Klokt tikt weg voor brexitdeal

Nieuws Algemeen Peter Smit 18 dec 2020 om 12:12uur

De tijd voor het bereiken van een handelsakkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie is bijna op. De Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier heeft tegen het Europees Parlement gezegd dat 'het moment van de waarheid' is aangebroken, maar dat er nog altijd aanzienlijke obstakels zijn.

'We hebben nog maar enkele uren om te onderhandelen als we een verdrag op 1 januari in willen laten gaan', zegt de Franse EU-onderhandelaar. Donderdagavond gaven ook de Britse premier Boris Johnson en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie na een telefonisch overleg aan dat het bereiken van een akkoord moeilijk gaat worden.

• Lees ook: Klaas Johan Osinga: 'Britten slaan richting brexit zoveel mogelijk in'

Volgens Johnson verkeren de onderhandelingen zelfs 'in een ernstige toestand'. De onderhandelingen lopen volgens hem stuk als de EU niet aanzienlijke concessies doet. Von der Leyen en Johnson belden elkaar om te kijken hoe de onderhandelingen, die ervoor moeten zorgen dat handel en verkeer geen grote hinder ondervinden zodra het VK op 1 januari de EU ook in de praktijk verlaat, ervoor staan. De gesprekken gaan vrijdag verder, hebben ze afgesproken.

Oneens over visserij

Maar volgens Von der Leyen wordt het 'een grote uitdaging' om meningsverschillen in het handelsoverleg met het VK op te lossen. In de brexitgesprekken is weliswaar vooruitgang geboekt, maar vooral op het vlak van visserij blijven Britse en EU-onderhandelaars het volgens haar nog oneens.

Johnson sloeg een nog wat somberder toon aan. 'De tijd is heel kort en het lijkt nu heel waarschijnlijk dat overeenstemming uitblijft, tenzij de EU haar positie substantieel wijzigt.' Het EU-standpunt over visrechten is zelfs 'simpelweg onredelijk. Wil het tot een akkoord komen, dan moet dat significant veranderen.'

Een oplossing voor een andere heikele kwestie, het waarborgen van eerlijke concurrentie tussen bedrijven in het VK en de EU, is volgens Johnson ook nog niet in zicht. De Britten 'doen er alles aan om tegemoet te komen aan redelijke wensen van de EU' op dit terrein en de kloof is verkleind, zegt hij. 'Maar enkele fundamentele onderwerpen blijven moeilijk.' Von der Leyen en Johnson hebben afgesproken nauw contact te blijven onderhouden.

Ongunstige WTO-regels

De tijd om tot een akkoord te komen dringt. Als er op 1 januari geen verdrag tussen de EU en het VK is, valt de wederzijdse handel terug op zeer ongunstige regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Dat betekent onder meer dat er voor veel goederen hoge invoertarieven gaan gelden aan de grens.

De Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier en zijn Britse evenknie David Frost onderhandelen sinds zondag vrijwel onafgebroken. Onder andere het Europees Parlement moet bij een principeovereenkomst nog instemmen met de afspraken. Leden van het parlement willen een eventueel akkoord uiterlijk zondag binnen hebben, zodat ze het nog dit jaar kunnen behandelen.