Groeivertraging door fotosensibiliteit bij schapen

Fotosensibiliteit of overgevoeligheid voor zonlicht kan optreden onder verschillende omstandigheden. Daarbij kan sprake zijn van de opname van een stof die zelf overgevoeligheid voor zonlicht veroorzaakt, maar in de regel is er sprake van een aandoening waarbij leverschade optreedt resulterend in het in circulatie komen van fytoporfyrine.

Leverfunctiestoornis

Deze stof wordt in de pens van herkauwers gevormd uit chlorofyl of bladgroen. Doorgaans wordt fytoporfyrine in de lever omgezet en uitgescheiden met de gal. Bij een leverfunctiestoornis vindt deze uitscheiding niet plaats en komt fytoporfyrine in circulatie en veroorzaakt fotosensibiliteit. In Nederland zien we dit vooral in koppels lammeren met een tekort aan kobalt of vitamine B12.

Meestal leidt zo'n tekort tot groeivertraging, chronische vermagering en sterfte. Een klein percentage van de dieren kan fotosensibiliteit vertonen. Er zijn ook verschillende planten die leverschade kunnen veroorzaken. Een bekend voorbeeld daarvan is de lelieachtige plant beenbreek (Narthecium ossifragum).

Geeldikkop

In Zuid-Afrika komen verschillende planten voor die leverschade kunnen veroorzaken en het daarbij horende ziektebeeld heet lokaal geeldikkop. Daarnaast kunnen verschillende schimmels leverschade veroorzaken. Een bekend voorbeeld daarvan is Pithomyces chartarum die het levertoxische mycotoxine sporidesmin produceert.

Omdat over de recente gevallen van fotosensibiliteit nog niet alles bekend is, roept de GD schapenhouders en hun dierenarts op om deze gevallen bij GD Veekijker te melden via (0900) 7100 000.