Tweede Kamer voor behoud van zoet Volkerak-Zoommeer

Een combinatie van extreme droogte in opeenvolgende jaren en verzilting in de Zuidwestelijke Delta zetten de zoetwatervoorziening onder druk zet, schrijven de Tweede Kamerleden Jaco Geurts (CDA) en Chris Stoffer (SGP) in de motie die ze naar de Tweede Kamer stuurden.

Om die reden verzoeken ze de regering om het eerder voorgenomen plan voor verzilting van het Volkerak-Zoommeer definitief te schrappen. Eerder besloot de regering het besluit uit te stellen tot 2030. Geurts en Stoffer vragen het kabinet ook om voorstellen vanuit de regio voor aanpak van de droogte- en verziltingsproblematiek met prioriteit in overweging te nemen.

Cruciaal

ZLTO noemt het 'heel goed nieuws voor de landbouw' dat de Tweede Kamer de motie heeft aangenomen. De organisatie heeft zich de afgelopen jaren bij de politiek hardgemaakt om verzilting van het Volkerak-Zoommeer te voorkomen.

Het tweede zoetwaterbekken van Nederland – op de grens van West-Brabant, Zeeland en de Zuid-Hollandse eilanden – is volgens de agrarische belangenvereniging cruciaal voor de landbouw. Ze hoopt dat minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) besluit om het voorstel ook daadwerkelijk uit te laten voeren.

'Een zoet Volkerak-Zoommeer is onmisbaar voor de landbouw', licht (Z)LTO-bestuurder Hendrik-Jan ten Cate toe. 'Een groot deel van de agrariërs in de zuidwestelijke delta is afhankelijk van de aanvoer van zoetwater uit dit bekken. Het belang ervan is na drie droge zomers nog eens nadrukkelijk gebleken. Zowel de fruitteelt, veehouderij als akkerbouw hebben dringend behoefte aan een robuuste zoetwatervoorziening in hun bedrijfsvoering om ook in de toekomst bestaansrecht te hebben.'

Zoetwaterinitiatieven

Problemen waar ondernemers zoal tegenaan lopen zijn verdroogde gewassen, het overzaaien hiervan en de torenhoge kosten van alternatieve manieren om in voldoende zoetwater te voorzien.

ZLTO steekt naar eigen zeggen veel energie in initiatieven om de zoetwatervoorziening in het gebied te verbeteren. Daarin vindt de organisatie partners in provincie Zeeland en waterschap Scheldestromen. Ten Cate: 'Hoewel Zeeland een waterrijke provincie is, is er slechts voor een zeer klein gebied zoetwater beschikbaar. Het areaal dat beregend kan worden, blijft ver achter bij de rest van Nederland.'

Als de minister gehoor geeft aan de motie betekent dit volgens Ten Cate dat tal van lopende projecten in het kader van het Deltaplan Zoetwater door kunnen gaan. Als voorbeeld noemt de bestuurder de aanleg van een zoetwaterpijpleiding naar onder meer Schouwen-Duiveland. 'In de lange, droge zomer van 2018 zagen verschillende agrarische ondernemers zich gedwongen vrachtwagens in te zetten om hun gewassen van voldoende zoetwater te voorzien. Een pijpleiding scheelt de ondernemers in de toekomst veel tijd en geld.'

Duidelijkheid

Het ministerie heeft recent onderzoek laten doen naar de gevolgen van verzilting van het Volkerak-Zoommeer. Uit dit rapport blijkt volgens Ten Cate eens temeer dat verzilting schadelijk is voor zowel de landbouw als de natuur en in ieder geval de komende dertig jaar niet noodzakelijk is.

'Als verzilting definitief van de baan is, betekent dit duidelijkheid voor de boeren en kan definitief uitvoering worden gegeven aan het Deltaplan Zoetwater van de rijksoverheid en het Masterplan Zoetwater van de agrarische sector.'

Het plan om het Volkerak-Zoommeer weer in verbinding te brengen met de Oosterschelde stuit op veel weerstand van landbouw- en natuurorganisaties, bedrijven en andere maatschappelijke instanties. Zij vrezen het verlies van een belangrijke zoetwaterbron in het gebied. Ook twijfelen ze aan het nut van natuurherstel in het gebied. Uit onderzoek is gebleken dat de kwaliteit van het water de laatste jaren goed is.