Particulier heeft grondmarkt ontdekt

Vogelliefhebbers die 7,50 euro per vierkante meter betalen om grond van een weidevogelboer over te nemen, idealisten die lid worden van landschapscoöperaties, spaarders die voor 1,5 tot 2 procent rente hun spaargeld in landbouwgrond investeren en speculanten die voor prijzen tot ver over de 150 euro per vierkante meter in kleine stukjes grond investeren nabij dorpen en steden, in de hoop dat deze ooit veranderen in 'warme grond' en dan het veelvoudige opbrengen.

Allemaal voorbeelden van initiatieven die de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond schieten en van burgers investeerders maken in landbouwgrond.

Twee groepen

Officiële cijfers over aantallen hectares en hoeveelheid euro's zijn er niet, maar duidelijk is dat landbouwgrond populair is als investering voor een snelgroeiende groep burgers. Die groep is grofweg in twee delen te splitsen: idealisten en zakelijke investeerders.

In die tweede groep zitten ook speculanten die hopen hun slag te slaan met het aankopen van grond rond dorpen of steden die misschien op termijn in 'warme grond' veranderen door woningbouw of een zonnepark.

Vaste rente

Voorzichtigere beleggers kiezen vaak voor het investeren in landbouwgrond tegen een vaste rente per jaar. Meestal 1,5 tot 2 procent met een minimale looptijd van vijf tot tien jaar. Het rendement is niet hoog, maar nog altijd beter dan wat de bank uitkeert.

Er zij ook particulieren die vanuit een idealistische grondslag in landbouwgrond investeren. Zij proberen zo invloed uit te oefenen op hoe agrarische grond wordt bewerkt. Hun insteek is geen of in mindere mate financieel rendement, maar sociaal en ecologisch rendement.

Eeuwigdurende obligaties

Aanbieders spelen in op deze doelgroep. Zo kunnen particulieren bij Stichting Grondbeheer eeuwigdurende obligaties aankopen. Met de inleg wordt biologisch-dynamische landbouwgrond aangekocht en in eigendom gehouden. Inschrijvers kunnen hun obligatie nooit weer inwisselen, maar ontvangen wel een startrente van 1,5 procent die elke vijf jaar wordt geïndexeerd tot een uiteindelijk maximum van 4 procent.

Een ander voorbeeld is Land van Ons. Deze coöperatie verwierf in vijf maanden al 2.200 leden die minimaal 30 euro per jaar inleggen voor landaankopen en beheer op een natuurinclusieve wijze. De initiators stellen nadrukken geen beleggingsvorm aan te willen bieden.

Lage spaarrentestand

'Een van de succesfactoren van deze burgerinitiatieven is de lage spaarrentestand', stelt Susan Drion. Zij onderzocht vanuit een studie aan Wageningen University & Research twee jaar geleden verschillende financieringsvormen in de landbouw en werkt nu voor Biodiversity in Business, een adviesbureau dat onder andere boeren bijstaat bij de zoektocht naar alternatieve financieringsvormen en businessmodellen.

'Grond doet iets met mensen. Ze hebben er een echt tastbaar gevoel bij. Dat gevoel wordt versterkt door het geloof dat grond waardevast is en daarmee een verstandige investering is', duidt Drion de toenemende interesse onder burgers. Zij stelt verder dat de toename van particulieren op de grondmarkt, interessant en kansrijk is voor agrariërs.

Minder bancair geld

Volgens Drion komt er duidelijk minder bancair geld beschikbaar voor agrariërs. Zeker voor de boeren die richting natuurinclusieve landbouw bewegen en de te financieren grond in gaan zetten voor het creëren van natuurwaarden of het sluiten van kringlopen.

'Omdat er voor deze waardecreatie vaak nog niet of amper wordt betaald, draagt het niet bij aan een verbeterde rentabiliteit van het agrarisch bedrijf en zijn banken vaak terughoudend om te financieren. Voor deze boeren, en die groep is duidelijk groeiende, is de mogelijkheid van grond financieren via particulier geld daarom steeds vaker interessant.'