LTO: grote stappen gezet in dertig jaar landbouw

Dat alles blijkt uit het overzicht Duurzaamheidsprestaties van de land- en tuinbouw in vogelvlucht, dat Wageningen Economic Research (WUR) op verzoek van LTO Nederland maakte.

De Nederlandse agrarische sector staat in de schijnwerpers. Consumenten willen weten waar hun voedsel vandaan komt, hoe het wordt geproduceerd en wat dat betekent voor mens, dier en milieu. Er is grote interesse vanuit het buitenland, omdat onze boeren en tuinders wereldwijd voorop lopen.

Discussies

Ook maatschappelijke organisaties, politiek en media hebben de nodige aandacht voor de sector. Aan het 'nieuws van de dag' worden soms verregaande discussies verbonden, ziet LTO. Het gevolg: de grote trends verdwijnen daardoor soms naar de achtergrond. Het overzicht van duurzaamheidsprestaties van WUR laat echter zien dat de sector de afgelopen decennia grote stappen nam.

Zo daalde de uitstoot van broeikasgassen door de land- en tuinbouwsector tussen 1990 en 2016 ongeveer 17 procent, bijna anderhalf keer zoveel als het Nederlandse gemiddelde van globaal 12 procent. De productie leed niet onder het terugdringen van de uitstoot.

Vergeleken met 1995 steeg het productievolume zo'n 25 procent. De sector levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de B.V. Nederland. De toegevoegde waarde van het agrocomplex was in 2016 52 miljard euro, oftewel 8,3 procent van de Nederlandse economie.

Antibioticagebruik

Boeren zorgen goed voor hun dieren, maar ook met de beste zorg worden dieren ziek. Daarom wordt soms antibiotica toegepast. Dat moet wel zorgvuldig gebeuren. Resistentie ligt net als bij menselijk gebruik van antibiotica op de loer. Zo worden er al ruim een decennium geen antimicrobiële groeibevorderaars toegepast. Het totale antibioticagebruik is sterk teruggebracht, met 46 procent.

Stikstof staat op dit moment hoog op de agenda. Stikstof is een belangrijke voedingsstof voor planten, een teveel kan dus slecht zijn voor 'arme' natuurgebieden. De Raad van State heeft onlangs het vergunningensysteem, het PAS, beëindigd.

Voor deze juridische impasse moet een oplossing worden gevonden. De land- en tuinbouw zit in de tussentijd niet stil, boeren willen investeren in een verdere verbetering van de luchtkwaliteit. De emissie van stikstofverbinding ammoniak nam namelijk al 67 procent af sinds 1990.

Toename fijnstof

Niet alle indicatoren laten een verbetering zien. Zo is de emissie van fijnstof sinds 1990 toegenomen met 27 procent (in PM 10 gemeten). De sector is daarmee verantwoordelijk voor ongeveer een vijfde van de fijnstofuitstoot in Nederland.

LTO licht toe dat de toename onder meer het gevolg is van de omschakeling naar scharrelsystemen, waarbij de leghennen toegang tot stro en stof hebben. De grotere fijnstofemissie is dus het gevolg van de maatschappelijke behoefte om geen kooisystemen, ook wel bekend als legbatterijen, te gebruiken.

Gewasbescherming

In het geval van gewasbeschermingsmiddelen lijkt de afname in het gebruik van kilo's werkzame stof per hectare te zijn gestagneerd na een grote daling begin jaren '90. Het is een duidelijk voorbeeld van hoe belangrijk de context is.

Het aantal kilo's zegt namelijk niet per definitie iets over de milieubelasting. Hoewel het aantal kilo's geen dalende trend laat zien, is milieubelasting per hectare wel degelijk sterk afgenomen. Sinds 2002 met 57 procent in de akkerbouw en 60 procent in de melkveehouderij.

Rode draad

De resultaten van de afgelopen drie decennia zijn voor de sector geen reden om achterover te leunen. 'We lopen wereldwijd voorop met groene, gezonde en gewaardeerde producten. Dat doen we juist omdat we altijd nog beter en duurzamer willen worden', verzekert voorzitter Marc Calon van LTO Nederland.

'We hebben de afgelopen dertig jaar serieuze resultaten geboekt. Agrariërs kunnen wel tegen een stootje, maar soms wordt er wel heel erg veel over de sector geroepen. We moeten de rode draad niet uit het oog verliezen. De Nederlandse sector doet het goed.'

• Klik voor complete rapport op bijgesloten pdf