Toekomst zonder drijfmest in veehouderij

Op weg naar een klimaatneutrale veehouderij in 2050 verdwijnt de drijfmestkelder en het injecteren van drijfmest. Daar zijn Wageningse wetenschappers van overtuigd. Er is namelijk veel winst te behalen in emissiereductie door mest en gier apart te verzamelen, zoveel mogelijk luchtdicht op te slaan en de gassen te verwerken.

Daardoor daalt de methaanemissie uit mest met 75 procent en de productie van lachgassen met eenzelfde percentage. Bij elkaar opgeteld veroorzaken methaan en lachgas in de veehouderij 10 procent van de totale broeikasgasemissies.

Meer kritiek

Bovendien komt er steeds meer kritiek op de grootschalige opslag van drijfmest en de bemesting van grasland en bouwland met drijfmest. Drijfmest rijpt in een opslagkelder niet tot een waardevolle meststof, maar verliest waarde en veroorzaakt emissies door rotting.

Ook blijkt er in drijfmestkelders levensgevaarlijke ophoping van mestgassen plaats te kunnen vinden als er mest wordt gemixt. Het wordt daarnaast steeds duidelijker dat het uitrijden van drijfmest schade veroorzaakt aan het bodemleven en de weidevogels. Het risico op bodemverdichting door de grote en zware machines is ook heel groot.

Vrijloopstallen

Onderzoekers van Wageningen Livestock Research schetsen een tweetal varianten op weg naar een (melk)veehouderij zonder drijfmest. Eerst en vooral het primair scheiden van mest en urine, zodat er geen reactie plaatsvindt tussen de urine en de mest. Er bestaan al vloertypen die chemische reacties, waarbij ammoniak en methaan worden gevormd, minimaliseren.

Deze vloertypen worden de komende jaren verder doorontwikkeld, verwacht Wageningen Livestock Research. De vrijloopstal zal ook blijven bestaan, al verschillen de meningen over de emissiereductie die met dit staltype haalbaar is. Per koe is er hierbij meer besmeurd oppervlak. Ook de hygiëne is een aandachtspunt. Qua dierenwelzijn scoort dit staltype het best.

Koeientoilet en mestrobot

Wageningen Livestock Research heeft er vertrouwen in dat het bedrijfsleven volop zal bijdragen met technologische ontwikkelingen die een toekomst zonder drijfmest mogelijk maken. Twee praktijkrijpe voorbeelden hiervan zijn de mestrobot Discovery Collector van Lely die mest opzuigt en het koeientoilet, ontwikkeld door Hanskamp Agrotech in samenwerking met Wageningen Livestock Research.

De Lely-mestrobot is vooral ontwikkeld om het koecomfort en de klauwgezondheid te verbeteren. Maar het zo snel en zo frequent mogelijk opzuigen van mest heeft zeker ook een emissiereducerend effect. Bovendien werkt Lely aan vervolgstappen in mestverwerking.

Het koeientoilet zorgt ervoor dat een groot deel van de urine tijdens het verstrekken van krachtvoer in de krachtvoerbox wordt opgevangen. Dit is mogelijk dankzij de plasreflex.

Arbeidsefficiënt

LTO Noord-specialist Kees Kroes beaamt dat drijfmestkelders met klassieke mestroosters hun langste tijd hebben gehad. Bij nieuwbouw wordt er al geen vergunning meer verleend aan dit staltype. 'Laten we het ook niet overdrijven. Drijfmest is geen gif. Het is een arbeidsefficiënte manier van werken, zowel qua opslag als bij het bemesten, waardoor de kosten relatief laag blijven', zegt hij.

'Dichte vloeren met mestschuiven kunnen onderhoudsgevoelig zijn en beenwerkproblemen opleveren bij de koeien. Maar ik ga er zeker van uit dat drijfmest in de toekomst moet worden opgeslagen in een afgesloten, geconditioneerde ruimte, zodat emissies zoveel mogelijk kunnen worden tegengegaan.'