Timmermans zoekt draagvlak voor boer-tot-bordstrategie

'Als je verandering in de samenleving wilt, moet je draagvlak hebben', antwoordde Timmermans op een van de vragen. 'Als je zo ver vooruitloopt dat er, als je achteromkijkt, niemand achter je staat, dan bereik je niets.Dat kunnen we ons niet veroorloven. Ambitieus, vooruitlopen, ja, maar wel zo dat je mensen meekrijgt.'

Timmermans pleit daarom niet voor revolutie, maar voor evolutie. 'We moeten daar de agrarische sector in meenemen zonder dat je grote sociale ellende op het platteland veroorzaakt. Dat is ooit de reden geweest dat we met het landbouwbeleid zijn begonnen. Zeker na de Tweede Wereldoorlog was de sociale ellende op het platteland niet te overzien. Daar willen we niet naar terug. Je zult in die verandering stap voor stap voor de boeren een andere toekomst moeten uitwerken.'

Andere toekomst bieden

De Eurocommissaris vindt dat Europa boeren een 'andere toekomst moet kunnen bieden'. 'Ik denk dat we dat met de boer-tot-bordstrategie kunnen bieden. Drie, vier jaar geleden zou het ondenkbaar zijn om dit plan voor te stellen, maar nu is daar brede steun voor. Al is er ook in de agrarische sector weerstand tegen', weet hij.

'Dat betekent ook dat we in ons Gemeenschappelijk Landbouwbeleid niet de doelstelling mogen opgeven om voor voedselzekerheid te zorgen. Dat blijft cruciaal. Maar die voedselzekerheid moet wel in balans met onze natuurlijke omgeving tot stand worden gebracht en dat vergt grote veranderingen.'

Timmermans zei ook dat er volgens hem 'te weinig oog is voor het inkomen van boeren'. 'Het geld uit de eerste pijler komt te veel terecht bij eigenaren van grote landerijen en niet bij de boeren die het land bewerken. Dat moet anders.'

Handelsverdragen

Kamerlid Carla Dik-Faber (ChristenUnie) plaatste kanttekeningen bij de handelsverdragen die de Europese Unie sluit. 'Ik weet dat de productie-eisen die aan importproducten worden gesteld, gelijk zijn aan de standaarden in de Europese Unie, maar het gaat niet om de productiewijze. En juist de boer-tot-bordstrategie gaat over de productiewijze. Dat zet onze boeren op achterstand. Zou voedsel niet moeten worden uitgesloten van handelsakkoorden en zou de Europese Unie de eigen voedselmarkt moeten versterken?'

'Dat is wat we willen doen', zegt Timmermans. 'Zo zullen we handelsakkoorden benaderen. De aard van handelsakkoorden zal veranderen.' Als voorbeeld noemde hij dat er bijvoorbeeld op importproducten zou moeten staan dat ze niet met ontbossing tot stand zijn gekomen. De PvdA'er verwacht ook dat de vraag naar lokaal geproduceerd voedsel zal toenemen.

Gebruik organische mest

Dik-Faber vroeg ook naar de mogelijkheid voor toepassing van organische meststoffen, al dan niet in geconcentreerde vorm. 'Dat is een goed alternatief voor kunstmest. De boeren willen het, de politiek wil het. Maar Europa staat het niet toe. Het stikstofprobleem zouden we deels kunnen oplossen door gebruik van deze organische mest. Wanner mogen we die mest gebruiken?'

Timmermans kon hier geen toezegging op doen. 'Uit alle plannen in de boer-tot-bordstrategie moeten concrete voorstellen voortkomen. Mijn suggestie is: zorg als Nederland ervoor dat deze plannen met wetenschappelijke onderbouwing vroegtijdig bij de Europese Commissie worden ingebracht als de wetgeving wordt voorbereid.'

Consumenten

De Eurocommissaris wil ook consumenten betrekken bij de boer-tot-bordstrategie om een omslag in de landbouw te steunen. 'Consumenten moeten zien wat de milieubelasting is, waar hun product vandaan komt en ook wat het doet met de gezondheid. Mensen zijn zich daar door de coronacrisis meer van bewust.'

Het gesprek tussen een afvaardiging van de Tweede Kamer en Timmermans ging niet alleen over de landbouw. Zo kwamen onder meer de invloed van de luchtvaart, scheepvaart en energievoorziening op het klimaat ter sprake.