Poep in ruil voor kaas

Thuis poept Bram in een composttoilet en als deze vol is, composteert hij zijn uitwerpselen in drie kleine mestsilo's in zijn stadse achtertuin. Na twee jaar is het product geschikt en veilig om weer te gebruiken in de landbouw. Daarom bracht Bram een ton met 60 kilo gecomposteerde poep naar onze boerderij in ruil voor een pond belegen kaas van boer Boy. Echte kringlooplandbouw.

'In de toekomst zullen we dat allemaal moeten doen', zegt Bram. 'In de landbouwvisie van minister Carola Schouten beschrijft ze een voedselsysteem waarin verliezen niet meer bestaan en afval grondstof is. Maar daarbij wordt niets gezegd over het grootste voedingsstoffenlek dat er bestaat: de stad.'

Boer Boy knikt: 'De mens is een groot gat in de kringloop. Alle nutriënten die in de landbouw worden geproduceerd, gaan naar de stad en komen niet terug in de landbouw. Ze verdwijnen als afval in het riool. Om dit gat op te vullen, halen we kunstmest en voedsel uit andere delen van de wereld, maar dat is natuurlijk niet houdbaar.'

Een pond kaas voor 60 kilo poep is symbolisch, maar ook logisch: de compost zal het gras weer laten groeien, de koeien voeden, waarna Boy van de melk weer kaas kan maken. Het maakt de cirkel rond.

'Maar hoe zit dat dan met medicijnen?' vraagt een klant, als ik haar onze eigen composttoiletten toon. 'Die wil je toch niet op je land hebben?' Natuurlijk heeft ze een punt. Desgevraagd zegt Bram dat hij geen medicijnen heeft gebruikt in de periode dat hij zijn ton vol poepte. 'Als ik wel een antibioticakuur nodig zou hebben gehad, zou ik nieuwsgierig zijn naar de invloed daarvan op de cultuur in de ton. Ik heb ook partijen aangeschreven om monsters te laten nemen van de compost, maar tot nu toe was er geen interesse.'

Jammer, want hoewel ik zo'n composttoilet nog wel een dingetje vind, begin ik het belang ervan wel in te zien. Bram en Boy knikken: 'We moeten onszelf de vraag stellen of het riool nog wel past in een werkelijk circulaire economie.'