten melkveehouders die willen groeien, investeren in productierechten. Al is dat momenteel minder duur dan voor 2015. In het melkquotumtijdperk werd er 10.000 tot 15.000 euro betaald om een extra koe te kunnen melken, beduidend meer dan het huidige investeringsniveau in fosfaatrechten.

Wat ook meespeelt, is dat de overheid bij de handel in fosfaatrechten bij iedere transactie 20 procent afroomt omdat het aantal uitgegeven fosfaatrechten boven het sectorplafond is uitgekomen.

Handel van betekenis in fosfaatrechten is er sinds 2017. Tot halverwege 2018 bewogen de prijzen zich rond de 200 euro per kilo fosfaat. In de tweede helft van dat jaar liepen de noteringen flink op, tot meer dan 275 euro per kilo in de herfst. 'Het was het gevolg van marktwerking', zegt Ids Schaap, eigenaar van Fosfaatrecht.nu. 'Melkveehouders waren nog onvoldoende ingespeeld op het nieuwe stelsel en velen hadden meer vee dan waarvoor ze rechten hadden. Dit zorgde voor een prijspiek.'

Leaseprijzen onderuit

Eind 2018 kenterde de markt. De leaseprijzen voor fosfaatrechten gingen onderuit en ook de koopprijzen begonnen aan een daling. Sinds dat moment zijn de prijzen van fosfaatrechten gestaag gezakt tot begin vorig jaar. Fosfaatrecht.nu noteerde in week 5 van 2020 een prijs van 127 euro. Nu ligt de prijs met 126 euro op vrijwel hetzelfde niveau.

Dat de prijs in de loop van 2020 steeg naar ruim 150 euro is volgens Schaap geen werkelijke prijsstijging die voortvloeide uit de markt van vraag en aanbod. 'Het prijsverschil tussen het begin en het eind van het jaar komt ongeveer overeen met de prijs van leaserechten. Wie vorig jaar extra fosfaatrechten nodig had en met aankoop wachtte tot het eind van het jaar, was ongeveer evenveel kwijt als een collega die in 2020 leaserechten aanschafte en nu aankoopt.'

De markt voor fosfaatrechten lijkt de afgelopen twee jaar te zijn gestabiliseerd. Dat melkveehouders soms het idee hebben dat handelaren hun best doen om de prijs van fosfaatrechten omhoog te krijgen, onder meer door het gedoseerd aanbieden van partijen fosfaatrechten, is volgens Schaap onterecht.

'Juist de handel in fosfaatrechten is geheel transparant. Dat komt onder meer door websites als Fosfaatrecht.nu die een prominente rol hebben bij het in beeld brengen van vraag en aanbod', legt de handelaar uit. 'Hierdoor is de invloed van de handel minimaal.'

Voortdurende prijsdruk

De grote transparantie zorgt er in Schaaps ogen juist voor dat er voortdurend sprake is van prijsdruk. 'De enige manier om goed te verkopen, is om de laagste prijs te hebben. Ben je als handelaar een paar eurocent te duur, dan zie je direct dat er minder op de advertentie wordt geklikt en dat er ook minder leads naar de eigen website komen.'

De discussie over stikstof en nieuw beleid op dat vlak, leidt soms tot speculaties over druk op de prijs van fosfaatrechten. De redenering is dat veel melkveehouders de komende jaren zullen moeten investeren in stikstofrechten om hun vergunning op orde te krijgen. En omdat je een euro maar één keer kunt uitgeven, zou dat ten koste kunnen gaan van de prijs die ondernemers voor fosfaatrechten kunnen betalen. Op dit moment zijn er geen signalen die erop wijzen dat dit ook daadwerkelijk gebeurt.