Consument geeft meer uit aan duurzaam voedsel

Dat staat in de Monitor Duurzaam Voedsel 2018 van Wageningen Economic Research in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, die minister Schouten vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Binnen de bestedingen aan duurzaam voedsel inclusief stapeling vertegenwoordigt Beter Leven keurmerk 32 procent van de bestedingen gevolgd door Biologisch (25 procent). In de steekproef is 1.649 miljoen euro besteed aan producten met Beter Leven keurmerk. Keurmerk On the Way to PlanetProof laat de grootste procentuele stijging zien (122 procent).

De bestedingen aan duurzaam voedsel in supermarkten zijn tussen 2017 en 2018 met 9 procent gestegen naar 3.294 miljoen euro; in speciaalzaken voor duurzame voeding zijn deze bestedingen gedaald en komen uit op 322 miljoen euro. In de foodservice zijn de bestedingen aan duurzaam voedsel in dezelfde periode met 3 procent gestegen naar 1.247 miljoen euro.

Meer eieren

In 2018 lieten alle productgroepen binnen duurzaam voedsel – behalve de groep vlees en vleeswaren – per saldo een groei zien. De productgroep eieren liet met een toename van 25 procent de grootste relatieve stijging in omzet voor duurzaam voedsel in 2018. Dit heeft te maken met een herstel in aanbod van eieren met een duurzaamheidskeurmerk na de fipronilaffaire en de ophokplicht in het voorgaande jaar.

De omzet van vlees en vleeswaren bedroeg 1.404 miljoen euro, 1 procent daling ten opzichte van 2017. Sinds 2014 hebben de bestedingen aan vlees en vleeswaren met een keurmerk jaarlijks een groei tussen 19 en 102 procent gekend die vooral werd gedreven door de groei in supermarkten. In 2018 dragen nagenoeg alle gekoelde vlees- en vleeswaren van varkensvlees in supermarkten een keurmerk. Daar lijkt er sprake te zijn van het bereiken van het plafond.

De omzet van houdbare producten, samengestelde maaltijden en overige producten met duurzaamheidskeurmerk nam toe met 10 procent tot 676 miljoen euro. De groei in de groep brood, granen, koek en gebak heeft onder andere te maken met de verbreding van het aanbod in (ontbijt-)granen met een duurzaamheidskeurmerk.

Toename van biologisch

De consumptie van biologische producten blijft toenemen. Een groter aanbod gecertificeerde producten, veranderende consumentenvoorkeuren door meer aandacht voor duurzaam en gezond, maar ook prijsveranderingen kunnen in potentie de groei in bestedingen aan biologisch verklaren, zo staat in de monitor. Het merendeel van de bestedingen vindt plaats in de supermarkt, vooral door het ruime aanbod van biologische producten.

De bestedingen aan biologische voedingsmiddelen zitten in de lift. Eerdere onderzoeken naar de bestedingen aan biologische producten gaven een jaarlijkse stijging aan soms tot 20 procent in de periode 2010-2015. Tussen 2015 en 2016 is de omzet van biologische producten met 8 procent gestegen. In 2017 en 2018 is deze stijging 5 procent.

Dit is gemeten bij een steekproef bestaande uit ruim 70 procent van de supermarkten (op basis van marktaandeel in het supermarktkanaal), alle speciaalzaken voor duurzame voeding en de gehele buitenhuishoudelijke markt (horeca, catering). De steekproefomzetten bedroegen 1.255 miljoen euro in 2017 en 1.322 miljoen euro in 2018. Het marktaandeel van biologische producten neemt dan ook toe, maar blijft met 3 procenten relatief beperkt.

Biologische zuivel

Zuivel is met 20 procent van de bestedingen de meest verkochte productgroepen binnen het biologische segment, gevolgd door Houdbare producten, samengestelde maaltijden en overig (18 procent). De meeste bestedingen aan biologisch voedsel vinden plaats in supermarkten; 749 miljoen euro.

De speciaalzaken voor duurzame, vooral biologische, voeding zijn met een omzet van 322 miljoen euro een ander belangrijk kanaal voor de afzet van biologische voeding. De buitenhuishoudelijke markt (horeca, catering) is goed voor een omzet van 252 miljoen euro.

Wageningen Economic Research schat dat in 2018 consumenten in totaal voor ruim 1,6 miljard euro uitgaven aan biologisch voedsel in Nederland. Dit is inclusief 30 procent supermarkten en andere kleinere verkoopkanalen zoals boerenmarkten en internet, oftewel de kanalen die niet meegenomen zijn in de bovenstaande steekproef.