Verkeerd beeld van boerderij

Hoewel het pictogram hem sterk gestileerd afbeeldt, herkennen we duidelijk een boer in zijn traditionele kiel. Een ander pictogram laat een rups zien op een sappig groen blaadje.

Het zijn mediagenieke plaatjes waarmee landbouwminister Carola Schouten haar recente Realisatieplan Visie LNV opleukt met daarin haar pleidooi voor kringlooplandbouw. Mediageniek, maar ook misleidend, want hoe representatief is deze beeldvorming eigenlijk?

Export

Nauwelijks, alleen is slechts een enkeling daarvan op de hoogte. Wie weet dat onze landbouwsector thuishoort in het rijtje met economische grootmachten als Shell en Unilever? Vorig jaar is voor een recordbedrag van 90,3 miljard euro geëxporteerd aan landbouwgoederen.

Zo blijkt maar weer eens hoe mediabeelden kunnen afwijken van de werkelijkheid. De werkelijkheid is dat we de op een na grootste landbouwexporteur van de wereld zijn, na de Verenigde Staten. Bij deze status horen geen pittoreske plaatjes zoals in het Realisatieplan.

Innovatie

Landbouw is hightech geworden. Dat moet ook wel, want wij missen het enorme landoppervlak van Amerika. Dat is ongeveer 250 keer groter dan Nederland. Dus zoeken wij het in innovatie.

De landbouwsector scoort vooral door slimme producten. De Amerikanen hebben Silicon Valley, maar hier ligt Seed Valley, in de Kop van Noord-Holland. Een ander kenniscentrum is natuurlijk Wageningen University & Research. In weinig sectoren groeien de onderzoeksbudgetten zo hard als in de landbouw.

Knappe koppen

Knappe koppen denken na over welke lichtsoort gewassen het beste laat groeien. Geavanceerde technieken maken het boeren mogelijk om tot op de millimeter nauwkeurig te zaaien. Precision farming, zoals dit heet, vergemakkelijkt het oogsten als de gewassen zijn volgroeid. Door te sleutelen aan gewassen, worden ze resistent tegen ziektes. Zo boeken we opbrengsten waar onze voorouders slechts van konden dromen.

Plots begrijp je waarom de prijs voor een flinke boterhamzak tomatenzaad oploopt tot 1,5 ton. Chinezen betalen het er graag voor. Het mag wat kosten als je zeker weet dat zaden ook daadwerkelijk uitgroeien tot gewassen.

Toon gezet

Hoewel efficiënt, ligt deze 21ste-eeuwse manier van boeren niet lekker bij het grote publiek. Intensieve landbouw, klinkt het al snel en dat is verwijtend bedoeld. Begrijpelijk dus dat het Realisatieplan het over een andere boeg gooit. Weliswaar komt in de loop van het rapport aan bod waar ons voedsel echt vandaan komt, maar dan is de toon al gezet.

Landbouw blijft kampen met een imagoprobleem zolang ons een mediaversie wordt voorgezet. Veel realistischer is: een boer op zijn aardappelpootmachine. Met een computer poot hij vier rijen aardappelen tegelijk. Of eentje die per drone zijn akker in kaart brengt.

Verticale boerderij

Wie weet hebben akkers hun langste tijd sowieso al gehad en is de verticale boerderij de toekomst. Een spectaculair beeld, zo'n slaflat met acht, negen teeltlagen boven elkaar.

Ideetje voor een volgend rapport over onze landbouw?

Sebastien ValkenbergCultuurfilosoof