Onduidelijkheid rond fosfaatrechten bij opkoop bedrijven

Dat stellen de Boeren in Actie Noord-Holland. In de praktijk worden er voorlopige koopovereenkomsten met provincies afgesloten waarin de stikstof wordt overgedragen.

'Provincies kopen enkel het stikstofdeel en wekken daarmee de indruk dat de fosfaatrechten verhandelbaar zijn. De provincie heeft echter niets met fosfaatrechten van doen', stelt Jack Rijlaarsdam namens de boerenorganisatie.

Volgens Boeren in Actie zit er een addertje onder het gras. Schouten heeft op 7 februari in een Kamerbrief aangegeven dat 'bij het opkopen van veehouderijbedrijven door de overheid productierechten zullen worden ingenomen en doorgehaald'. De middelen die de overheid inzet, leveren zo ook direct een bijdrage aan het behalen van de klimaatdoelstellingen, zo staat in de brief.

Aanvullend schrijft de minister dat bij generieke regelingen, zoals de varkenssanering, intrekken van de productierechten vanwege staatssteunkaders verplicht is. Bij gerichte opkoop door de overheid is innemen en doorhalen van fosfaatrechten onontkoombaar, zolang het aantal rechten in de markt boven het fosfaatplafond zit.

Ook wanneer het aantal rechten zich onder dit plafond bevindt, is er geen sprake van vrije verkoop van rechten. Deze zouden bij de verkoop aan de overheid ter beschikking mogen worden gesteld voor kringlooplandbouw of emissiearme uitbreiding.

Rechten ingetrokken

'Als minister Schouten deze regels invult, ontstaat de situatie dat een ondernemer zijn stikstofruimte verkoopt aan een overheid en de productierechten aan een collega', aldus Rijlaarsdam. 'Dat lijkt voor ieder een mooie deal. Na verloop van tijd zal RVO.nl echter uitvoering gaan geven aan het voornemen tot het innemen en intrekken van de rechten die aanwezig waren op 4 oktober 2019.'

Er wordt dan niet gekeken naar het huidige eigenaarschap, vervolgt Rijlaarsdam. 'De rechten kunnen dan op naam van de verkoper staan, maar ook op dat van een aankopende collega. In beide gevallen worden ze ingetrokken.'

Waarschuwing

Volgens Rijlaarsdam is een waarschuwing op zijn plaats. 'Er is een geval bekend waarbij voor 107.000 euro aan stikstofruimte is verkocht, maar waarbij de verkoop van ruim 1 miljoen euro aan fosfaatrechten discutabel is.'

Een woordvoerder van LNV weet dat het intrekken van productierechten geldt voor de Saneringsregeling varkenshouderijen. Over fosfaatrechten komt mogelijk later vanmiddag duidelijkheid vanuit dit ministerie.