Mest op maat biedt wereldwijd kansen

Achtergrond Melkvee Pieter Stokkermans 02 nov 2019 om 10:35uur

Produceer waar vraag naar is om de waarde ook betaald te krijgen. Dat vindt Hans van den Boom van de Rabobank. Hij merkt dat sommige mestproducten in de hele wereld kunnen worden afgezet.

Dat zei de investmentmanager duurzame energie vorige week vrijdag tijdens het Symposium Mestverwaarden in Heeswijk-Dinther. 'Er is veel theorie over de aanpak van mestverwerking, maar de theorie is weerbarstig. Mest is een raar goed, een lastig product. Dan hebben we het nog niet over digestaat, wat nog veel lastiger is', stelt Van den Boom.

• Lees ook: Martin Scholten: vee hoort bij kringlooplandbouw

'Er is nu een evenwicht in de mestmarkt, maar dat kost veel geld. In een overschotmarkt wordt de waarde van mest niet beloond. Een akkerbouwer in Nederland is niet snel van plan om voor mest te betalen. Hij krijgt gratis mest aangeboden', vervolgt Van den Boom.

'De uitdaging is: hoe gaan we zorgen dat mest daadwerkelijk het bruine goud is? Dat is door de mineralen te plaatsen in gebieden waar een tekort aan is. Dan is hier geld mee te verdienen.'

Driekwart van alle mestkorrels wordt buiten de EU afgezet

Rembert van Noort, Nederlands Centrum Mestverwaarding

Dikke fractie

Wat dat betreft zijn er volgens de Rabobankman nog lessen te leren. 'Mest wordt vaak gescheiden en de dikke fractie gaat de grens over. Dat is op de korte termijn een effectieve en goedkope oplossing, maar daarmee creëer je geen waarde', zegt hij.

'Over de grens zien akkerbouwers weer een vrachtwagen met dikke fractie aankomen. Ze hoeven enkel achterover te leunen. De kunst is om dit over te slaan door de mest verder weg af te zetten op plaatsen waar mensen bereid zijn hiervoor te betalen.'

Mestkorrels

Een ander voorbeeld zag Van den Boom bij een producent van mestkorrels. 'Die produceerde de korrels om ze vervolgens op de markt te zetten. Dat bleek niet te werken. De producent bleef met zijn voorraad zitten, totdat hij aan potentiële afnemers vroeg: welke korrel heb je nodig? en daarna op maat ging produceren', zegt hij.

'Toen het bedrijf klantgerichte korrels ging maken, slonken de voorraden. We hadden in feite de mestoverschotten allang opgelost, wanneer we de meststoffen in droge vorm zouden kunnen aanbieden. De wereldwijde vraag naar meststoffen is vele malen groter dan ons overschot. Wel is het goed om te weten waar vraag naar is. Dat is naar droge producten.'

Minder afhankelijk

Een bijkomend voordeel van de korrels is volgens de investmentmanager duurzame energie dat de Nederlandse mestmarkt minder afhankelijk is. 'Vorig jaar waren er afzetproblemen naar Duitsland. Dan blijf je met mest zitten. Transport naar verdere oorden is te duur. Met korrels ga je bijvoorbeeld naar Taiwan, omdat in dat land het meest voor de korrel wordt geboden.'

Ook Rembert van Noort van het Nederlands Centrum Mestverwaarding ziet dat de korrel kansen biedt: 'Vorig jaar werd driekwart van alle mestkorrels buiten de EU afgezet.'

Varkensmest

Toch weet Willy Gijsbers, voorzitter van de 27 varkenshouders tellende coöperatie Duurzaam Landleven Bernheze, dat het allemaal niet zo simpel is. Zijn coöperatie verwerkt varkensmest, waarbij uit iedere kuub mest 70 procent water wordt gehaald en 10 procent kalihoudend ultraconcentraat.

De dikke fractie gaat naar Frankrijk, weet Gijsbers. 'Dit is goed te doen. Er is wekelijks een vaste stroom afzet. Verdere verwerking tot korrels is voor ons vooralsnog niet interessant. De capaciteit van jaarlijks 62.000 kuub mest en 10.000 ton reststromen is onvoldoende om de dikke fractie tot korrel te transformeren. Hiervoor is onder meer extra personeel nodig.'

Niet geliefd

Gijsbers merkt verder op dat niet alle mest even geliefd is als korrel. 'Terwijl gedroogde koemest in tuincentra gretig aftrek vindt, merk je dat consumenten minder happig zijn op gedroogde varkensmest. Ook is er een aantal islamitische landen waar de grens voor varkensmestkorrels gesloten blijft.'

'Ga bij mestverwerking voor bedrijfszekerheid'

Het opzetten van een mestverwerkingssysteem is een hele stap, waarbij niet over één nacht ijs moet worden gegaan, weet Hans van den Boom, investmentmanager duurzame energie bij de Rabobank. 'Bedrijfszekerheid en een voorspelbare kostprijs van het eindproduct zijn belangrijke elementen. Vaak duurt het heel lang voordat nieuwe innovaties praktijkrijp zijn, gemiddeld acht jaar', zegt hij. 'Ga daarom als starter kijken bij collega's die een systeem hebben draaien. Kijk ook of de schaal hetzelfde is als uzelf voor ogen hebt. Bij het opschalen van een project kunnen nieuwe problemen om de hoek komen kijken. Ook voor ons als bank is betrouwbaarheid een must, voordat we een project gaan financieren.'