Een kleine 10 procent van de kopers uit het Westen verruilde de grote stad voor een woning in een niet-westelijke provincie. Het gaat om bijna een verdubbeling ten opzichte van 2015, blijkt uit de woningmarktanalyse van NVM.

Ook VBO ziet een toename van het aantal stedelingen naar de regio. Voorzitter Hans Peters van de vakgroep Agrarisch en landelijk wonen kan nog geen exacte aantallen geven, maar denkt aan een stijging van het aantal verkochte woonboerderijen van 50 procent, ten opzichte van enkele jaren geleden.

Waar tot een jaar of vijf geleden verkopers in het oosten van het land hun woonboerderijen aan de straatstenen niet kwijt konden, gaan de boerderijen nu als warme broodjes over de toonbank, schetst Peters. 'Het aantal bezichtigingen stijgt enorm, soms zijn er wel twintig bezichtigingen voor een woning.'

Er worden volgens Peters astronomische bedragen geboden voor nette boerderijen met een mooie kavel eromheen. 'Deze gingen eerder voor 500.000 euro weg. Nu komt het voor dat er tegen de 1 miljoen euro voor wordt geboden.'

Gevolg hiervan is dat de huizenprijzen in Oost-Nederland met meer dan gemiddeld zijn gestegen, stelt Peters. 'We liepen in Oost-Nederland in vergelijking met bijvoorbeeld de stad Groningen achter met de huizenprijs. Ook in het oosten zien we nu dat de huizenprijzen de laatste tijd met meer dan 10 procent omhoog zijn gegaan.'

Belangstelling toegenomen door corona

De coronacrisis zorgt er mede voor dat de belangstelling voor een woning op het platteland is toegenomen, stelt Peters. 'Mensen in de stad zijn beperkt wat betreft hun woongenot. Ze voelen zich opgesloten. Doordat ze thuiswerken zijn ze niet meer zo locatiegebonden en zoeken ze iets buiten de stad.'

Tot dezelfde constatering komt voorzitter Ard Klijsen van NVM-vakgroep Agrarisch en landelijk. 'Stedelingen hebben de ontwikkelingen rond corona even aangekeken. Toen ze niet op vakantie konden, zijn ze op Funda gaan zoeken naar woningen.' De huizenprijs in het buitengebied ging door de grote vraag gemiddeld met 11,6 procent omhoog naar 365.000 euro ten opzichte van 2019, geeft Klijsen aan.

Anders dan de makelaars denkt Rabobank-econoom Aalders niet dat corona voor een extra versnelling heeft gezorgd voor de trek uit de stad. Hij ziet meer het effect van de economische crisis. 'Veel mensen, die anders wellicht waren vertrokken, konden toen niet verhuizen omdat hun huis onder water stond. Toen de woningmarkt weer aantrok, zag je een inhaalgroei. Die is nu nog gaande.'

Daardoor lijkt het volgens Aalders alsof het platteland een stuk aantrekkelijker is dan voorheen. 'Maar dat waag ik te betwijfelen. Ik zie geen enorme verandering in de woonbehoefte van mensen, het is echt een uitgestelde beweging.'

Beweging van kantoorwerkers richting platteland

Rabobank ziet in de cijfers niet terug dat corona voor een versnelling van deze beweging heeft gezorgd. 'Ik zeg niet dat het niet zo is, het is alleen niet te concluderen uit de cijfers', aldus Aalders. 'De huidige crisis kan een beweging op gang brengen van kantoorwerkers die richting het platteland trekken. NVM concludeert dat ook op basis van zoekopdrachten van mensen, maar een zoekopdracht is nog geen beweging.'

Bovendien werd in de zomer al gezegd dat het platteland populairder werd door corona, stelt Aalders. 'Dat lijkt me vreemd. Ik kan me niet voorstellen dat mensen in het voorjaar van 2020 al besloten elders te gaan wonen omdat corona mogelijk effect zou hebben op hoe hun werk eruitziet als de crisis voorbij is.'

Grotere woningen gekocht

NVM verkocht in coronatijd 3,7 procent meer woningen dan in 2019. De woningen die mensen kochten, waren gemiddeld 40 vierkante meter groter dan hun oude huis. 'In de extra ruimte kunnen ze een of twee werkkamers inrichten', verklaart Klijsen.

Opvallend is volgens de NVM-bestuurder dat kopers steeds vaker kiezen voor een kleiner stuk grond bij de nieuwe woning. 'Waar men enkele jaren geleden nog een stuk grond van 5 hectare of groter erbij kocht, is dat nu veelal maar 1 hectare of kleiner. Mensen zien meer in dat het allemaal moet worden bijgehouden.'

De trek naar het platteland is deels een oplossing voor de vrijkomende agrarische bebouwing, verwacht Klijsen. De branchevereniging pleit voor versoepeling rond de functieverandering van vrijkomende agrarische bebouwing. 'Functieverandering is vaak nog heel lastig. In veel gevallen ligt er nog een agrarische bestemming op. Dat zorgt ervoor dat mensen er niet meteen kunnen wonen.'

