NFU-voorzitter: 'Britse boeren willen ook zonder Europa vergroenen'

De land- en tuinbouw in Groot-Brittannië kampt in grote lijnen met dezelfde uitdagingen als de Nederlandse. Uitstoot van broeikasgassen moet lager, er zijn steeds minder gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar en de sector worstelt door het coronavirus met de beschikbaarheid van buitenlands personeel. Daar komt nog de onzekere uitkomst van de brexitonderhandelingen bij.

Wij willen een zo goed mogelijke relatie hebben met onze belangrijkste handelspartners; een brexit zonder deal is rampzalig voor beide kampen

Minette Batters, voorzitter National Farmers Union

Wat is het gevoel onder Britse boeren op dit moment?

‘Ze zijn bezorgd over de route die is gekozen, want het is een onzekere route. Landbouw is een zaak van de lange termijn. Het enige waar we echt baat bij hebben, is zekerheid en dat hebben we nu niet. Dat geeft zorgen in de hele agrarische sector en dat wordt versterkt door de coronacrisis.’

In veel Europese landen zijn boerenprotesten geweest over het gevoerde overheidsbeleid. Waarom zijn deze demonstraties in Groot-Brittannië – ondanks alle gecreëerde onzekerheid – uitgebleven?

‘We hebben een petitie gehouden waarin we opriepen om ook na de brexit de huidige Britse voedselstandaarden overeind te houden. Die petitie is binnen twee weken meer dan een miljoen keer getekend. Zo’n petitie leek ons zinvoller dan een protestactie.

‘Door samen te werken met consumentenorganisaties, milieuorganisaties en andere boerenorganisaties hebben we ook een petitie gehouden die ging over de positie van onze boeren. We willen de positie van boeren niet ondermijnen met toekomstige handelsverdragen. Je kon je hiervoor aanmelden en het parlementslid uit jouw regio aanschrijven. Uiteindelijk hebben 500.000 mensen zich hiervoor aangemeld. 80.000 van hen hebben hun parlementslid gemaild. Dat is een heel krachtig middel geweest om onze boodschap voor het voetlicht te brengen.’

Is de oneerlijke concurrentie de grootste zorg van boeren voor na de brexit?

‘Het is een van de grote zorgen. Het gaat ook over het toekomstige landbouwbeleid en het budget dat daarvoor wordt uitgetrokken. Het maken van goede handelsafspraken hoort daar ook bij. Er zijn eigenlijk drie zaken van belang. Ten eerste gaat het om de toekomstige immigratiepolitiek die ons toegang geeft tot voldoende betrouwbaar personeel. Verder gaat het om harmonisering van handelsafspraken zodat onze positie niet wordt ondermijnd. Tot slot hebben we een landbouwbeleid nodig dat aansluit bij wat de sector nodig heeft. Deze drie thema’s zijn absoluut cruciaal voor succes.'

'De NFU is kritisch over de harde opstelling van premier Boris Johnson bij de brexitonderhandelingen met de Europese Unie. Ze dringen bij hem aan op een vrijhandelsverdrag met de EU en noemen een no-deal brexit desastreus voor de Britse agrarische sector. Onderzoekers voorspellen in zo’n geval faillissementen in de agrarische sector. Indien Brussel en Londen er niet uitkomen, valt de handel met Groot-Brittannië vanaf 1 januari onder de tarieven van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Als gevolg daarvan kunnen Britse handelaren tegen dezelfde tarieven zakendoen met aanbieders uit bijvoorbeeld Zuid- en Noord-Amerika en dat maakt de concurrentiepositie van de Britten zwakker.'

Premier Boris Johnson heeft tijdens de brexitonderhandelingen met de Europese Unie nog niet aangestuurd op het verlengen van de overgangsperiode. Daardoor bestaat de kans op een no-deal brexit. Wat vindt u daarvan?

‘Wij willen een zo goed mogelijke relatie hebben met onze belangrijkste handelspartners. We zijn ervan overtuigd dat een brexit zonder deal rampzalig is voor beide kampen. We geloven dat onze regering een handelsovereenkomst zal sluiten met de Europese Unie.’

Johnson suggereert zelf een no-deal brexit.

‘Het is spierballentaal en dat schijnt bij de onderhandelingen te horen, maar we zijn erg toegewijd om aan de onderhandelingstafel te blijven zitten tot het bittere einde. Het is niet iets waar je zomaar van wegloopt. We moeten vertrouwen houden en zorgen dat de regering aan de onderhandelingstafel blijft tot we een overeenkomst hebben. Ik ben wel bezorgd over de huidige situatie. Het zou roekeloos zijn als je dat nu niet bent. Maar het is voor beide kanten belangrijk dat we een overeenkomst bereiken. We moeten eruit komen.’

Vindt Boris Johnson boeren wel belangrijk?

