NIR-sensor populair in buitenland maar niet in Nederland

Nabij-infraroodsystemen (NIR-systemen) zijn al jaren op de markt. Niet alleen voor mest, maar ook voor de analyse van vers voer via de hakselaar en opraapwagen.

De NIR-sensor op een giertank bepaalt de hoeveelheid van elementen als stikstof, fosfor, kalium of ammonium. Zo zijn van elke tank de gehaltes te bepalen en is dat uit te rijden per kilo voedingsstof in plaats van per kuub mest.

De nauwkeurigheid van de ijklijnen daarbij worden steeds beter. Hoe langer en meer het systeem wordt gebruikt, des te meer data beschikbaar zijn. Toch wordt het nog maar weinig verkocht in Nederland, terwijl de NIR-sensor voor mest in het buitenland wel loopt.

Prijzige techniek

Een van de redenen is de hoge prijs. Een NIR-systeem kost zo'n 35.000 euro zonder gps en Isobus-koppeling. 'Dat moet je wel kunnen terugverdienen', stelt Siebren Greidanus van Zunhammer-importeur RosierGreidanus. 'Grofweg is dat 50 cent per kuub, maar niet elke loonwerker kan dit doorberekenen. Akkerbouwers zien er sneller meerwaarde van in, maar bij veehouders met grasland valt dit tegen.'

Behalve per kilo voedingsstof is het ook mogelijk om plaatsspecifiek te bemesten. 'Dan moet je ook taakkaarten hebben. Maar wie gaat die maken? De boer niet, de loonwerker vaak niet, dus dan moet een adviseur dat doen. Bovendien moeten de systemen ook nog allemaal communiceren en dat lukt lang niet altijd. Zeker op grasland wordt er dus gewoon vierkant bemest', zegt Greidanus.

POP3-subsidie

Ook Erik Lathouwers van Abemec die het NIR-systeem van M-U-T/Mueller verkoopt, ziet dit probleem. 'De POP3-subsidie gaf nog wel een impuls en zodoende hebben we nu vier NIR-sensoren verkocht met taakkaarten en sectieafsluiting. Deze communiceren volgens AEF-certificering tussen de systemen van cartering en opbrengstmeting. Alleen de klant betaalt er niet voor en de loonwerker wil in eigenlijk gewoon kuubs rijden.'

In een kuub mest zit 4,8 kilo stikstof. Gedurende het lossen zie je het aandeel stikstof in de mest veranderen en past het afgiftesysteem kuubs per hectare aan. 'Kies altijd een hydraulisch aangedreven verdringerpomp, adviseert Lathouwers. Anders krijg je een jojo-effect waarbij de drukverandering altijd later is dan de gewenste afgifte.'

Zichtbaar verschil

Melkveehouder en loonwerker Roy ten Peze uit Sibculo werkt met de M-U-T/Mueller-sensor van Abemec op een 14 kuubs Duport-tank met schuifas. 'Je kunt duidelijk het verschil zien in gehaltes net na het mixen en als je enkele uren wacht. We hebben ook weleens de tank volgezogen en deze toen een paar uur laten staan. Door het ontmengen was er al verschil te zien.'

Ten Peze rekent 50 cent extra per kuub bij het uitrijden via de NIR-sensor. Hij kan ook achteraf een rapport uitdraaien met de gemiddelde gehaltes. Een kwart van zijn klanten maakt hier gebruik van.

Wetgeving remt

Nog een rem op de verkopen is de wetgeving, weet Lathouwers. 'Mensen wachten de wet af over water toevoegen en registratie. Daardoor blijven investeringen uit. Bovendien willen wij niet voor de wetgeving uit lopen. Dat werkt wetgeving immers in de hand', zegt hij.

'Zo ging het ook met de drukregistratie op veldspuiten. We konden het al lang maken, maar we hebben het bewust drie jaar stilgehouden tot de wetgeving er werkelijk was.'

Verenigd Koninkrijk

Opvallend is dat het NIR-systeem in het buitenland wel goed verkoopt. Hans Huisjes van de SVgroup meldt dat het Veenhuis Nutri-Flow-systeem al lang praktijkrijp is, maar de verkopen achterblijven. Terwijl Veenhuis juist in andere landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, wel meerdere systemen verkocht.

Vervaet heeft ruim honderd NIRS-systemen verkocht op zijn zelfrijders. Dit jaar staan er achttien NIR-sensoren in de planning. Het systeem komt van John Deere en is volledig geïntegreerd in de Vervaets en kost 23.500 euro zonder gps.

Toevoeging

Voor Vervaet geldt hetzelfde: 'Overal loopt het behalve in Nederland', zegt Jonathan Hoekman van Vervaet. 'In het buitenland zijn er vaak geen laboratoria die bij wet bepalen wat de samenstelling is van mest bij aan- en afvoer. Dan is een eigen NIR-sensor dus echt een toevoeging, zeker op bijvoorbeeld een biomassacentrale. In Nederland is hij er alleen om efficiënter te bemesten.' Hogere aantallen kunnen de prijs wat laten zakken.