Eindelijk duidelijkheid over patenten

Het gaat hier om traditionele kweektechnieken, waardoor bijvoorbeeld de lange steel van een broccoli of de rode kleur van de tomaat ontstaat. Een grote opluchting dat na vijf jaar lang politieke inzet dit soort patenten van tafel is.

Ik was niet alleen moreel gezien tegen deze patenten, maar maakte me ook grote zorgen om de consequenties. Zonder deze beslissing van het EOB zou het mogelijk zijn voor enkele grote bedrijven om patenten op planteigenschappen in handen te krijgen, waarbij er monopolies op groenten en fruit zouden kunnen ontstaan. Dat maakt de weg vrij voor woekerprijzen en remt innovatie.

Voor Nederland, met onze sterke veredelingssector, is het besluit van het EOB dan ook van groot belang. Het gevolg van zulke patenten is namelijk dat kleine kwekers niet meer met de gepatenteerde gewassen kunnen veredelen, waardoor er minder nieuwe gewassen worden ontwikkeld. Zo worden bestaande gewassen steeds kwetsbaarder voor ziekten en plagen, waardoor uiteindelijk onze hele voedselvoorziening gevaar loopt.

In 2015 besloot het EOB patenten op groente- en fruitsoorten toe te staan. In reactie op dit besluit was ik een van de initiatiefnemers van een breed gesteunde resolutie in het Europees Parlement, die opriep dit besluit terug te draaien. Hierop volgde de instemming van Europese landen. Ook de Europese Commissie gaf aan dat het patenteren van groente en fruit het resultaat was van een misinterpretatie van de biotechnologierichtlijn door het EOB.

Patenten op groenten en fruit waren dus nooit de bedoeling van het EOB geweest. De zaak leek opgelost, maar in 2019 oordeelde het EOB dat een verbod op deze patenten om juridische gronden in strijd was met het Europees Octrooiverdrag. De zaak is vervolgens voorgelegd aan het hoogste orgaan binnen het bureau, de grote kamer van beroep.

Om de druk op het EOB te verhogen, nam ik in september 2019 opnieuw initiatief voor een resolutie waarin het EOB nogmaals werd opgeroepen om deze patenten niet langer toe te staan. Ook deze resolutie werd met een grote meerderheid aangenomen. Donderdag 14 mei kwam de grote kamer van beroep dan eindelijk met het verlossende woord: patenten op groenten en fruit voortgekomen uit klassieke veredeling zijn definitief van de baan. De aanhouder wint.