Akker van de Toekomst opent in Ens

Achtergrond Flevoland Tienke Wouda 07 sep 2019 om 14:35uur

Boeren laten zien dat via onbereden beddenteelt en strokenteelt forse reducties van gewasbeschermingsmiddelen, energie, fosfaat, kalium, stikstof en water zijn te behalen, zonder een grote kostprijsverhoging. Dat is een van de doelen die stichting Future Food Production met de Akker van de Toekomst wil bereiken.

Future Food Production opent dinsdag het proefveld van 2 hectare in Ens. Al enkele jaren wordt er gewerkt aan het project van onder andere machineontwikkelaar Wim Steverink, Wageningen University & Research en Flynth Adviseurs en Accountants. Daarvoor is de eerste 250.000 euro POP 3-subsidie binnengehaald.

Sinds anderhalf jaar is biologisch akkerbouwer Digni van den Dries uit Ens erbij betrokken. Hij bracht landbouwkundige zaken in. 'Het plan was eerst vooral gefocust op het ontwikkelen van lichtere, autonome machines.

Van den Dries heeft al zo'n jaar of dertien ervaring met onbereden beddenteelt. 'Elke leek snapt dat dit beter is voor de ontwikkeling van de planten. Doordat ze dieper kunnen wortelen, is hun vochtvoorziening beter. Een plant die zich goed voelt, wordt minder snel ziek.' Toch zijn er in heel Flevoland maar een stuk of vijf collega's die dit toepassen, weet de akkerbouwer. 'De trekker moet worden verbreed en er moet gps komen. Dat kost toch al gauw 30.000 tot 40.000 euro.'

Het gaat heel ver, maar de ambities zijn echt haalbaar

Digni van den Dries, biologisch akkerbouwer in Ens

90 procent minder middelengebruik

Met deze andere manier van telen – op het demoveld geldt een 1 op 5-vruchtwisseling aardappel, peen, uien, rode biet en granen en wordt een rooivruchten-oogstmethodiek uitgewerkt – kan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen met 90 procent worden verminderd. En het energieverbruik met meer dan 40 procent.

Een reductie van water van meer dan 80 procent lijkt mogelijk, evenals het stoppen met fosfaat en kalium en een minimaal gebruik van kunstmeststikstof, maximaal 30 kilo per hectare per jaar. 'Het gaat heel ver, maar deze ambities zijn echt haalbaar. Daar staat niet iedereen bij stil', stelt Van den Dries.

Showcase

Daarom is het belangrijk om dit via een showcase te laten zien, vindt ook stichtingsvoorzitter Jetze Kempenaar. 'Boeren verdienen gemiddeld genomen in Flevoland een goede boterham. Iedereen ziet wel dat er wat moet veranderen, maar wacht eerst af. De druk om rigoureus het roer om te gooien is er niet. Maar dit sluit wel naadloos aan bij de landbouwvisie van minister Carola Schouten van LNV.'

Machineontwikkelaar Wim Steverink uit Tollebeek bewerkt volgende week een stukje met een voorloze ploeg, waarna een groenbemester wordt ingezet. Hij ontwikkelt nu een zelfrijdende lichte werktuigdrager met dito machines, die ook in het project wordt ingezet.

Grote uitdaging

De grote uitdaging voor de Akker van de Toekomst is volgens de projectleider om met behulp van verschillende maatregelen en de 1 op 5-teelt zowel te besparen op kosten, als niet of weinig in te leveren op opbrengsten.

'De akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt worden in toenemende mate geconfronteerd met maatschappelijke kritiek. Wij verwachten met dit project te laten zien dat er praktisch haalbare, nieuwe mogelijkheden zijn om de keerzijde van die kritieken waar te maken.'

Eigen zaaikouterbalk

Loonbedrijf Holwerda uit Blije heeft een zaaikouterbalk ontwikkeld, om in het noordoosten van Friesland aan de vraag te voldoen voor het landwerk in eigen beheer. 'Het zaad komt met 10 tot 12 centimeter vrij diep. Met een normale zaaimachine red je zo'n grove bewerking niet', vertelt Ulbe Holwerda. Voor de oogst kan wel een normale maaidorser worden ingezet. 'Maar de standaardinstellingen van de combine moeten nog wel worden aangepast.' Het groeiseizoen is ook een aandachtspunt. 'We spuiten bodemherbiciden met roundup voor opkomst. Luis en ziekte doen we in het voorjaar. Als vruchtwisseling met pootgoed zijn winterbonen interessant. Een aantal melkveehouders ruilt hier grond met telers, dus het past op deze plek goed.'