Zuivelmarkt gaat lange crisisperiode in

De bank verwacht dat de zuivelketen tot ver in 2021 last zal houden van de coronacrisis. Pas na twaalf maanden ontstaat er wellicht weer een 'nieuw normaal' in de markt, voorspellen de deskundigen van de bank. Met name de export zal voor een groot deel stilvallen.

Rabobank verwacht dat China 30 procent minder melkpoeder zal invoeren. Ook vanuit het Midden-Oosten en Afrika zal er veel minder vraag zijn. Zo zal een land als Algerije bijvoorbeeld 20 procent minder zuivelproducten invoeren. Ook voor Zuid-Amerika verwacht de bank een terugval van 20 procent.

De economen onderscheiden drie fases om het effect van de coronapandemie te duiden. In de eerste fase is er meer binnenlandse vraag naar zuivel door hamstergedrag van consumenten. Hierdoor wordt de weggevallen vraag uit de horeca en foodservice voor een deel gecompenseerd.

Gangbaar bestedingsniveau

In de tweede fase wordt het effect van hamsteren 'gedempt'. Consumenten zullen weer teruggaan naar het gangbare bestedingsniveau. Tegelijkertijd ontstaan er steeds meer logistieke en financiële uitdagingen voor de sector.

Het wegvallen van de vraag vanuit de foodservice en horeca wordt meer merkbaar, terwijl tegelijkertijd de melkproductie op het noordelijk halfrond zijn piek gaat bereiken. De zuivelvoorraden zullen toenemen, waardoor prijzen verder onder druk komen te staan, is de verwachting van Rabobank. Melkveehouders gaan dit merken aan de melkprijzen.

In de derde fase, de lange termijn, wordt de wereldwijde recessie voelbaar. Veel consumenten hebben te maken met een lager inkomen. Hierdoor komt de consumptie onder druk te staan, wat eveneens de zuivelprijzen onder druk zet.

Problemen in distributie

Rabobank verwacht grote verstoringen wereldwijd in de productie en distributie van zuivelproducten. Dit zal resulteren in meer melkdumping en fabriekssluitingen in Europa en de Verenigde Staten. De zuivelsectoren in Italië, Frankrijk en de Verenigde Staten zetten al in op melkmindering. Logistiek gezien blijft de beschikbaarheid van containers een probleem en de beschikbaarheid van importcertificaten loopt vertraging op door personeelsproblemen.

De beschikbaarheid van voldoende voersupplementen met vitaminen vormt volgens Rabobank ook een probleem. Veel van die producten komen uit China. Hetzelfde geldt voor de actieve stoffen voor gewasbeschermingsmiddelen. 80 procent van deze stoffen komen uit China.

Grenzen dicht

De Europese Unie kan de gevolgen extra voelen doordat grenzen die normaal gesproken open zijn, nu dicht zijn. Op dit moment zijn de grenzen van Polen en Hongarije de grootste obstakels voor de handel.

Verschillende overheden overwegen marktinterventies. Dat geldt ook voor de Europese Unie. Overtollige voorraden worden daarbij opgekocht en opgeslagen. Het nadeel daarvan is dat herstel van de markt langer op zich laat wachten, doordat die voorraden uiteindelijk weer op de markt komen.