Oprichter Land van Ons heeft grote ambities

Franke Remerie huist aan de rand van de Achterhoek, in de gemeente Warnsveld. Het is een stille plek, pal langs een onverharde weg. De omgeving kent naast kleinschalige landbouw veel natuur, vooral in handen van Natuurmonumenten. Het gezin is 27 jaar geleden naar deze plek 'gevlucht', weg van het lawaai van de A1.

De komende tijd willen we groeien, groeien en nog eens groeien

Franke Remerie, oprichter Land van Ons

Hier wijdt de 62-jarige Remerie zich aan een nieuwe missie: biodiversiteit en agrarisch landschap herstellen. 'Weides lijken mooi groen, maar zijn doods. Door monocultuur en intensieve veeteelt is de afgelopen decennia veel leven verloren gegaan.'

Gaat de beschuldigende vinger uit naar de boeren en tuinders als traditionele beheerders van dit landschap?

'Het gaat om een breder vraagstuk: hoe wij Nederlanders omgaan met ons land. Het landschap offeren we op om het economisch uit te nutten. Eigenlijk zou elke Nederlander zich verantwoordelijk moeten voelen voor ons Nederlandse landschap en mede-eigenaar moeten worden van de grond. Waarom geven we wel geld uit aan onze woning en houdt het daarna op?

'Het is dus ook te makkelijk om de schuld in de schoenen van de boer te schuiven: we zijn allemaal schuldig. Boeren zitten in een spagaat, omdat ze met hun grond en een fatsoenlijke boterham moeten verdienen en geen vergoeding krijgen voor beheer en biodiversiteit. De vraag die wij met ons burgerinitiatief nu proberen te beantwoorden is: krijgen wij Nederlanders zover dat ze bereid zijn geld te steken in hun leefomgeving? Want dan kunnen we een alternatief bieden.'

Dat heet Land van Ons. Waarom koopt u landbouwgrond?

'Halverwege de vorige eeuw was onze biodiversiteit vooral te danken aan ons agrarisch landschap. In twee generaties hebben we het fundament van onze biodiversiteit om zeep geholpen. Een goede eerste stap is om ons landschap weer te verrommelen. Zo bied je een veilige schuilplaats en voedsel voor planten en dieren. Dat gaan we doen.'

Leden betalen jaarlijks om aankopen van landbouwgrond te financieren en de coöperatie draaiende te houden. Is binnen Land van Ons een rol voor boeren weggelegd?

'Absoluut. We zien boeren als de ideale beheerders van onze gronden. Zij hebben kennis over de bodem die wij missen. We moeten dit met elkaar doen, boeren en burgers. We krijgen ook reacties van startende boeren en boeren die om willen schakelen die grond nodig hebben of stoppers die land aanbieden.'

Krijgt u veel negatieve reacties?

'Dat valt mee. In het begin lazen we via sociale media dat we 'zakkenvullers zijn, die alleen op eigen rendement uit zijn', maar we stoppen er juist eigen geld in en onze arbeid wordt niet betaald.'

Gaat u de verworven grond weer verpachten?

'Ja en uiteraard tegen een lage prijs. We willen per gebied een langjarige planning maken die nodig is om de biodiversiteit te herstellen. Daardoor zal de grond eerst amper, maar later weer best intensief gebruikt kunnen worden voor de teelt.

'Maar in alles zal ecologie belangrijker zijn dan economie. Dus geen intensieve beweiding, bemesting of gebruik van chemische gewasbescherming.'

Met de visie van kringlooplandbouw stelt de overheid kaders voor de toekomst. Is dat niet genoeg?

'Politiek draait om de korte termijn. Al tientallen jaren worden beleidsrapporten gemaakt om de landbouw natuurvriendelijker te maken, maar het komt nauwelijks van de grond. De politiek heeft bar weinig bereikt. Datzelfde geldt voor de belangenbehartigers uit landbouw en natuur. Het kwartje rolde altijd richting economie en nooit richting ecologie en landschap.

'Burgers staan nu in de supermarkt aan het eind van de voedselketen. Als ze eigenaar zijn van de grond, schept dat ook verantwoordelijkheid en hopelijk de bereidheid om meer te betalen voor voedsel. We hebben een ambitieuze doelstelling: 15 procent van het landbouwareaal verwerven.'

Weer een extra speler op de agrarische grondmarkt. Dat zal de prijzen verder opjagen, toch?

'Het is moeilijk te voorspellen hoe de grondmarkt zich zal ontwikkelen. Belangrijke vraag is of de overheid de omvang van de veestapel gaat beperken. Dat is in onze ogen hoe dan ook nodig.'

Bent u tegen grootschalige intensieve landbouw?

'Ik denk aan een mix van extensieve en intensieve landbouw. Zo kan een veehouder met 240 koeien bij ons land pachten om zijn bedrijfsvoering extensiever te maken, terwijl zijn kapitaallast hetzelfde blijft.'

In twee maanden tijd heeft u ruim duizend leden geworven. Wat is het potentieel?

'Als je bedenkt dat iedereen die lid is van een natuurorganisatie, ook ons waarschijnlijk een warm hart toedraagt, is het potentieel 1,5 miljoen mensen. We zijn de komende tijd gericht op groeien, groeien en nog eens groeien en zien allerlei mogelijkheden.'

Zoals?

'Habitat banking, waarbij onze gronden als compensatie kunnen dienen voor bedrijven die willen verduurzamen, maar dat niet zelf kunnen realiseren. Op zo'n manier lonen de inspanningen op het gebied van biodiversiteit ook echt.

'We zijn met allerlei partijen in gesprek: veganisten die de grond per se niet voor veeteelt willen bestemmen en ontwikkelaars van zonneweides. We luisteren en houden onze doelstelling scherp in het vizier.'