Geen massale krimp aardappelareaal

De North-Western European Potato Growers (NEPG) riepen de aardappeltelers in Europa onlangs op om 15 procent minder aardappelen te poten. De vraag is nu in hoeverre de telers dit advies opvolgen. In Nederland is er wel een tendens dat het aardappelareaal iets krimpt en dat akkerbouwers tijdelijk kiezen voor meer tarwe in hun bouwplan.

LTO-bestuurder Hendrik Jan ten Cate veronderstelt dat NEPG het pleidooi voor areaalkrimp vooral richt op de vrije aardappelen. Telen voor de vrije markt wordt volgens hem een moeilijke zaak, door de onzekere afzet van aardappelen. 'Maar aan de andere kant hebben verwerkers ook volgend jaar gewoon weer aardappelen nodig.'

Ten Cate benadrukt dat elke teler voor zichzelf een afweging zal maken voor het te poten areaal. 'Een vrije teler die nu niets krijgt voor zijn product zal wel drie keer nadenken om weer dat risico te lopen. Daarvoor zijn de kostprijzen te hoog. Het is op dit moment van groot belang dat je als teler je vaste kosten kunt afdekken via goede afspraken met je afnemer. Dat bepaalt uiteindelijk het areaal.'

Minder fritesaardappelen

In de praktijk merken de bedrijfsadviseurs Jan Lucas Spijkman en Egbert Bakker van accountantskantoor Countus wel dat sommige telers van fritesaardappelen overwegen om minder areaal te poten voor komend seizoen. Ook Spijkman gaat ervan uit dat deze telers, in plaats van aardappelen, een jaar wat meer granen inzaaien.

'Ze doen dan ook gelijk iets aan grondverbetering. Ik zie niet gebeuren dat hele bouwplannen worden omgegooid, dat is veel te ingrijpend. Bovendien blijven aardappelen en ook uien toch de gewassen waar de meeste akkerbouwbedrijven op draaien', stelt Spijkman.

Bakker spreekt voor zijn werkgebied Flevoland over een enkele akkerbouwer die minder aardappelen gaat poten. 'Het is nu niet op grote schaal zichtbaar en het geeft ook nog geen representatief beeld. Vooral telers die twijfelen of ze wel voldoende mogelijkheden hebben om hun risico's af te dekken,zullen geneigd zijn een kleiner aardappelareaal te nemen.'

'Huurland opzeggen niet waarschijnlijk'

De Countus-bedrijfsadviseur betwijfelt of akkerbouwers vanwege minder aardappelen een jaar huurland zullen afzeggen. 'Daarvoor zijn de huurpercelen te schaars. Bovendien zijn bedrijven qua investeringen in het machinepark en de bewaarfaciliteiten ingericht op een bepaald aardappelareaal. Even tijdelijk overstappen op een alternatief gewas ligt dan niet voor de hand. Maar met de druk op de marges zal toch een keuze moeten worden gemaakt.'

Ook verkoopleider Bram de Visser van CZAV ziet in het zuidwesten een tendens van minder aardappelen en meer tarwe. Maar hij kan dat nog niet met cijfers onderbouwen. 'We hebben de indruk dat er hier en daar een tarweblok extra wordt ingezaaid. Ook wordt er meer zaaizaad verkocht, maar dat heeft ook te maken met de opkomst van spitten en zaaien in één werkgang. Dat vraagt 10 procent meer zaaizaad.'

Volgens De Visser schuiven veel akkerbouwers de plannen voor hun bouwplan wat voor zich uit. 'In onze regio is de oogst nog lang niet achter de rug. De akkerbouwers hebben wel wat anders aan hun hoofd, maar willen ook nog even de kat uit de boom kijken.'

Alternatieven

Aardappeltelers op de zandgronden in Zuidoost-Nederland zijn zich wel degelijk aan het oriënteren op alternatieven, is de indruk van teeltadviseur Stefan Michiels van Delphy. 'Het is nu vooral afwachten wat er met de contracten gaat gebeuren. Op het zand is het niet zo vreemd dat akkerbouwers pas in het voorjaar definitief hun bouwplan vaststellen.'

Volgens Michiels zijn veel aardappeltelers aan het rekenen. 'Alles hangt af van de afzet. Telers realiseren zich dat nog een jaar zonder verdiensten geen optie is.' Naast granen verwacht de teeltadviseur in zijn werkgebied ook uitbreiding van de uienteelt.