Twentse melkveehouders zetten in op sojadrink

Reportage Melkvee Mascha Scharenborg 19 nov 2020 om 15:25uur

Tom en Bart Grobben zijn melkvee- én sojaboeren. De eerste sojadrink van Twentse bodem staat op hun naam. Hoewel ze de grond nu nog nodig hebben voor vee, sluiten ze niet uit dat ze op den duur alleen plantaardige dranken maken.

Twentse+melkveehouders+zetten+in+op+sojadrink

Een bord aan de rand van het perceel verraadt welk gewas hier tot voor kort stond. 'Hier groeit melk van De Nieuwe Melkboer', staat er te lezen. De geoogste sojabonen liggen nu te drogen in de schuur bij de iets verderop gelegen boerderij in Enschede. Over een jaar zijn deze bonen klaar om sojadrink van te kunnen maken.

Dik tevreden zijn Tom Grobben (28) en zijn broer Bart (31) over de opbrengst. Het perceel van 1 hectare bracht ruim 3 ton bonen op. 'Dat is goed voor 10.000 tot 15.000 liter sojadrink. Ook al weten we de exacte eiwitverhouding nog niet, dit belooft veel goeds', zegt Tom Grobben trots. Aan alles is te merken dat hij staat te popelen om met de bonen aan de slag te gaan en nu, ondanks de lastige tijd in de horeca, hun sojaproduct nog meer bekendheid te geven.

Vraag neemt toe

Hun soja kreeg in november 2019 al navolging in diverse horeca- en koffiezaken in de Randstad en in Enschede, maar de coronacrisis zette noodgedwongen een radiostilte in. Vorige week was de herlancering van hun sojadrink. Een saladebar met vestigingen in de Randstad en een horecagroothandel gaan ook hun product verkopen. De waardering voor hun product is er en de vraag neemt toe, merken ze.

We hebben iets moois in handen en dat geeft onze vernieuwingsdrift nog meer boost

Tom Grobben, melkveehouder en sojaboer in Enschede

'Onze sojadrink is een vers product en is zeven dagen houdbaar. Dat maakt de smaak anders dan houdbare sojadrink. Die andere smaak komt ook omdat we de hele boon gebruiken in tegenstelling tot andere verwerkers. Die meerwaarde zien steeds meer horecabedrijven in.'

Pioniersgeest

De vernieuwende en ondernemende koers die de Nieuwe Melkboeren varen, past bij hun nieuwsgierige karakter en pioniersgeest. Tijdens hun studies in Wageningen en hun woonperiode in de Randstad viel hun de trend naar plantaardige voeding op. Iets dat in het oosten van het land mondjesmaat voet aan de grond krijgt, is 150 kilometer verderop al volledig ingeburgerd.

Hoe graag de broers het ouderlijk melkveebedrijf ook wilden overnemen, de gedachte om in te spelen op de maatschappelijke ontwikkelingen en te pionieren met soja lonkte ook. Ook omdat uitbreiden in aantal koeien er op deze locatie niet in zit, sloegen ze vier jaar geleden deze nieuwe weg in. Met hun ouders vormen ze een maatschap met 75 melkkoeien. Met De Nieuwe Melkboer telen, oogsten en verwerken ze hun eigen soja tot sojadrink. Geen geïmporteerde soja dus, maar soja van eigen bodem. 'Lokaal, duurzaam én milieuvriendelijk', zegt Tom Grobben.

Revolutie naar plantaardig

De melkveehouderijtak en De Nieuwe Melkboer gaan volgens de ondernemers prima samen. Het een sluit het ander niet uit, vinden ze. Met de melkveehouderij zitten ze in de omschakeljaren naar een biologische bedrijfsvoering. 'Wij geloven zeker nog in het houden van dieren, maar ik zeg niet dat wij op deze plek altijd koeien blijven houden. We beginnen nu net met het uitbouwen van de revolutie van dierlijk naar plantaardig, maar we hopen over een paar jaar nog meer naam te hebben als dé plantaardige melkmakers.'

De verwerking van de sojabonen is opgeschaald. Wat eerst in de keuken gebeurde, vindt nu plaats in een leegstaand, voedselveilig pand in de buurt. Daar verwerken de broers met een relatief eenvoudige productielijn de bonen zelf tot sojadrink door ze te weken, water toe te voegen, te malen en te filteren.

De oogst is goed voor 10.000 tot 15.000 liter sojadrink. © Léonie Vaarhorst

Dat hun bedrijf niet dichter bij horecazaken in grote steden, hun grootste afzetmarkt, staat, is volgens Tom Grobben geen belemmering. Ook in de regio zien de broers kansen. 'De Twentse cultuur van behulpzaamheid, mouwen opstropen, elkaar iets gunnen heeft ons veel gebracht. We zijn trots op de prachtige omgeving waarin we boer mogen zijn. Zo werken we samen met Roy en Chiel Bolscher van Bolscher Meer dan Vlees in Enschede. Het bedrijf levert vlees, maar ook andere producten, aan onder meer horecabedrijven. We hebben veel van hen geleerd en de samenwerking verloopt erg prettig.'

Support van ouders

Ook zonder de support van hun ouders was De Nieuwe Melkboer niet geworden tot wat het nu is, is de overtuiging van Tom Grobben. 'Onze ouders zeggen altijd: 'Doe waar je gelukkig van wordt en kijk verder dan de boerderij.' Dat hebben we gedaan.'

Klaar met pionieren zijn de broers nog lang niet. Melk blijft de basis, maar het produceren van andere plantaardige melksoorten als haverdrank en drank van de tuinboon heeft ook hun nieuwsgierigheid gewekt. 'We hebben iets moois in handen. Dat geeft onze vernieuwingsdrift nog meer boost.'

1 hectare sojabonen bracht ruim 3 ton bonen op. © Léonie Vaarhorst

Samenwerking met andere boeren

Soja is geen eenvoudig gewas, erkent Tom Grobben uit Enschede. Begonnen hij en zijn broer Bart de eerste jaren met 0,5 hectare soja, afgelopen jaar was dat 1 hectare. 'Sojateelt staat in de kinderschoenen in Nederland. Omdat het gewas er twintig weken staat, is het weer bepalend voor de oogst. De droogte speelde ons vorig jaar parten. Dit jaar was dat minder. Het najaar mag niet te nat zijn, want dan ontstaan er schimmels. We hebben ook schade door duiven gehad die de bonen wegpikten. Dit jaar ziet het er goed uit.' Soja is een rotatiegewas, dus na een jaar soja moet er idealiter vijf jaar iets anders op ingezaaid worden. 'Als we willen opschalen, willen we graag de samenwerking aangaan met andere boeren, die gewassen voor ons willen telen die geschikt zijn voor onze plantaardige dranken', verduidelijkt Grobben. 'We hebben de grond nu nog nodig voor de melkveehouderij. In de toekomst kan het zomaar zijn dat we alleen gewassen telen die geschikt zijn voor onze dranken.'