VVO's te koop voor heel weinig geld

Veehouders met een mestoverschot zijn sinds 2014 verplicht om een deel van dat overschot te laten verwerken. De grootte van de verwerkingsplicht is afhankelijk van de regio waar een bedrijf is gevestigd. Voor 2019 gaat het om 59 procent in regio Zuid, 52 procent in regio Oost en 10 procent in de rest van het land.

Veehouders met een mestverwerkingsplicht kunnen deze afkopen door het aanschaffen van VVO's. Bijna alle melkveehouders kopen hun mestverwerkingsplicht af door het sluiten van een VVO met meestal een varkenshouder. Een VVO is de eenvoudigste manier om aan de mestverwerkingsplicht te voldoen.

Kopen van VVO's kan tot 31 december. In de praktijk laten de meeste veehouders die datum dichtbij komen voordat ze daadwerkelijk kopen. Dat pakte voor hen qua prijs ook het beste uit, de afgelopen drie jaar. 2018 was het derde jaar op rij waarin de prijzen van VVO's aan het eind van het jaar het laagst waren.

Prijs VVO's varieert

De prijs van VVO's varieerde de afgelopen jaren sterk. In het jaar na introductie bereikten de VVO-noteringen met prijzen van 2,50 tot 3 euro per kilo fosfaat het hoogste niveau. Dit jaar is dat niveau ver uit beeld. De eerste helft van 2019 bewoog de VVO-prijs zich rond 1 euro per kilo fosfaat. In de zomer begon de prijs aan een glijvlucht naar beneden. De prijs schommelt nu rond de 50 cent per kilo fosfaat.

Handelaren geven aan dat de actuele VVO-prijs rechtstreeks voortvloeit uit vraag en aanbod. 'Met name vanuit de melkveehouderij is er fors minder vraag naar VVO's, omdat melkveehouders minder vee hebben dan een paar jaar geleden. Vooral in 2017 is er veel vee opgeruimd', zegt John Hendriks van Mestverwerkingsplicht.nl.

Weeffouten in regelgeving

Wat ook meespeelt is dat weeffouten in de regelgeving bijdragen aan het verschil tussen aanbod van en vraag naar VVO's. Een maas in de wet maakt het mogelijk dat melkveehouders VVO's kopen die vrijkomen bij de export van kippenmest. Dit zou niet moeten kunnen, omdat de overheid een schot heeft geplaatst tussen kippenmest en overige mestsoorten.

Maar intermediairs die kippenmest exporteren hebben de mogelijkheid om de daarbij vrijkomende VVO's toe te kennen aan een andere meststroom die ze ook in geregistreerde opslag hebben gehad. Bijvoorbeeld varkensmest. Hierdoor komen er extra VVO's op de markt.

Smeeroliefunctie

'VVO's vervullen op dit moment niet meer de smeeroliefunctie voor mestverwerking die de overheid ze had toebedacht', zegt directeur Jan Roefs van het Nederlands Centrum voor Mestverwaarding (NCM).

'Door de lage VVO-prijs kiezen veehouders minder snel voor mestverwerking. Jammer. Uitbouw van mestverwerking is voor de Nederlandse veehouderij belangrijk bij het behalen van diverse doelen, zoals het drukken van de mestafzetkosten, het realiseren van kringlooplandbouw, het verminderen van emissies en het behalen van een goede waterkwaliteit', stelt Roefs.

VVO-systematiek aanpassen

Hij vindt dat de overheid de systematiek rond VVO's moet aanpassen. 'Onder meer door het afkopen van de mestverwerkingsplicht alleen mogelijk te maken voor veehouders met een klein overschot.'

Wat de VVO-prijs in de laatste handelsweek van 2019 doet, is niet te voorspellen. Hendriks: 'Het is mogelijk dat de prijs helemaal in elkaar zakt. Maar de prijs kan ook opveren door de eindspurt van de VVO-handel.'