Toezicht NVWA faalt bij slachthuizen

Dat schrijft landbouwminister Carola Schouten in een brief aan de Tweede Kamer. Ze liet door onderzoeksbureau 2Solve onderzoek doen naar de situatie naar aanleiding van berichtgeving van RTL Nieuws in mei waaruit bleek dat dat keuringsartsen van de NVWA minstens honderd ernstig zieke en kreupele runderen toch naar slachthuizen in Noord-Nederland lieten afvoeren. Mogelijk zijn tientallen tonnen afgekeurd vlees in de voedselketen terechtgekomen.
s
Uit het onderzoeksrapport blijkt dat het de NVWA onvoldoende lukt om bij de kleine en middelgrote noordelijke slachthuizen consequent op dezelfde manier de slachtwaardigheid en transportwaardigheid vee te controleren. Ook het handhavend optreden verloopt niet goed.

Transportwaardigheid

De onderzoekers constateren dat toezichthoudende dierenartsen zeer verschillend omgaan met de normen die van toepassing zijn op transportwaardigheid en slachtwaardigheid. Er zijn niet alleen interpretatieverschillen over de normen die van toepassing zijn, maar ook forse verschillen in de bereidheid die normen te handhaven.

Het onderzoek naar de misstanden in de kleine- en middelgrote slachthuizen in Noord-Nederland geeft volgens de minister een indringend beeld en laat de ernst van de problematiek zien. Ze noemt de bevindingen in het rapport ernstig. 'Dit rapport maakt in heldere bewoordingen duidelijk waar het aan schort. Het toezicht op alle schakels van de productieketen van dieren die uiteindelijk bij deze categorie slachthuizen worden aangevoerd en het toezicht op de export van deze dieren moet en kan beter.'

De minister gaat in gesprek met het management van de NVWA over hoe zij het toezicht gaan verbeteren. Er moet volgens haar gestuurd worden op consequente handhaving en een veilige werkomgeving waar ruimte is om elkaar onderling aan te spreken. Daarnaast heeft zij met de NVWA afgesproken dat zij extra maatregelen doorvoeren om de keuring en handhaving bij de kleine- en middelgrote slachthuizen in Noord-Nederland te verbeteren.

Handhaving

Voor medewerkers die zich stelselmatig onttrekken aan hun verantwoordelijkheid voor deze publieke taak is in de NVWA geen ruimte, schrijft de minister aan de Tweede Kamer. Er worden extra maatregelen genomen die er voor moeten zorgen dat er een eenduidige handhavingscultuur komt. Tegen hen zullen rechtspositionele maatregelen worden getroffen. Dit is noodzakelijk om de geschetste misstanden op te lossen. Alleen rechtspositioneel optreden is echter niet voldoende.

Bij het gebrekkige toezicht speelt ook het tekort aan dierenartsen een rol. De minister gaat kijken of het onderbrengen van toezicht en keuren in twee afzonderlijke organisaties een oplossing is voor een aantal problemen. Zo’n stelselverandering vergt een fundamentele aanpassing en vereist daarom nadere bezinning. In de zomer van 2020 wil Schouten een bredere analyse van toezicht en keuren en op de rol van de overheid en het bedrijfsleven op het gebied van LNV hebben afgerond.

Economisch gewin

Ook veehouders hebben volgens de minister een rol. 'Ik vind het onacceptabel dat er boeren en handelaren zijn die vanuit economisch gewin wrakke dieren voorzien van paracetamol om ze vervolgens op transport te zetten. De primaire verantwoordelijkheid voor de omgang met dieren ligt in de gehele productieketen. Van de sector mag daarom worden verwacht dat in de keten van veehouder-transporteur-slachthuis geborgd wordt, dat zorgvuldig met koeien die niet meer ingezet worden voor melkproductie wordt omgaan en het welzijn van ieder dier de aandacht heeft die het verdient.'

De minister wil verder cameratoezicht invoeren op de kleine- en middelgrote slachthuizen om de toezichthoudende dierenartsen te ondersteunen bij hun werk. Schouten gaat op korte termijn over dit onderwerp in gesprek met de sector. Die gesprekken zijn volgens haar niet vrijblijvend. Mochten de door de sector genomen maatregelen niet voldoende resultaat opleveren, dan overweegt de minister om bij de middelgrote slachthuizen, waar de situatie niet verbetert, permanent toezicht in te stellen.