Heleen Lansink zoekt als 'influencer van agrosector' verbinding met burgers

Tussen de Overijsselse dorpen Sint Isidorushoeve en Hengevelde ligt De Melktapperij, het bedrijf van Heleen en Rogier Lansink. Om hun verhaal te vertellen en de burger en consument letterlijk hun bedrijf op te trekken, schaften de melkveehouders in 2017 een melktap aan. De melkverkoop zet nauwelijks zoden aan de dijk, maar het onderdeel 'tapperij', waarbij ze op zoek gaan naar gesprekken en verbinding op en buiten hun bedrijf, lukt wél goed.

Vrouwen zijn over het algemeen meer verbindend dan mannen

Heleen Lansink, melkveehouder in Haaksbergen

Waarom vindt u het zo belangrijk om het contact met burgers op te zoeken?

'De meeste mensen hebben geen idee wat er hier allemaal gebeurt op het bedrijf. Dat op een boerderij alle actuele discussies samenkomen rond milieu, stikstof, natuur, ammoniak, CO2, dierenwelzijn en voedsel. Ik neem mensen mee bij de keuzes die we maken en luister naar hun reacties.

'Ik kruip niet in de slachtofferrol, maar ga juist de verbinding aan. Ik denk namelijk dat wij boeren, hoe spannend dat ook is, de verbinding moeten opzoeken met bijvoorbeeld natuurorganisaties, waterschappen, gemeentes en de Dierenbescherming. We hebben ze nodig om niet alleen beloond te worden voor ons eindproduct, maar ook voor de diensten die we leveren.'

Hoe moeten boeren dat dan doen?

'Zorg dat je aan tafel zit, ga het gesprek aan en stel vragen. Mijn insteek is: 'If you're not on the table, you're on the menu.' Ik bedoel te zeggen: als je niet aan tafel zit, wordt er over je gepraat. Boeren moeten niet schromen om hun verhaal te vertellen tijdens verjaardagen, buurtvisites en in de sportkantine. We moeten toe naar een agrarische sector die middenin de samenleving staat.

'De opgaves zijn groot, maar boeren hebben aan de andere kant ook al veel gedaan zonder het te vertellen. Als ik alleen al kijk naar ons bedrijf en hoe we omgaan met warmteterugwinning bijvoorbeeld. Dit levert direct een energiebesparing op. Maar als ik bezoekers rondleid, neem ik ze mee naar de stal en laat ik de technische ruimte vaak achterwege. Ze willen dan toch graag de koeien zien. Terwijl in de technische ruimte wel veel gebeurt dat milieuvoordelen oplevert.

'Een ander voorbeeld: we willen graag boeren zonder kunstmest en kunnen hiermee aansluiten bij een van de proeftuinen van Mineral Valley. Maar bij het indienen van ons eerste plan luidde de reactie dat het wel erg ambitieus was. Dan denk ik: wat willen we nu? Ik denk juist dat we ambitieus moeten zijn om een diverse, veerkrachtige, volhoudbare en duurzame sector te blijven.'

U deed niet mee met de boerenacties vorige maand. Waarom niet?

'Boos worden en met de armen over elkaar iets roepen werkt voor mij niet. Achter die boosheid van de boeren zit een enorme hulpvraag. Ik heb niet meegedaan omdat ik veel liever het gesprek en de verbinding aanga. Ik begrijp het wantrouwen richting de overheid wel hoor, maar nu is het zaak om de boosheid om te buigen in ons voordeel.

De samenleving support ons enorm. D66'er Tjeerd de Groot is met een veel te gestrekt been de discussie ingestapt. Jammer, want hij heeft ook goede punten. Maar een goede dialoog is door hem niet ontstaan. Niemand weet waar het naartoe gaat met de sector. Dat is spannend, maar biedt ook ruimte om zelf te gaan herinrichten. Ik zie veel kansen.'

U zat bij Jinek, was uitgenodigd bij de nieuwjaarsreceptie van het koningspaar, zit in diverse netwerken en geeft veel lezingen. Toch zit u in geen enkel bestuur.

'Ik word wel gevraagd. Maar op dit moment zie en voel ik dat het belangrijk is om je eigen verhaal te vertellen en niet namens een groep vanuit een bepaalde visie. De dialoog is zo gepolariseerd, we drukken elkaar zo snel in een hokje. Nu zie ik de meerwaarde nog van mijn 'ongelabelde' verhaal. Ik kan mensen in beweging brengen en verbinden.'

In 2019 bent u uitverkozen om als een van de zeven Nederlanders deel te nemen aan het wereldwijde programma Nuffield. U reisde naar China, Amerika en door Europa. In maart gaat u naar Australië en Nieuw-Zeeland. Wat is uw missie?

'Ik ben overtuigd van de kracht van een vrouw op een boerenbedrijf. Wat gebeurt er als de vrouw een sleutelpositie krijgt in de transitie waarin we nu zitten? CRV en ForFarmers hebben vrouwendagen, maar zonder echt vrouwen te empoweren. De agrarische sector is toch nog wel een flink mannenbolwerk, waar niet zo vaak een frisse wind doorwaait.

'Ik ben niet van boerenkomaf en wist niet wat ik meemaakte toen ik hier op de boerderij kwam. Waarom werd er zo weinig verteld en gecommuniceerd? Vrouwen zijn beter in staat iets om te turnen, bewegingen op gang te brengen, ook op de boerderij.

'Ze staan wat meer in de samenleving, door hun niet-agrarische achtergrond en baan buitenshuis. Zij doen de boodschappen en brengen de kinderen naar school. De potentie van vrouwen is groot, ze zijn over het algemeen meer verbindend dan mannen. En dat kunnen we juist nu wel gebruiken.'

Wat heeft u in het buitenland gezien van deze vrouwenrol op de boerderij?

'Ik zou niet in China willen wonen, maar ik zou er wel boer willen zijn. De overheid heeft heel veel over voor de agrarische sector. Ik heb daar een boerin ontmoet die haar mannetje stond en in haar eentje een boerderij met honderd werknemers runde en als voorbeeld diende voor de overheid.

'In Nieuw-Zeeland zijn veel netwerken waar vrouwen worden opgeleid. Ze zitten in besturen en weten elkaar te vinden. Ik zie vrouwen als veranderaars, hun impact is groot. Coöperaties en bedrijven in de agrosector zouden daar veel meer oog voor moeten hebben.'