Fotograaf Ketelaar: 'Ik wil boeren positief in beeld brengen'

Een foto van een hond op met wit plastic omwikkelde balen siert het kantoor van Martina Ketelaar in het Friese Bolsward. Het is een van de foto's uit haar afstudeerwerk Us Pleats, onze boerderij. 'Aanvankelijk dacht ik dat ik de glamourwereld in wilde. Maar het pure van het platteland, dat past bij mij.'

Ik fotografeerde de boeren met opgestroopte mouwen en het hoofd buiten beeld

Martina Ketelaar, fotograaf in Bolsward

Bovendien wil de 23-jarige fotograaf ook een statement maken met haar foto's. 'Boeren krijgen zoveel negativiteit over zich heen. Dat wil ik ombuigen naar iets positiefs.'

U ging na de havo in Bolsward naar de Nederlandse Academie voor Beeldcreatie in Amsterdam. Was het een makkelijke keuze?

'Ik heb mezelf echt moeten verdedigen. Mijn omgeving en vooral mijn ouders hadden er veel moeite mee. Ik was op de middelbare school goed in natuurkunde en economie. Waarom ging ik daar niets mee doen? Ze zagen fotografie als een hobby en vonden dat ik te veel risico nam.

'Ik ging niet op kamers in Amsterdam. Al op jonge leeftijd was ik bezig met het organiseren van fotoshoots en ik had een bijbaantje bij de supermarkt. Hierdoor kon ik met de auto naar school toe reizen.'

Wilde u zich altijd al toeleggen op plattelandsfotografie?

'Nee. Amsterdam was voor mij de glamourwereld. Ik wilde voor modevakbladen als Elle werken. Dat was mijn droom. Weg van het suffe plattelandsleven, zoals ik het toen ervoer.

'In het tweede jaar van mijn opleiding vroeg een docent mij waarom ik niet in mijn eigen wereld foto's ging maken. De glamour- en visagiewereld was al verzadigd, gaf ze aan. Dat heeft mij aan het denken gezet.'

Uw afstudeerfoto's maakte u op boerenerven. Wat wilde u in beeld brengen?

'Toen ik ermee begon, kwamen boeren meer en meer negatief in het nieuws. Wakker Dier liet van zich horen. Er waren invallen in stallen en discussies over kalfjes bij de koe. Ik vond dat zo onrechtvaardig. Boeren zorgen goed voor hun dieren en zetten hun bedrijf op nummer 1. Pas daarna komen zijzelf.

'Ik heb verschillende boeren rond Bolsward gebeld en gevraagd of ik foto's mocht maken. Iedereen was enthousiast. Ik fotografeerde ze tijdens hun dagelijkse werk, met opgestroopte mouwen en het hoofd buiten beeld, omdat ze vaak niet 'in the picture' willen staan. Voor mijn studiegenoten in Amsterdam ging er een wereld open. 'Wat heb je in Friesland, veel vrijheid', was hun reactie op mijn foto's.'

Voor uw nieuwe fotoserie bezocht u veel keten. Kon u als regelmatige keetbezoeker wel voldoende afstand bewaren?

'Er zijn al heel wat documentairemakers geweest die beelden hebben gemaakt van keten. Maar een insider had dat nooit gedaan. Het vertrouwen was daarom heel groot. Ruim achthonderd bezoekers van keten reageerden toen ik een oproep plaatste.

'Bovendien weet ik wat er leeft, mensen ontvluchten echt het dagelijks leven. Ik maakte foto's van pizzadozen. En van meisjes met witte sneakers en jongens met werkschoenen aan. Maar juist ook de omgeving buiten de keet trok me aan.'

Wat wilt u met deze fotoserie bereiken?

'Met deze reportage wil ik het stigma veranderen dat keten zuipketen zijn. Natuurlijk wordt er gedronken, maar dat gebeurt in Amsterdam ook. Er is zoveel meer. Liefdes bloeien op, er wordt gekaart, gecrost, er is soms een zwembad of een jacuzzi, met oud en nieuw wordt er carbid geschoten. Het is een grote vriendenclub. En de saamhorigheid is heel groot. Ze hebben heel veel voor elkaar over.

'Uiteindelijk zie ik een keet niet anders dan een groep vrienden in bijvoorbeeld Amsterdam die hun dag doornemen. Het onderliggende verschil is in die zin vrij nihil.'