LTO kritisch op advies commissie-Remkes

De commissie-Remkes heeft in haar tweede advies hard uitgehaald naar de stikstofmaatregelen van het kabinet. LTO Nederland deelt met de commissie dat er met de huidige aanpak een groot tekort aan ontwikkelruimte ontstaat. Die ruimte is voor een toekomstgerichte economie hard nodig.

Trienke Elshof, portefeuillehouder Ondernemen in een Gezonde Omgeving bij LTO Nederland: 'Boeren en tuinders leveren met een steeds lagere emissie door innovatie en verduurzaming al jaren hun bijdrage aan het stikstofvraagstuk. Dat doen veel andere bedrijfstakken ook. Toch is er nog altijd te veel stikstof voor de Natura 2000-gebieden. Nederland is als klein, dichtbevolkt en bedrijvig land met de vele onhaalbare kritische depositiewaarden in die gebieden een doodlopende tunnel in gelopen', zegt de LTO-bestuurder.

'Onmogelijke doelstellingen'

'De fundamentele vraag moet dus worden beantwoord: gaat het nastreven van onmogelijke doelstellingen van Europees verankerde aanwijzingsbesluiten van zulke gebieden, nu zo'n twee decennia geleden, voor al het andere? Of willen we in Nederland een realistische balans tussen wonen, werken, landbouw en natuur en zijn we bereid daar op de juiste manier in te investeren?' aldus Elshof.

Het PBL concludeerde in december 2019 dat zelfs als er in Nederland geen stikstof wordt uitgestoten, de kritische depositiewaarde in 44 gebieden nog steeds wordt overschreden. Het advies van Remkes om in 2040 vrijwel overal onder de kritische depositiewaarden te komen, roept dus vragen op.

Verduurzaming en innovatie

Sinds de Raad van State-uitspraak een jaar geleden het Programma Aanpak Stikstof (PAS) beëindigde, zoekt Nederland naar oplossingen om uit de stikstofimpasse te komen. LTO Nederland pleit voor een goede balans tussen natuur, wonen, werken, infrastructuur en landbouw. Ontwikkelingsruimte voor boeren is daarbij cruciaal. Vrijwillig, maar niet vrijblijvend: alleen op die manier kan er verder worden verduurzaamd, met een gezond bedrijfseconomisch perspectief op de toekomst.

'Botweg reducties van deposities opleggen slaat innovatie dood. Laat de boeren boeren', stelt Elshof. 'We hebben oplossingen waarmee de stikstofuitstoot nog lager wordt: koeien langer in de wei, mest verdunnen met water, minder eiwit voeren als onderdeel van een totaalrantsoen, innovatie van stalsystemen. Het kabinet komt daar met de onlangs aangekondigde plannen enigszins aan tegemoet', zegt de LTO-bestuurder.

'Remkes gaat een stap verder met zijn suggestie om twee keer zoveel emissiereductie als harde verplichting in de wet vast te leggen en de mogelijkheid tot gedwongen uitkoop. Dat is duur en weinig effectief. Investeer liever in verduurzaming van de economie. Door daar echt op in te zetten, wordt de totale ruimte, voor ondernemen én natuur, groter', aldus Elshof.

Afrekenbare stoffenbalans

Het voorstel voor een 'afrekenbare stoffenbalans' biedt mogelijkheden. LTO Nederland pleit in het kader van de herziening van het mestbeleid al voor een systeemverandering. Maar voor een afrekenbare stoffenbalans perspectief op ontwikkeling van de sector biedt, moet er nog wel het een en ander gebeuren. Rigide Europese regelgeving staat implementatie van zo'n systeem bovendien in de weg.

De coronacrisis heeft een grote impact op de Nederlandse maatschappij. De economie krimpt en er zijn ernstige zorgen over de gevolgen voor de brede economie en de agrarische sector. Naast de verschillende noodmaatregelen is het zaak dat er fors wordt geïnvesteerd.

Economie draaiende houden

Zo moeten veel investeringen naar voren worden gehaald om de economie draaiende te houden. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is dat de vergunningverlening op orde is. Dat lijkt met zowel het kabinetsbeleid als met voorliggend advies ver weg.