‘Dat is een goede vraag. Onze economie draait vooral op dienstverlening, met name financiële dienstverlening. De waarde van de landbouw maakt zo’n 20 procent uit van de economie. Maar bij de besprekingen die de regering houdt met de Verenigde Staten en de landen uit de Commonwealth wordt de agrarische sector betrokken, dus daar hebben we weinig te klagen.'

‘We hebben onlangs ook bevestigd gekregen dat het ministerie voor Internationale Handel een commissie instelt voor handelsnormen. Daar hadden wij op aangedrongen. We boeken dus vooruitgang, maar het is niet zo dat de agrarische sector vanzelfsprekend bovenaan de prioriteitenlijst staat.’

Kan het Verenigd Koninkrijk niet beter alvast handelsverdragen sluiten met andere landen, bijvoorbeeld de Verenigde Staten?

‘Alleen als het op condities kan die de positie van Britse boeren niet ondermijnt. Dat is altijd het doel. We streven naar vrije en wrijvingsloze handel. We vragen een gelijk speelveld, ook van de Verenigde Staten. Onze regering is daar helder over. Als de standaard in ons land wordt verhoogd, dan geldt dat ook voor andere landen.

‘Gesprekken met andere landen komen eraan. De gesprekken met Australië zijn begonnen. Dit is de reden dat we de commissie voor handelsstandaarden zo belangrijk vinden. Het geeft de richting aan van hoe zo’n policy eruit moet zien. We hebben transparante benadering nodig, zodat duidelijk is dat ons parlement overzicht heeft op die discussie.

'De NFU stelt zich ten doel om netto een nulemissies voor broeikasgassen te hebben in Engeland en Wales in 2040. Deze doelstelling moet worden behaald aan de hand van drie pijlers. Ten eerste wordt dat doel nagestreefd door het verhogen van de productiviteit en het verminderen van de uitstoot. De NFU ziet mogelijkheden voor verbetering met preciesielandbouw en additieven in veevoer om methaanuitstoot tegen te gaan. In dit verband noemt de NFU ook nieuwe verdelingstechnieken als Crispr-Cas om de plant- en diergezondheid te verbeteren en de productiviteit te verhogen.

'De tweede pijler is het vastleggen van CO2 in agrarische grond, bijvoorbeeld de bodem, houtwallen en gewassen. Ook restauratie van veenweidegebieden hoort hierbij.

'Tot slot wil de NFU toepassing van bio-energie koppelen aan CO2-afvang, -gebruik en -opslag. Het gaat hier niet alleen om het opwekken van hernieuwbare energie met bijvoorbeeld wind en zon of het toepassen van mestvergisting. De NFU ziet ook ruimte voor biobouwmaterialen zoals wol en hennep voor woningisolatie.'

Hoe ziet de toekomst van de landbouw eruit in Groot-Brittannië?

‘Dat zal van veel zaken afhangen; handelsovereenkomsten die worden gesloten, het toekomstige landbouwbeleid, noem maar op. We zouden wereldwijd leidend willen zijn op het gebied van klimaatvriendelijke landbouw. Dat is ons plan, maar er hangt veel af van het vermogen van onze regering om handelsovereenkomsten te sluiten om te blijven investeren in klimaatvriendelijke landbouw in het Verenigd Koninkrijk.

‘We focussen als NFU op het bereiken van een nulemissie in 2040. En we geloven dat de consument in 2040/2050 CO2-neutraal voedsel wil hebben. We hebben het juiste beleid nodig om ons te helpen met bijvoorbeeld smart farming. Daarvoor moeten we kijken naar innovaties en nieuw onderzoek. Het zal een krachtig plan zijn waarin alle investeringen in de Britse landbouw samenkomen om ons verder te helpen.’

Is dat vergelijkbaar met de Green Deal?

‘Er zijn overeenkomsten. Maar we geven heel specifiek aan dat we naar een nulemissie willen, zoals Denemarken dat bijvoorbeeld ook heeft gesteld.

‘Het verschil met de Green Deal is dat wij heel erg zijn gericht op duurzame voedselproductie. Uiteraard spelen biodiversiteit en milieudoelen ook een rol, maar we kijken echt naar efficiency op het erf van de boer: hoe we kunnen werken op minder land met minder input. Of dat lukt, hangt zoals eerder gezegd af van het beleid van de overheid.

‘Uiteindelijk is het een andere benadering, want we gaan werken op basis van een meerjarenplan, niet op basis van een meerjarenbegroting zoals de EU. We moeten een plan hebben om een budget te krijgen. De regering heeft ingestemd met een plan, nog niet met een begroting. Eerst het plan, de rest volgt.’

Gelooft u in een toekomst voor Britse boeren?

‘We hebben hier 70 miljoen mensen te voeden. Ik wil dat onze boeren en tuinders de belangrijkste leverancier blijven voor de Britse markt.

‘De kans op een recessie na de brexit vormt een punt van zorg, want dan zal de vraag naar goedkoop voedsel toenemen. Anderzijds vinden we dat voedsel hier al heel betaalbaar is. Je kunt je afvragen of het nog goedkoper kan en welke schade je daarmee aanricht.’