Rabobank: 'Precisielandbouw kan nieuw verdienmodel zijn'

Precisielandbouwtechnieken, zoals bodemscans, gps en het variabel toedienen van bemesting en gewasbescherming, helpen bij het efficiënter en nauwkeuriger inzetten van productiemiddelen op het bedrijf. Dit kan bijvoorbeeld door het verder verhogen van de productkwaliteit, een betere sortering of het verminderen van verliezen in opslag.

Maar er is meer mogelijk met de vele informatie die deze technieken vastleggen over de toestand van het gewas, de bodem en de handelingen die op een perceel zijn uitgevoerd. Zo kunnen met precisielandbouw veranderingen in bodemkwaliteit worden vastgesteld in tijd en ruimte. Deze informatie is ook waardevol voor andere maatschappelijke partijen buiten de akkerbouw.

Precisielandbouw kan daarom helpen inkomsten te generen voor ecosysteemdiensten die een akkerbouwbedrijf aan de maatschappij levert, zoals koolstofvastlegging, waterberging of erosiebestrijding. Het is nog lastig voor akkerbouwers om hiervoor een beloning te krijgen, omdat vaak niet precies duidelijk is hoeveel koolstof er in de bodem wordt vastgelegd of hoeveel extra water een perceel kan bergen door verandering van de teelt.

Amerikaanse start-ups

Een van de grootste uitdagingen voor het verwaarden van ecosysteemdiensten op het akkerbouwbedrijf, is het vinden van kopers. In de Verenigde Staten zijn er een aantal start-ups, waaronder Nori en Indigo Ag, die dit probleem willen oplossen. Deze start-ups willen een markt voor koolstofvastlegging in de bodem creëren.

Akkerbouwers zorgen voor vastlegging en het bedrijf helpt bij het kwantificeren, monitoren, rapporteren en verifiëren ervan. De vastgelegde koolstof wordt omgezet in koolstofcredits die aan derde partijen worden verkocht.

Beide initiatieven zijn nu alleen in de Verenigde Staten beschikbaar, maar Indigo Ag heeft eind 2019 aangekondigd Indigo Carbon op termijn ook in Europa te introduceren. Door het meer en meer vastleggen van informatie op het akkerbouwbedrijf, wordt de basis gelegd voor het verwaarden van ecosysteemdiensten en het creëren van extra inkomstenstromen.

Randvoorwaarden

Maar voor een goed werkend beloningssysteem moet er wel aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan: marktwerking van ecosysteemdiensten, universele (Europese) standaard voor ecosysteemdiensten en verdere ontwikkeling van precisielandbouw op het akkerbouwbedrijf.

De Nationale Proeftuin Precisielandbouw laat zien dat steeds meer akkerbouwers met precisielandbouw aan de slag zijn. Maar er zijn nog stappen te zetten op dit gebied. Voor het eenvoudig delen van data rondom ecosysteemdiensten, is een verdere standaardisering van besturingssystemen en/of platformen tussen ketenpartners nodig. Daarnaast is het van belang dat akkerbouwers en ketenpartijen duidelijke afspraken maken over wie eigenaar is van de data.

Verdienmodellen

Precisielandbouw biedt mogelijkheden voor het ontwikkelen van verdienmodellen rondom ecosysteemdiensten die het akkerbouwbedrijf levert. Op steeds meer akkerbouwbedrijven is slimme apparatuur beschikbaar met sensoren en gps, in combinatie met beslisondersteunende software. Hiermee is de eerste stap gezet richting een verdienmodel.

Nu is het volgens de analisten van de Rabobank van belang dat akkerbouwers samen met ketenpartijen (afnemers, leveranciers, financiële instellingen en de overheid) de volgende stappen zetten. Denk aan het opzetten van markten, het vaststellen van standaarden en het verder ontwikkelen van precisielandbouw. Zo kunnen ze de voorwaarden creëren die nodig zijn om beloond te worden voor het leveren van ecosysteemdiensten.