Glastuinder wil fossielvrij, maar betwijfelt haalbaarheid

Zelfs telers die al aardwarmte benutten, geven aan dat zij nog steeds gas nodig hebben om de piekmomenten op te vangen. Glastuinders vinden gas een betrouwbare energiebron, terwijl ze zich bij andere bronnen afvragen of die wel altijd beschikbaar zijn en of ze genoeg warmte geven en genoeg energie leveren bij pieken.

Ook maken glastuinbouwondernemers zich zorgen over de beschikbaarheid van CO2 als ze alternatieven voor gas gebruiken. Die moet dan van elders komen en het is maar de vraag of de industrie de moeite doet om CO2 te leveren, zeggen telers.

Klimaatbeleid

Het klimaatbeleid van de overheid is voor telers eveneens een bron van onzekerheid. Ze vrezen dat investeringen op de langere termijn overbodig zijn als de regering wisselt en de overheid haar doelen bijstelt. Er moet stabiele regelgeving komen die innovaties over een langere tijd ondersteunt.

Vergunningsprocedures zijn vaak traag, hebben de Wageningse onderzoekers uit de monden van telers opgetekend. Ook wijzigingen in bestemmingsplannen kunnen roet in het eten gooien, waardoor investeringen voor niets kunnen zijn geweest.

Kinderziekten

Een andere drempel voor glastuinders om over te stappen op fossielvrij vormen de kinderziektes in nieuwe technieken. Die weerhouden vooral kleinere bedrijven van investeren, toont het onderzoek. Ondanks deze onzekerheden, zijn er ondernemers die niet kunnen wachten om van het gas af te stappen. Niet het milieu of het klimaat is daarbij de belangrijkste overweging, maar het kostenplaatje voor het bedrijf. Geothermie, een CO2-netwerk en samenwerking met andere telers kunnen de kosten verlagen.

Uit het onderzoek van WER komt naar voren dat glastuinbouwondernemers welwillend tegenover residuvrij telen staan. Ze gebruiken zo veel mogelijk biologische bestrijders, maar maken zich ongerust over het slinkende pakket aan chemische middelen.

Vlottere toelating nodig

Glastuinders pleiten daarom voor vlottere en eenvoudigere toelatingsprocedures voor groene middelen. Het stoort ze dat sommige van dergelijk middelen wel al in andere teelten of andere landen mogen worden gebruikt.

Telers willen met een 'medicijnkast' beperkt gebruik blijven maken van zwaardere chemische middelen in geval van nood. Ze zullen volgens de glastuinders maar minimaal worden gebruikt, omdat deze middelen ook de biologische bestrijders doden. Dat is niet aantrekkelijk, omdat een tuinder dan helemaal opnieuw een biologische evenwicht in de kas moet opbouwen.

Herkenbaar

Glastuinbouw Nederland herkent de ongerustheid onder telers, zegt Piet Broekharst, programmamanager Kas als Energiebron & Kennis in je Kas bij de glastuindersorganisatie. 'Op dit moment zitten er nog kinderziektes in een aantal technieken en zijn ze soms te duur, maar op termijn zijn ze haalbaar te krijgen. Daarvoor hebben we een programma als Kas als Energiebron.'

Broekharst wijst erop dat de sector twintig jaar heeft voordat het klimaatneutraal moet zijn. Met cursussen en kennisbijeenkomsten probeert Kas als Energiebron glastuinders al op weg te helpen.

Regelgeving laten aansluiten

Volgens Broekharst kunnen praktische zaken als vergunningverlening inderdaad de lange termijnvisie van fossielvrij telen dwarsbomen. Als voorbeeld noemt hij warmte- en koudeopslag in de ondergrond. Overheden zouden regelgeving hierop beter kunnen laten aansluiten. Evenals dat de overheid op gewasbeschermingsgebied zorgen bij tuinders kan wegnemen door de 'medicijnkast' toe te staan en middelentoelatingen sneller te laten verlopen.

WER heeft 49 telers geïnterviewd en onder 208 tuinders een enquête gehouden. De uitslag van het onderzoek, uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, is eind vorige week gepresenteerd.