Handelsverdrag vraagt wederzijds vertrouwen

Column Politiek Klaas Johan Osinga 04 maa 2020 om 11:40uur

Als een regering haar boeren en tuinders beschermt, heeft dat invloed op de economie. Neem suiker. Als je dit product beschermt tegen goedkope import, dan werkt dat door naar de industrie en de consument, want suiker is een belangrijk ingrediënt in veel producten en dus voor de prijs. Meer vrijhandel betekent dus dat een regering landbouwbelangen afweegt tegen maatschappelijke belangen.

Handelsverdrag+vraagt+wederzijds+vertrouwen

Landen willen liefst hun eigen voedsel produceren; niet altijd logisch vanuit economisch opzicht. We zagen dat in discussies over CETA, het handelsverdrag tussen de EU en Canada. Nu gaan we het meemaken in de brexit, de onderhandelingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. Zo weegt de Britse regering de belangen van haar vissers kennelijk even zwaar als die van de financiële sector. Hoewel de visserij 0,1 procent van de Britse economie is en het financiële centrum in Londen 7 tot 8 procent.

Normaal zou dit wel duidelijk zijn, maar hier niet. Daarom zien we in ieder handelsverdrag, duizenden pagina's tekst, dat het vaak eindigt met een politieke deal over tonnages kaas en vlees. Zo deed Japan concessies op vlees in het handelsverdrag TPP tussen landen rond de Stille Oceaan. Maar de minister-president kwam thuis en zei tegen de boeren: 'Wees niet bang, ik compenseer jullie met extra subsidie.'

Een handelsakkoord zegt dus niet alles. Er zijn ook vaak technische handelsbarrières in de vorm van onlogische eisen aan productiestandaarden die in de plaats komen van quota en tarieven. Bijvoorbeeld gebruik van biotechnologie.

Sluit je een deal, dan wil je dat die integer wordt uitgevoerd zonder een leger aan juristen en inspecteurs

Klaas Johan Osinga, beleidsspecialist bij LTO-team Internationaal

Regeringen en organisaties moeten weten wat ze willen met handelsdeals. Geld verdienen, economische groei, inkomensverschillen verkleinen, plattelandsontwikkeling, klimaatbescherming? Je moet weten waar je handel voor nodig hebt. Belangrijk als onderhandelingen in de eindfase komen, je nachten gaat doorhalen en er knopen moeten worden doorgehakt. Terwijl het halve land over je schouders meekijkt. Dan moet je de ander kunnen vertrouwen.

Sluit je een deal, dan wil je dat die integer wordt uitgevoerd zonder een leger aan juristen en inspecteurs. Wat dat betreft wordt een handelsverdrag met de VS moeilijk zonder de Amerikaanse president Donald Trump, die per tweet van standpunt kan veranderen. Onze internationale scheidsrechter, de WTO, zit in diepe crisis. Gevaarlijk; als we internationaal geen stelsel van regels hebben, dan krijgen we conflicten. Om te voorkomen dat we verongelukken met de brexit (geen deal), wordt wederzijds vertrouwen dus beslissend.