Lagere mestgift beperkt borium in bodem

Reijneveld, senior productmanager bij Eurofins Agro, vindt borium voor ieder gewas belangrijk, vertelde hij onlangs tijdens de Eurofins Expertdagen.

'Zorg ervoor dat dit niet de zwakste schakel is, want dan belemmert het de gewasgroei. Borium is een element dat normaal gesproken gemakkelijk uitspoelt naar diepere grondlagen, zeker bij intensieve regen. Daarbij worden vaak minder sporenelementen aangevoerd als gevolg van een lagere mestgift.'

Berekeningen

Uit berekeningen van Eurofins Agro blijkt een daling van de hoeveelheid borium tussen 2007 en 2017 met 10 procent. Maar liefst 65 procent van de percelen in Nederland valt voor plantbeschikbaarheid onder laag tot zeer laag.

In de veehouderij speelt borium vooral een rol bij de maisteelt. 'Gras is een veel toleranter gewas. Daar speelt een sporenelement als borium nauwelijks', zegt Reijneveld.

Celwandopbouw

Borium speelt bij mais een belangrijke rol bij de celwandopbouw. Mocht die celwandopbouw onvoldoende zijn, dan kunnen gifstoffen gemakkelijk de cel binnendringen, waardoor de cel zichzelf vergiftigt. Dat heeft allerlei gevolgen, zoals minder opbrengst.

Reijneveld denkt dat borium in dat kader wel aandacht verdient. 'Niet alleen kan het door de intensievere regenbuien van de afgelopen jaren meer uitspoelen, ook is de toediening door drijfmest minder als gevolg van het mestbeleid.'

Drijfmest bevat 3,5 gram borium per ton. Bij 20 kuub drijfmest is dit 60 tot 100 gram per hectare, terwijl een maisgewas bij 16 ton droge stof 250 gram borium onttrekt. Bij 20 ton droge stof is dit zelfs 300 gram. Maar het spoelt snel uit.

Compost

'Ook bij andere sporenelementen zoals koper zie je een daling in de bodem. Niet dat de hoeveelheid overal direct kritiek is, maar je ziet wel een daling. Om bijvoorbeeld borium op peil te brengen, zou compost ook een optie zijn. Dat bevat meer borium dan drijfmest.'

Vooral op droogtegevoelige grond, zoals dekzand en dalgrond, kan de hoeveelheid borium door regenval fors afnemen. 'Maar vaak wanneer de boriumtoestand laag is, wordt bij onttrekking extra borium vrijgemaakt. Bij bijvoorbeeld zeeklei ligt de hoeveelheid borium wat hoger, mogelijk destijds afgezet door het zeewater. Bij veengrond ligt de hoeveelheid borium zelfs hoog. Mogelijk is dit gebonden aan organischestofdeeltjes.'

Rijenmeststof

Volgens Leo Tjoonk, nutrionist rundvee bij Agrifirm, is borium al decennia een van de meststoffen die bijna standaard worden toegediend. 'Vaak zelfs in de rij, waar met 100 tot 200 kilo rijenmeststof heel wat wordt gegeven. Met 0,3 procent is dat 300 tot 600 gram per hectare. De gift is vaak ook afhankelijk van de boriumtoestand van de bodem. Hoe lager de toestand, des te hoger de gift.'

Die gift is er niet voor niets. Voor mais is het extra belangrijk om de boriumtoestand in de gaten te houden. Reijneveld: 'Probleem is dat een tekort zich nogal eens manifesteert in de korrelzetting. Kolven zijn vaak voorzien van minder of kleinere korrels. Hierdoor zie je dit niet alleen te laat om nog actie te kunnen ondernemen, gelet op de lengte van de maisplant wordt actie alsnog lastig uitvoerbaar.'

Herkennen

Boriumgebrek wordt niet altijd herkend. 'Dat komt ook omdat de verschijnselen veel weg hebben van bijvoorbeeld zwaveltekorten.' Een ander aspect is volgens de senior productmanager dat een boriumtekort de fosfaatefficiëntie in de plant verslechtert. 'Zeker nu minder fosfaat mag worden bemest, is voldoende plantbeschikbare borium van groot belang.'

Tjoonk vult aan: 'Borium is belangrijk voor het transport van suiker naar de top van de maisplant. Daarom is het een belangrijk element dat bijna altijd standaard in de rij wordt meegegeven. Mocht dit niet lukken, dan wordt borium nog weleens als bladbemesting toegepast. Dat laatste zorgt niet voor een snellere opname ten opzichte van een gift in de rij.' Daarnaast speelt borium een rol bij de omzetting van nitriet en nitraat in eiwit.

Teveel

Een teveel is ook niet goed, weet Reijneveld. 'Dan hoopt het op in de plant, wat kan leiden tot vergeling in de toppen. Dit gebeurt vooral in droge perioden.'

Op dit moment is de hoeveelheid borium hoger in dan andere jaren. 'Hoe minder regen er valt, des te minder spoelt het uit. Vorig jaar had het al weinig geregend, dit voorjaar is het opnieuw aan de droge kant. Niet dat er gelijk een overmaat is, maar het geeft wel aan hoe grillig de effecten zijn bij een dergelijk uitspoelingsgevoelig element.'