Ophef over komst westerlingen naar Achterhoek

Auteur: Tys Hallema
Vanuit de Achterhoek komt veel kritiek op het proefballonnetje dat zeven gemeenten, verenigd in de Achterhoek Ambassadeurs, vorige week oplieten. De organisatie kondigde een campagne aan om Randstedelingen te bewegen naar de Achterhoek te verhuizen.

Nadat de organisatie in regionaal dagblad De Gelderlander de campagne wereldkundig maakte, brak er een storm van kritiek los. De tendens van een groot deel van die reacties is dat men westerlingen liever in de Randstad houdt dan naar de Achterhoek haalt. 'Mooi laten blijven waar ze zijn. Alleen maar gezeur en gedoe met dat hooghartige volk', is een van de typerende reacties op sociale media.

Westerlingen zouden volgens de reageerders de huizenprijzen opdrijven, zeuren om alles en niet bekend zijn met de Achterhoekse tradities.

Burgemeester Mark Boumans van Doetinchem stelt dat er in de Achterhoek door veel partijen heel goed wordt nagedacht over het onderwerp. Hij zegt dat de instroom maar een beperkt effect heeft op de huizenprijzen, iets waar veel mensen voor vrezen.

Lage rente en woningtekort

'De lage rente en het tekort aan woningen drijft de prijzen veel meer op. Daarom moeten we ook meer bouwen voor alle doelgroepen. Juist ook voor jongeren', schrijft Boumans op sociale media.

De campagne van de Achterhoek Ambassadeurs komt in een periode waarin de regio in het oosten sowieso al in trek is bij mensen van elders uit het land. De regio die de afgelopen vijftien jaar voortdurend met krimp te maken had, noteerde op 1 januari 550 inwoners meer dan een jaar eerder. Door corona is sprake van een negatief geboortecijfer, dus het is volledig te danken aan 'import'.

De organisatie lijkt zelf ook te zijn geschrokken van de ophef. Op het verzoek van deze krant om de gevolgen van de campagne voor het Achterhoekse platteland verder te duiden, wordt niet ingegaan.

'We zien daar op dit moment van af, aangezien we in mei pas starten met een wervingscampagne gericht op het blijvend naar de Achterhoek krijgen van werkenden', aldus communicatieadviseur Dorien Boot.

Hoogleraar Bettina Bock: ‘Trek vanuit stad lost noordelijk krimpprobleem niet op’

Auteur: Tienke Wouda
De trek richting het platteland is geen oplossing voor de krimpgebieden in Noord-Nederland. Dat stelt Bettina Bock, bijzonder hoogleraar Bevolkingsdaling en Leefbaarheid voor Noord-Nederland aan de RUG. 'Om verandering teweeg te brengen, is een ander woningbeleid noodzakelijk.'

Wat betekent de migratie van Randstedelingen voor krimpgebieden?

‘Er zullen wellicht een paar gezinnen vanuit de grote stad naar de krimpgebieden trekken. Maar tot nu toe hechten mensen die een woning zoeken op het platteland veel waarde aan bereikbaarheid. Ze vinden een goede trein- en wegenverbinding belangrijk. Daarom zoeken zij eerder een woning in bij de stad Groningen dan in krimpgebieden.’

Krimpgebieden worden er dus niet aantrekkelijker door?

‘Er wordt te veel gejubeld dat de trek naar het platteland voor extra voorzieningen in krimpgebieden zorgt. Dat het krimpprobleem daarmee is opgelost, is niet waar. Daarvoor is meer nodig, bijvoorbeeld het in stand houden van voorzieningen. Maar wonen in de regio is ook een andere manier van leven. Dat valt mensen soms tegen als ze naar het platteland verhuizen. Ze kunnen niet vanavond Thais bestellen en morgen Braziliaans.’

Wat moet er dan gebeuren om krimpgebieden aantrekkelijk te maken?

‘Het beleid moet anders. Er moet meer discussie komen over hoe de ruimte wordt ingevuld. Jongeren die in een krimpgebied willen blijven, kunnen er geen woning vinden.’

Hoe ziet u dat voor zich?

‘We moeten nadenken over hoe we de ruimte meervoudig kunnen gebruiken en dus ook wonen kunnen verbinden met andere functies, zoals landbouw en natuur. De gecontroleerde verstedelijking laat nu weinig ruimte over voor wonen buiten de stad en andersoortige woningen die meer tegemoetkomen aan de diverse woonwensen.

‘Dat moet wel gebeuren met behoud van natuur en landschap, recreatie en landbouw. Vinex-wijken in het Groene Hart, dat wil je niet. Ook moet worden voorkomen dat het platteland straks alleen nog bereikbaar is voor mensen met veel geld en dat het voor anderen onbetaalbaar wordt.’

Gaat de vraag naar woningen in de regio voor een trendbreuk zorgen?

‘Er is zeker belangstelling. Mensen realiseren zich dat ze meer ruimte om zich heen nodig hebben. Ook de voordelen van het stadse leven missen ze nu. Alles is dicht. Maar een trendbreuk verwacht ik niet. Heel veel mensen kunnen niet thuiswerken. Zij zullen niet zo snel verhuisplannen hebben. Dat wordt weleens vergeten.’